اول: آیا خمس باید صرفا در راه سادات هزینه شود یا بر اساس احکام الهی و روایات این مسیر می تواند شامل کلیه مساکین شود
پاسخ: هزینه سادات فقیر می باید از طریق خمس و غیر آن تامین شود. برآورده کردن حاجات فقرا و مساکین (اعم از سادات و غیرسادات) یکی از مصارف خمس است.
دوم: آیا صرف یک پنجم درآمد در دنیای امروز با وجود مالیات های هنگفت حکومت اسلامی عملا امکان پذیر است؟
جواب: مالیات دولتی و انفاقهای دینی دو امر مجزا از هم هستند و یکی جای دیگری نمی گیرد. در برخی کشورهای غربی با ارائه‌ی رسید انفاقهای خیریه اعم از دینی و غیر دینی در مالیات دولتی تخفیف داده می شود. اما با دادن مالیات دولتی در هیچ جای دنیا کسی از انفاق دینی معاف نمی شود. البته اگر در ایران نیز انفاق های دینی و فعالیت در امور خیریه باعث کسر مالیات می شد کار خوبی بود. آنچه جای پرسش داشت این است با وجود زکات آیا خمس هم واجب است؟ با توجه به اینکه زکات بین یک چهلم تا یک دهم مال است در حالی که خمس یک پنجم مال، یعنی مقدار زکات بین دو تا هشت برابر زکات است. به نظر من انفاق واجب شرعی که «همه اموال» انسان بیش از کفاف سالانه‌ی او را در بر می گیرد یکی است. مقدار آن بین بیش از یک چهلم و کمتر از یک پنجم است. مقدار نهایی آن را بعد از اتمام تحقیقم منتشر خواهم کرد
سوم: نوع محاسبه ای که برخی علما و دفاترشان از خمس انجام می دهند به شکلی است که مبالغی بسیار کمتر از یک پنجم را مشمول خمس می نماید آیا برای تحقق این محاسبه مراجعه به دفاتر علما خصوصا علمایی که در محدودیت هستند الزامی است یا فرمولی برای این کار توسط خود شخص موجود است؟
پاسخ: مراجعه به دفتر علما طریقیت دارد نه موضوعیت. مهم اطمینان از برائت ذمه از پرداخت انفاق واجب است.
چهارم: بزرگترین سوال و تردید هزینه این پولها در جامعه امروز است که فقرا در آن بیداد می نمایند ولی بیوت معظم علما آن را در مسیر دیگری حتی غیر ضروری خرج می کنند. آیا نمی توان با استفاده از عقل و اندیشه و با کمک از روح دادن خمس این مسیر را اصلاح نمود؟
پاسخ: حالت مطلوب خمس و وجوهات شرعیه پرداخت آن به صندوقی است که زیر نظر نمایندگان مراجع هزینه شود و دخل و خرج آن کاملا شفاف یاشد و ثبت شود و جایی برای تشخیص و تصرف شخصی باقی نباشد. اما فقرا و مساکین تنها مصرف خمس و زکات نیستند و عنوان وسیع «فی سبیل الله» که تعلیم معارف دینی و هر امر خیری را در بر می گیرد نیز جزء مصارف قطعی انفاقهای شرعی است.
پنجم : چرا کتاب الله تنها یکبار به خمس اشاره نموده ولی به زکات دهها بار و تفاسیر بعدی از شرایط خمس و اعطای آن به چه دلیلی ظاهر گشته است احساس بر این است که تقسیم مسلمین به دو گروه سادات و عام خیلی با منطق قران کریم جور نمی باشد
پاسخ: زکات مالیات اصلی دینی در اسلام است. درباره‌ی خمس نکاتی است که بعد از اتمام تحقیق منتشر خواهم کرد. به دیگر اجزاء پرسش قبلا پاسخ داده ام
ادله‌ی هزینه کردن خمس در نظر رایج فقهای شیعه
«سیادت» جزء ملاکهای تقدم در اسلام نیست
ششم: نظر اهل سنت راجع به خمس دقیقا چیست؟
اهل سنت خمس را تنها در غنیمت جنگی جاری می دانند.
موفق باشید
محسن کدیور
