نقد يک رويداد

 دریافت متن کامل کتاب

نقد یک رویداد، نظرات موافق و مخالف بازداشت و محاکمه محسن کدیور در مطبوعات از ۹ اسفند ۱۳۷۷ تا ۲۹ فروردین ۱۳۷۸، به کوشش زهرا رودی (کدیور)، نشر نی، تهران، ۱۳۷۸، ۴۸۰ صفحه

 

نقد یک رویداد
نظرات موافق و مخالف بازداشت و محاکمه محسن کديور (منتشر شده در کتاب بهای آزادی) در مطبوعات از ۹ اسفند ۷۷ تا ۲۹ فروردین ۷۸ به کوشش زهرا رودي-کديور، نشر ني، تهران ۱۳۷۸

 

مقدّمه

 

هنگامی‌که درابتدای اسفند ماه سال ۱۳۷۷ محسن کدیور برای اولین بار به دادگاه ویژۀ روحانیت احضارشد، شاید کمترکسی فکر می کرد که مبنای این احضارکه بعداً به بازداشت تبدیل گردید دو فراز کوتاه از سخنرانی و یک مصاحبه باشد که در آن ایشان برداشت‌های خود را از دو

مقولۀ مبتلابه جامعه بیان کرده باشد. امّا واقعّیت همین بود. صدورکیفرخواست و درنهایت رأی دادگاه که ایشان را به ۱۸ ماه زندان محکوم کرد متکی برهمان دو فراز کوتاه است. همین موضوع باعث شد که صاحبان اندیشه و قلم مقالات و تحلیل های گوناگونی در مورد این واقعه به رشتۀ تحریر در آورند.

درواقع از زمان دستگیری محسن کدیور (۸ اسفند ۱۳۷۷) تابرگزاری دادگاه (۲۵ فروردین ۱۳۷۸) روزی نبود که نشریات مهم کشور در مورد اتهامات ایشان، روش برخورد با اندیشه، مسائل حقوقی مرتبط با این قضیّه و شناساندن اندیشه و سوابق فکری نامبرده مطلبی نداشته باشند. به‌دنیال صدور حکم دادگاه نیز این روش دنبال شد وهمچنان ادامه دارد.

درپی چاپ مجموعه دفاعیات وی در دادگاه ویژۀ روحانیّت تحت عنوان بهای آزادی برآن شدم که به گردآوری برخی از مقالات واظهار نظراتی که پیرامون این واقعه در مطبوعات کثیرالانتشار کشور چاپ شده بود اقدام و با چاپ آنها کمکی در مستند سازی این مسألۀ تاریخی بنمایم. و دراین زمینه ذکر چند نکته را ضروری می دانم:

۱. مقطع زمانی گرد آوری مقالات از زمان بازداشت (۸ اسفند ۱۳۷۷) تا زمان صدورحکم دادگاه در مورد ایشان است.

۲. متأسفانه گردآوری کل مقالات واظهارنظرها نیازبه امکانات گسترده و زمان کافی برای بررسی کلیۀ نشریات داشت که چون میّسر نبود نوعاً به نشریاتی که طی این مدت شخصاً خریداری ومطالعه می کردم اکتفا شد. لذا مطالب عمدتاً مربوط به روزنامه‌ها و هفته‌نامه های آریا، آبان، اطلاعات، ارزش، ایران، پیام هاجر، جمهوری اسلامی، جهان اسلام، خرداد، رسالت، زن، سلام، صبح امروز، قدس، کیهان، نشاط، وهمشهری است.

۳. همان طورکه ملاحظه می شود صرفاً به گرد آوری مطالبی که در تأیید وحمایت از ایشان بود نپرداختم، بلکه آنچه که در نقد ایشان ویا تأیید دستگیری نامبرده نیزبود مورد توجه قرارگرفت تا این مجموعه حتی الامکان منعکس کننده کلیه برداشت‌ها در این زمینه باشد. البته اینکه مطالب منشرشده در ردّ نظر مشارّالیه و یا علیه وی بسیارمحدود بود ناشی از قصوراینجانب در گرد آوری مطالب نیست، بلکه مربوط به این است که با توجه به اتهامات و متن کیفر خواست، کمتر اندیشمندی حاضر می شد در حمایت از برخورد دادگاه ویژۀ روحانیّت و نقد نظرات محسن کدیوردست به قلم برد.

۴. بعد از صدورحکم دادگاه، همچنان سیر توجه اندیشمندان به این واقعه و توجّه مطبوعات به آن ادامه داشت ولی در این مجموعه به محدودۀ زمانی بازداشت تا صدورحکم اکتفا گردید. شاید در آینده بتوان آثارقلمی مربوط به حادثه را بعد از صدورحکم در مجموعۀ دیگری مستند کرد. نکتۀ آخر اینکه در زمانی این مجموعه زیر چاپ می رود که محسن کدیور دوران محکومیت خود را در زندان می گذراند. انتشاراین مطالب و تداوم انعکاس اندیشه های او دراغلب جراید کشور و چاپ مجّدد کتابهای ایشان شامل سه کتاب منتشرۀ وی، «دفترعقل»، «نظریه های دولت در فقه شیعه» و «حکومت ولایی» وهمچنین انتشارسه جلد کتاب فلسفی نامبرده تحت عناوین «مجموعۀ مصنّفات حکیم مؤسس آقاعلی مدرس طهرانی»، جلد اول« تعلیقات اسفار»، جلد دوم «رسائل وتعلیقات»، جلد سوم «رسائل فارسی، تقریظات، قطعات، تعلیقات نقلیه، تقریرات و مناظرات» ودرآستانۀ به چاپ رسیدن کتب دیگری از ایشان بیانگرتوجه عموم مردم به آراء و اندیشه های کدیوراست.

ازکلیه کسانی که در مورد این واقعه مطلبی نوشته و یا اظهار نظری کرده اند و موفق به چاپ مطالب آنان به لحاظ عدم دسترسی به نشریه مربوطه نشده ام پوزش خواسته و ازکلیه آیات عظام و فقهای کرام و اساتید و اندیشمندان و دانشجویان که مطالب آنان در این مجموعه به چاپ رسیده تشکر می کنم.

زهرا رودی ( کدیور)

شهریور۱۳۷۸

 ***

 

 فهرست

مقدمه

اکبرگنجی، باستان شناسی دادگاه ویژه روحانیت، صبح امروز، ۹ اسفند ۱۳۷۷

– دادگاه ویژۀ روحانیت روحانی اندیشمند محسن کدیور را بازداشت کرد، خرداد، ۹ اسفند ۱۳۷۷

محمدشریف، بازداشت کدیور با اصول قانون اساسی انطباق ندارد، نشاط، ۹ اسفند ۱۳۷۷

سیدعطاءالله مهاجرانی، باید یادت برود! اطلاعات، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

حمیدرضا جلایی‌پور، تراژدی روشنفکران دینی، پس از انقلاب، نشاط، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

ابوالقاسم قاسم‌زاده، چند سئوال مؤدبانه ازرئیس قوه قضائیه، اطلاعات، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

– جرم سیاسی و قانون اساسی، زن، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

محمدعلی اخوین، دادگاه ویژهء روحانیت، نگرش به کدامین سو؟! آریا، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

مقصود فراستخواه، آسوده بخوابید، شهر در امن و امان است، خرداد، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

– بازی چرخ بشکندش…، یادداشت روزه همشهری، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

– چرا بازداشت؟ « سخن امروز » صبح امروز، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

عبدالکریم سروش، رئیس جمهوری باید به تخلفات از قانون اساسی رسیدگی کند،

صبح امروز، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

عبائی خراسانی، دادگاه ویژۀ روحانیت، متهمان را ازحداقل حقوقشان محروم می کند،

صبح امروز، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

– موضعگیری تشکل های دانشجویی در قبال بازداشت کدیور، نشاط، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

– ریشه های اجتماعی وسیاسی بازداشت کدیور، نشاط، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

– آزادی های مشروع مردم تخلف نیست، نشاط، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

– اظهارنظریکی از اعضاء دفترتحکیم وحدت در خصوص بازداشت کدیور، صبح امروز، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

– بازداشت کدیورسیاسی است، خرداد، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

فاضل میبدی، جای تأسف است که متفکری چون کدیوربرای ابراز عقیده بازداشت شود،

صبح امروز، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

– اعتراض خانواده حجت‌الاسلام کدیور به اقدام غیر قانونی دادگاه ویژۀ روحانیت، صبح امروز، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

– گفت وگوی صبح امروز با حجت‌الاسلام دکتر کدیور دربارۀ علل احضاربه دادگاه ویژۀ روحانیت،

صبح امروز، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

جمیله کدیور، اقدام دادگاه ویژۀ روحانیت در بازداشت محسن کدیورخلاف نص صریح قانون اساسی است،

صبح امروز، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

– بازداشت کدیور: سیاسی یا جناحی، زن، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

سعید لیلاز، معیارواحد؟ صبح امروز، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

احمد قابل، همه طبق قانون اساسی حرکت کنیم، خرداد، ۱۰ اسفند ۱۳۷۷

عماد‌الدین باقی، مجازات شایستۀ کسانی است که به کدیور اتهام زده اند، صبح امروز، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

ده نمکی، بازداشت کدیور خیلی دیر انجام شد، صبح امروز، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

– بن بست، « سخن امروز » صبح امروز، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

علی‌رضا علوی تبار، انگیزه واقعی چه بوده است ؟ صبح امروز، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

شادی صدر، دست های بسته، دست های باز، صبح امروز، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

اکبر گنجی، فقط یک دادگاه ویژه، صبح امروز، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

محمد علی آخوین، بررسی جوانب سیاسی وحقوقی یک پرونده، آریا، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

– اندیشه را محاصره نکنید، اخبار، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

صالح، پرونده کدیور وچند توصیه، کار و کارگر، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

فرحنازعاطفی، « جرم سیاسی » را تعریف کنید، همشهری، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

غلامعلی ریاحی، جرم کدیور، سیاسی یا مطبوعاتی؟ زن، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

حسین شریعتمداری، شما را چه می‌شود ؟! کیهان، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

رضا صدوقی، پرومته در زنجیر! خرداد، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

– محسن کدیور: دادگاه ویژه‌ی روحانیت صلاحیت ندارد، نشاط، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

صدیقه وسمقی، گویا برخی هرگز از تاریخ درس نمی گیرند، جهان اسلام، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

فاطمه کروبی، دادگاه ویژۀ روحانیت در مسیر اهداف جناحی قرار گرفته است، صبح امروز، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

پدر حجت‌الاسلام کدیور، این بهایی است که ما باید برای آزادی بپردازیم، صبح امروز، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

– در خواست آزادی فوری حجت‌الا سلام کدیور، آریا، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

رضا انصاری راد، همه طبق قانون اساسی حرکت کنیم، زن ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

– بازداشت یک محقق واندیشمند، هفته نامۀ پیام هاجر، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

ایازی، کدیور هیچ جرمی مرتکب نشده است، صبح امروز، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

– گفتگو با حجت‌الاسلام والمسلمین کدیور در باره‌ احضار به دادگاه، صبح امروز، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

– شکایت حجت‌الاسلام کدیور از کیهان، صبح امروز، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

– جایگاه قانونی دادگاه ویژۀ روحانیت کجاست؟ زن، ۱۱ اسفند ۱۳۷۷

– سنگربعدی؟ صبح امروز، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

محمد‌جواد حجتی کرمانی، آشنایی من با « کدیور » ها ( همراه با سخنی با مسئولان قضایی )،

اطلاعات، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

مهران کرمی، پروند سنگین دستگاه قضایی، خرداد، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

زهرا مرانلو، تعهد به دین یا خدمت با لباس! خرداد، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

منوچهر کدیور ( پدر حجت‌الاسلام دکتر کدیور )، یوسف، اما… کدام یعقوب؟ صبح امروز، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

سلیمانی، آیا کدیور، بهای پوشیدن لباس روحانیت را می‌پردازد؟ خرداد، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

اکبر گنجی، ما را هم دستگیر کنید چون مثل کدیور فکر می‌کنیم، خرداد، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

محمدکاظم انبارلویی، نظر را نمی توان حذف کرد! رسالت، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

– بازداشت کدیور از مصادیق تفتیش عقاید و مغایر با قانون اساسی است، نشاط، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

– تجمع اعتراض آمیز دفتر تحکیم وحدت در چهار شهر کشور برگزار می شود، سلام، ، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

– رسیدگی به اتهامات فکری وسیاسی با فلسفۀ وجودی دادگاه ویژهء روحانیت در تضاد است،

نشاط، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

دکتر محمد هاشمی، حقوقدان، دادگاه ویژۀ روحانیت با قانون اساسی مغایر است، نشاط، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

– حفظ حقوق شهروند ان، زن، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

عماد الدین باقی، بازداشت کدیور اخطاری به همۀ علما است، خرداد، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

– اظهار نظر محققان و صاحب‌نظران باید از هر گونه تعرض مصون باشد، خرداد، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

– آقای رئیس جمهوری! دستگیری کدیور به نفع جریان های میهن دوست واصلاح طلب نیست،

اخبار، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

– آقای کدیور فرقی با دیگران ندارد از او شکایت شده رسیدگی می شود، رسالت، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

– اظهار تأسف آیات عظام صانعی وموسوی اردبیلی نسبت به بازداشت حجت‌الاسلام کدیور،

سلام، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

عبایی خراسانی، محاکمۀ سری روحانیون، ضربه به روحانیت است، آریا، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

قابل، حتی امیرالمؤمنین علی (ع) در دادگاه عادی محاکمه شد، آریا، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

– بازداشت کدیور، یورش به حریم آزادی اندیشه است، آری، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

حجت‌الاسلام ذاکری، دادگاه ویژۀ روحانیت جایگاه قانونی ندارد، آریا، ۱۲ اسفند ۱۳۷۷

– چرا کدیور بازداشت شد ؟ جوان،۱۳ اسفند ۱۳۷۷

علی راد، چرا کدیوربازداشت شده است؟ مسئولین موظف به پاسگویی اند! جهان اسلام، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

علی‌رضا اشراقی، زمین می‌چرخد! جهان اسلام، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

محمدرضا فاطمی، شوراها، کدیور وحقوق بشر، نشاط،۱۳ اسفند ۱۳۷۷

– تحلیل سیاسی هفته، جمهوری اسلامی، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

– انتخابات شوراها، بازداشت کدیور اعتلابخش جنبش جامعهء مدنی ایران، خرداد، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

احمد زید آبادی، چند گام به پس! همشهری، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

– … واینک فتنه ای دیگر! جمهوری اسلامی، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

– یک بازداشت و چند نکته، جوان، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

محمد کاظم انبارلویی، حریم آزادی اندیشه؟! رسالت، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

– ارکان قضا، صبح امروز، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

– روشنفکران بذرآگاهی می کارند تا مردم روشنایی درو کنند، ایران، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

فاضل میبدی، ولی همچنان می چرخد! صبح امروز، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

سعید لیلاز، نگارش داخلی، زن، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

علیرضا ملکیان، رزنامه نگاری با هوچی گری؟!کیهان، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

کروبی، دادگاه ویژۀ روحانیت برای حفظ شأن روحانیان به وجود آمد نه سرکوب آنان،

صبح امروز، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

– بیانیه کارگزاران سازندگی در اعتراض به بازداشت محسن کدیور، همشهری، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

فاطمه کروبی، هدف نهایی بازداشت کنند گان آقای کدیور باید مشخص شود، همشهری، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

– عضو شورای مرکزی جبهۀ مشارکت نسبت به بازداشت حجت الاسلام کدیور شدیداً انتقاد کرد،

سلام، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

– خبرها از تشکل‌ها، آریا، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

– ما را هم دستگیر کنید چون مثل کدیور فکر می کنیم، خرداد، ۱۳ اسفند ۱۳۷۷

نسرین ستایش، دادگاه ویژه روحانیت وقانگذاری، هفته نامه آبان، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– پیرامون مصاحبه جناب آقای یزدی، صبح امروز، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– نمایش قدرت قهر آمیز، هفته نامه آبان، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

جمیله کدیور، یک نظر وچند سئوال، اطلاعات، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

رضا انصاری راد، تاملی چند بر مصاحبه ریاست محترم قوه قضائیه، زن، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– نامه سرگشاده ی حجت‌الاسلام عبد المجید معادیخواه خطاب به رئیس جمهوری، همشهری، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

اکبر گنجی، تجدید نظرطلبی، خرداد، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

محمد کاظم انبارلویی، چند و چون یک تحقیق! رسالت، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– تفاوت نامعقول، صبح امروز، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

امیر رضایی، دادگاه ویژه، قانون وگروه فشار، رسالت، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

حسین رحمت‌اللهی، دادگاه ویژۀ روحانیت؛ روند ها وبهانه ها، صبح امروز، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

غیاثی، آقای یزدی آیا می‌دانید؟ جهان اسلام، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– عاقلانه‌ترین راه، آزادکردن کدیوراست، نشاط، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– تعلل درتدوین لایحه ی جرم سیاسی کشوررا با بحران مواجه می سازد، نشاط، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– آیا اظهارانتقاد مشفقانه وشجاعانه، جرم سیاسی است؟ همشهری، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– اعتراض به دستگیری کدیور، نشاط، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– تعارض با قانون اساسی، هفته نامه‌ی آبان، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– واکنش شدید دادگاه ویژۀ روحانیت دربرابرمعترضان به بازداشت کدیور، نشاط، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– این بهایی است که برای آزادی باید بپردازیم، سلام، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

منوچهر کدیور، افکارعمومی قضاوت کند آیا محسن کدیور مجرم است؟ خرداد، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– حبس فکرواندیشه هرگز، زن، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

سیدحسین موسوی تبریزی، تبلیغ آیت الله منتظری نمی تواند جرم باشد، آریا، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

سیدابوالفضل موسویان، عمل دادگاه ویژۀ روحانیت برخلاف مشی انبیاست، آریا،۱۵ اسفند ۱۳۷۷

محسن کدیور، بدون حضوروکیل به هیچ سؤالی پاسخ نمی دهم، جهان اسلام، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– بیانیه‌ی دانشجویان حزب‌الله در خصوص دستگیری کدیور، جبهه، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– آزاد مردی که در زندان نیز آزاد است، هفته نامۀ ارزش، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– با بند کشیدن اندیشمندی چون کدیور چه چیزی را می خواهند اثبات کنند!هفته نامۀ ارزش، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

عبدالعلی بازرگان، « مصدق » ادعای اسلام ناب نداشت ولی عملش با آزادگی وتسامح اسلامی سازگارتربود،

هفته نامه ی ارزش، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

– جدید ترین تحلیل عمادلدین باقی از قتل‌های اخیر، بازداشت کدیورودادگاه ویژۀ روحانیت، هفته نامۀ ارزش، ۱۵ اسفند ۱۳۷۷

محمودی، بازداشت کدیور، هزینه آزادی، جهان اسلام، ۱۶، ۱۹ و ۲۹ اسفند ۱۳۷۷

حسن یوسفی اشکوری، کدیورودفاع از مسلمانی مصدق، نشاط، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

زهرارهنورد، کدیورجزدفتروقلم اسلحه ای وبه جزنقد ونظر رفتاری نداشته است، سلام، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

منوچهرکدیور، برای ثبت در تاریخ، خرداد، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

– نامه منوچهرکدیور، به دفتر تحکیم وحدت، خرداد، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

– این هیاهوها برای چیست؟ قدس، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

– اطلاع رسانی حرفه ای، جوان، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

محمد حسین غیاثی، کدیور، محکوم است! جهان اسلام ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

علی راد، یک پرسش ساده، جهان اسلام، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

– پایان این راه کجاست؟ صبح امروز، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

احمد زیدآبادی، طلبه ی گمنام! همشهری، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

امیررضایی، به قانون احترام بگذارید! رسالت، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

اکبرگنجی، هیچکس مجازنیست خود را مفسررسمی دین بپندارد، آریا، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

– کدیوروکیلش را باید ازمیان پنج مقام قضایی برگزیند، زن، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

– حوزه علمیه خراسان تهاجم به دادگاه ویژ روحانیت را محکوم کرد، خرداد، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

– اعتراض اعضای هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس به بازداشت کدیور، خرداد، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

– بیانیه‌های محافل سیاسی ودانشجویی دراعتراض به دستگیری حجت‌الاسلام والمسلمین کدیور، سلام،

۱۶ اسفند ۱۳۷۷

– دادگاه ویژه‌ی روحانیت تبدیل به دادگاه ویژۀ اندیشه شده است، صبح امروز، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

مدیر مسئول رسالت، حق این است که دادگاه درمورد بازداشت آقای کدیور به مردم پاسخ دهد، صبح امروز،

۱۶ اسفند ۱۳۷۷

– رئیس جمهورجایگاه دادگاه ویژۀ روحانیت را مشخص کند، خرداد، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

– حدود ۲۰۰ نفراز روزنامه نگاران خواستارآزادی دکتر کدیورشدند، صبح امروز، ۱۶ اسفند ۱۳۷۷

– تجمع اعتراض آمیزدانشجویان امروزبرگزارنمی شود، خرداد،۱۶ اسفند ۱۳۷۷

امیررضایی، نظام به قرائت کدیور!رسالت، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

– شجاعت ومسئولیت پذیری، صبح امروز، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

– آن سوی عقل، صبح امروز، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

احمد قابل، درخصوص توضیحات دادگاه ویژۀ روحانیت، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

عماد الدین باقی، نمایش شعورملی میرایی جنگ طلبانه، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

سکینه یزدانی مادرشهیدان محمد، حکمت ومهدی صادقی، خرداد، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

– اعتراض کمسیون حقوق بشراسلامی به عملکرد دادگاه ویژه ی روحانیت، خرداد، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

مسعود حائری، ما به صلاحیت دادگاه ویژۀ روحانیت اعتراض خواهیم کرد، صبح امروز، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

شعله سعدی، محافظه کاران بسیارناشیانه عمل می کنند، نشاط، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

– دفتر تحکیم وحدت خواهان پخش جلسه ی دادگاه محاکمه کدیوراز صداوسیما شد، خرداد، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

– دادگاه ویژۀ روحانیت با برگزاری علنی دادگاه محسن کدیورموافقت کرد، خرداد، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

– فعالیت دادگاه ویژۀ روحانیت برای جلوگیری از بی اعتبارشدن دین و جمهوری اسلامی متوقف شود، نشاط، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

محمد عطریان‌فر، اطلاعیه ی دادگاه ویژۀ روحانیت متناقض است، صبح امروز، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

– جمعی از دوستان دکترکدیور بازداشت وی را محکوم کردند، صبح امروز، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

– حجت‌الاسلام کدیور وکلای خود را به دادگاه ویژۀ روحانیت معرفی کرد، سلام، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

صلواتی، دادگاه ویژۀ روحانیت به اصول اولیه ی محاکم قضایی پایبند نیست، صبح امروز،

۱۷ اسفند ۱۳۷۷

– اظهارنظرشخصیت های سیاسی‌فرهنگی در باره ی بازداشت حجت الاسلام کدیور، سلام، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

– فاطمه کروبی: از بزگان می‌خواهم که دربرابر تجاوز به حریم مقدس روحانیت بی تفاوت نمانند، سلام،

۱۷ اسفند ۱۳۷۷

– انجمن اسلامی مهندسان خواستارآزادی حجت‌الاسلام کدیورشد، سلام، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

– خود داری دادگاه ویژۀ روحانیت از پاسخگویی به کمیسیون حقوق بشراسلامی، سلام، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

– تشکیل تجمعات پراکنده در دانشگاه تهران، سلام، ۱۷ اسفند ۱۳۷۷

– هزینه از جیب نظام، کاروکارگر، ۱۸ اسفند ۱۳۷۷

فرهاد بهبهانی، بینی وبین الله، نشاط، ۱۸ اسفند ۱۳۷۷

محمد رضا دولت رفتارحقیقی، قانون اساسی ودادگاه اختصاصی، صبح امروز، ۱۸ اسفند ۱۳۷۷

مدیرمسئول، حسینیان یا کدیور؟ قدس، ۱۸ اسفند ۱۳۷۷

حسین رحمت الهی، معمای قدرت، صبح امروز، ۱۸ اسفند ۱۳۷۷

زهرامرانلو، ضرورت نقد ابهامات دادگاه ویژۀ روحانیت،خرداد، ۱۸ اسفند ۱۳۷۷

– کدیور، یکی ز سرداران خاتمی، آریا، ۱۸ اسفند ۱۳۷۷

اکبرگنجی، پارادوکس تضعیف نظام، خرداد، ۱۹ اسفند ۱۳۷۷

محمد طاهرکنعانی، آیا آیین نامه دادگاه ویژۀ روحانیت ناسخ قانون اساسی است؟ نشاط، ۱۹ اسفند ۱۳۷۷

سید احسان قاضی زاده هاشمی، تجمع های آشوب آفرین! رسالت، ۱۹ اسفند ۱۳۷۷

حسن زارعی، راه حمایت از متهم هرج ومرج نیست! رسالت، ۱۹ اسفند ۱۳۷۷

– بازداشت حجت الاسلام کدیوراشکال حقوقی دارد، صبح امروز،۱۹ اسفند ۱۳۷۷

محمد رضافاطمی، ازمیدان « تیان آن مِن » تا میدان « فورس»، ۲۰ اسفند ۱۳۷۷

علیرضا میرزایی، حمایت ها ونیت ها، نشاط، ۲۰ اسفند ۱۳۷۷

محمد جواد مظفر، یک سهمیه زندان برای هرشهروند، نشاط،۲۰ اسفند ۱۳۷۷

علی اصغرکیمایای، دادگاه ویژۀ روحانیت، هم قانونی، هم غیرقانونی،اطلاعات، ۲۰ اسفند ۱۳۷۷

رحیم نوبهاری، راه حل آسان برای مسئله ای مهم، اطلاعات، ۲۰ اسفند ۱۳۷۷

– اعتراض ۲۱۰ تن ازآیات وعلما به دستگیری کدیور،آریا، ۲۰ اسفند ۱۳۷۷

حسین شریعتمداری، برخی از محکومان دادگاه ویژۀ روحانیت مخالفان اصلی این دادگاهند، کیهان، ۲۰ اسفند ۱۳۷۷

– درخواست آزادی فوری کدیورتوسط دانش آموختگان دانشگاه امام صادق، آریا، ۲۰ اسفند ۱۳۷۷

کدام مطلحت تأمین شد؟ اخبار،۲۲ اسفند ۱۳۷۷

مهندس عزت‌الله سحابی، آیا پاداش کدیورکنج زندان است، هفته نامه ارزش،۲۲ اسفند ۱۳۷۷

عبدالله شریفی خجسته، درباره اظهارات آقای یزدی، صبح امروز، ۲۲ اسفند ۱۳۷۷

– هرکس باد بکارد توفان دروخواهد کرد، صبح امروز، ۲۲ اسفند ۱۳۷۷

غلامرضا ریاضی، بازداشت کدیوروچند نکته حقوقی- گرگان، خرداد، ۲۲ اسفند ۱۳۷۷

امیررضایی، بازخوانی دو حکم امام، رسالت، ۲۲ اسفند ۱۳۷۷

محمد علی اخوین، انتخاب وکیل، حق است یا سلیقه؟! آریا، ۲۲ اسفند ۱۳۷۷

بازداشت کدیورمعنایی جزتفتیش عقاید ندارد، هفته نامۀ ارزش، ۲۲ اسفند ۱۳۷۷

– یادباد آن روزگاران، کیهان، ۲۳ اسفند ۱۳۷۷

حسن یوسفی اشکوری، « امتیازویژه » یا « ظلم ویژه »، نشاط، ۲۳ اسفند ۱۳۷۷

غلامرضا نصیرزاده، یوسف گمگشته بازآید به کنعان، خرداد، ۲۳ اسفند ۱۳۷۷

– اعراض انجمن اسلامی مدرسین دانشگاه ها به ادامۀ بازداشت کدیور، ۲۳ اسفند ۱۳۷۷

محمد کاظم انبارلوئی، تهدید به شورش! رسالت، ۲۴ اسفند ۱۳۷۷

عبد‌الله یزدانی، طرح مباحث اصولی یا تضعیف نظام؟ خرداد، ۲۴ اسفند ۱۳۷۷

محمدرضا وحدانی آملی، تبدیل قراربازداشت آقای کدیوربه کفالت انتظارفرهیختگان است، اطلاعات، ۲۵ اسفند ۱۳۷۷

اکبرگنجی، نگاهی به پروژۀ رهایی جریان روشنفکری دینی، خرداد، ۲۵ اسفند ۱۳۷۷

شادی صدر، مناقشه ای زیرپوستی بر سرمصالحه ای احتمالی! نشاط، ۲۶ اسفند ۱۳۷۷

– عید آمد… کدیورهنوز دربند است، با احترام خانواده سرفراز محسن کدیور، خرداد، ۲۷ اسفند ۱۳۷۷

شادی صدر، امنیت ملی کش می آید؟ صبح امروز، ۲۷ اسفند ۱۳۷۷

– بازداشت کدیوروجرم سیاسی، نشاط، ۲۷ اسفند ۱۳۷۷

– کدیور گناهی جز شجاعت نداره، نشاط، ۲۷ اسفند ۱۳۷۷

همسر محسن کدیور، هیچکس پاسخگوی ما نیست، صبح امروز، ۲۷ اسفند ۱۳۷۷

– دیدارازخانوادۀ دکترکدیور، سلام، ۲۷ اسفند ۱۳۷۷

– کدام قانون حاکم بود؟ صبح امروز، ۱۵ فروردین ۱۳۷۸

– اتهامات انتسابی به من تفتیش عقاید و محاکمۀ اندیشه است، سلام، ۱۵ فروردین ۱۳۷۸

– پرستوها کی به لانه برمی گردند؟ هفته نامه پیام هاجر، ۱۷ فروردین ۱۳۷۸

رضا صدوقی، جرم اندیشه وسخن! خرداد، ۱۷ فروردین ۱۳۷۸

هادی احمدیان، آزادی بعد از بیان، نشاط، ۱۷ فروردین ۱۳۷۸

محمدعلی اخوین، عذربدترازگناه، آریا، ۱۷ فروردین ۱۳۷۸

کیفرخواست علیه کدیور، اشکالبنیادی دارد، آریا، ۱۷ فروردین ۱۳۷۸

محمدرضاباطنی، سال ۷۸ راسالی پرحادثه ولی مثبت می بینم، نشاط، ۱۸ فروردین ۱۳۷۸

شادی صدر، چرادودوتا چهارتا نیست؟ صبح امروز، ۱۸ فروردین ۱۳۷۸

محمد رضا دولت رفتارحقیقی، دادگاه ویژۀ روحانیت، قانون اساسی وابهام ها، خرداد، ۱۹ فروردین ۱۳۷۸

غلامعلی رجائی، تشنگان معرفت را سیراب کنید! خرداد، ۱۹ فروردین ۱۳۷۸

– دادگاه انقلاب ودادگاه ویژۀ روحانیت، هفته نامۀ آبان، ۲۱ فروردین ۱۳۷۸

– محسن کدیورخواستارمحاکمۀ خود مطابق ضوابط قانون اساسی شد، خرداد، ۲۳ فروردین ۱۳۷۸

محمد علی اخوین، مباهله تبلیغ، آریا، ۲۳ فروردین ۱۳۷۸

نعمت احمدی، آیا دادگاه ویژۀ روحانیت غیرقانونی است ، خرداد، ۲۳ فروردین ۱۳۷۸

زهرا مرانلو، پاسخی برای مدعی العموم، خرداد، ۲۳ فروردین ۱۳۷۸

– یک ادعا وچند سؤال، صبح امروز، ۲۳ فروردین ۱۳۷۸

داوود محمدی، تورقانون؛ اهداف وریشه ها، صبح امروز، ۲۴ فروردین ۱۳۷۸

علیرضامیرزایی، مباحثه کن، نه مباهله، نشاط، ۲۴ فروردین ۱۳۷۸

سید محمود علی‌زاده طباطبایی، نگاه حقوقی به چند رویداد سیاسی، خرداد، ۲۴ فروردین ۱۳۷۸

– تکلیف علنی بودن وحضور خبرنگاران امروز مشخص می شود، آریا، ۲۴ فروردین ۱۳۷۸

همسرمحسن کدیور، پیشینۀ کدیور: تلاش ها وکوشش ها، خرداد، ۲۴ فروردین ۱۳۷۸

محمد رضادولت رفتار، دفاعیۀ حقوقی برای کدیور، صبح امروز، ۲۵ فروردین ۱۳۷۸

– اتهام اهانت به رهبری ازکیفرخواست حذف شده است، جهان اسلام، ۲۵ فروردین ۱۳۷۸

– درمعرض یک آزمون، صبح امروز، ۲۶ فروردین ۱۳۷۸

– درحاشیه دادگاهی «علنی»! همشهری، ۲۶ فروردین ۱۳۷۸

محمودی، آزادی اندیشه اقتدارنظام، جهان اسلام، ۲۶ فروردین ۱۳۷۸

– گفت و گو با قاسم شعله سعدی دربارۀ دادگاه کدیور، نشاط، ۲۶ فروردین ۱۳۷۸

– اجازۀ ملاقات با کدیور را به ما ندادند، خرداد، ۲۶ فروردین ۱۳۷۸

– نمی توان اندیشه را محاکمه کرد، صبح امروز، ۲۶ فروردین ۱۳۷۸

– گزارش سلام از برگزاری دادگاه حجت‌الاسلام کدیور، سلام، ۲۶ فروردین ۱۳۷۸

– درحاشیه، سلام، ۲۶ فروردین ۱۳۷۸

– جرم شما نشر اکاذیب است وبه خاطراندیشه و عقیده محاکمه نمی شوید، رسالت، ۲۶ فروردین ۱۳۷۸

– درحاشیه، رسالت، ۲۶ فروردین ۱۳۷۸

– گفت‌وگو با آیت‌الله سید حسین موسوی تبریزی درخصوص محکومیت دکتر کدیور، سلام، ۲۸ فروردین ۱۳۷۸

– در حاشیۀ دادگاه، صبح امروز، ۲۸ فروردین ۱۳۷۸

– کدیورازبازداشت تا محاکمه، نشاط، ۲۸ فروردین ۱۳۷۸

رضاانصاری راد، برخورد دو گانۀ دستگاه قضایی: هوفر و کدیور، خرداد، ۲۸ فروردین ۱۳۷۸

– خوب ولی غیرقانونی، آریا، ۲۸ فروردین ۱۳۷۸

– خرمگس، صبح امروز، ۲۸ فروردین ۱۳۷۸

– محاکمۀ کدیور، قدس، ۲۸ فروردین ۱۳۷۸

شادی صدر، قاضی درنقش دادستان دوم! صبح امروز، ۲۹ فروردین ۱۳۷۸

احمد زید آبادی، یک پرسش کوچک، خرداد، ۲۹ فروردین ۱۳۷۸

حسن یوسفی اشکوری، قانون؛ شکل یا محتوا، نشاط، ۲۹ فروردین ۱۳۷۸

محمد جعفرکاظمی – قم ، نگاهی به یادداشت «مباحثه کن نه مباهله»، نشاط، ۲۹ فروردین ۱۳۷۸

– انتقاد حقوقی نسبت به روند صدورحکم دادگاه کدیور وارد است، خرداد، ۲۹ فروردین ۱۳۷۸