کپی رایت در شرائط جنگی

پرسش: در پاسخ شما در مورد کپی رایت چند نکته مفورض بود که محل سوال است:
۱- همانطورکه مفهوم مالکیت به مصادیق مدرن تر مثل نشریات الکترونیکی قابل تعمیم است مفهوم جنگ هم به مصادیق مدرن تر قابل تعمیم است. درمورد وضعیت فعلی ایران و غرب ظاهراً این مورد را هر دو طرف ماجرا پذیرفته اند.بنابراین متاسفانه باید مسئله را با فرض برقرار بودن این شراط بررسی کرد.
۲- درست است که جنگها و تحریم ها و استعمار و … امثال اینها را دولت ها راه می اندازند ولی همیشه این مردم هستند که آن را انجام می دهند. پیروزها و آسیب دیده ها افراد عادی هستند.مثلاً اکنون تحریم را در نهایت چه کسی اجرا می کند و چه کسی در حال آسیب دیدن است. کسانیکه تحریم را اجرا می کنند طبیعتاً براساس منافعشان عمل می کنند و کاری به درست بودن یا نبودن آن ندارند . متاسفانه در نهایت همین تصمیم ها و اجرای آنها موجب ثروت و آرامش عده ای در کشوری و تولید علم و … می شود و در جای مقابل موجب فقر و بدبختی و عدم تولید علم و .. وگرنه همه می دانیم که توزیع نبوغ و غیره اینطور نا متعادل نیست. کل این ماتجرا درست نیست ولی اگر قرار بود در جنگ ها قوانین اجرا شود که انسانی نباید کشته می شد. همین امر در مورد جنگ های پیامبران و اولیا خدا هم جاری بوده است. .
۳-این نکته هم جای توجه دارد که با توجه به قطع ارتباط معمول و عدم شرایط عادی اجتماعی و مالی که امکان تهیه رسمی و متداول را از بین می برد در هر صورت امکان خرید رسمی و سود رساندن به پدید آورنده وجود ندارد، حتی اگر این نرم افزار یا کتاب بدین صورت هم تهیه نشود به جز عقب ماندگی و بیچارگی بیشتر نتیجه دیگری ندارد.
۴-. نکته آخر هم که البته شبیه جوک است ولی در هر صورت وجود دارد این است که عدم اجرای قانون کپی رایت در ایران تلویحاً یعنی اینکه دیگران هم حق دارند از کتاب ها و محصولات ما کپی بگیرند. حالا محصولات آنها بیشتر و با کیفیت تر است امری دیگر است. البته در مواردی مثل طرح و نقشه فرش های ایرنی و امثال اینها متاسفانه آنها هم رعایت نکردند.
خواهشمندم در موارد فوق اعلام نظر بفرمایید.

 

پاسخ:
یک. در شمول «مالکیت» بر فضای مجازی تردیدی نیست چه شرعا چه عرفا و قانونا، اما در مورد «جنگ»  باید توجه داشت که موازین جنگ نظامی در مورد جنگ های فرهنگی و اقتصادی و الکترونیکی صادق نیست چه شرعا چه عرفا چه به لحاظ حقوق بین الملل. در هر یک از این جنگها موازین خاص خود حکمفرماست.
دو. موازین دینی و اخلاقی ما اقتضا می کند که همواره منضبط و اخلاقی پیش رویم.
سه. در اینکه فضای فعلی به نفع ما نیست با شما موافقم اما راه حل آن نقض حقوق بین الملل و اخلاق و شریعت نیست، راه آن فشار بر دولتمردان است که تصمیمات عاقلانه تر و اخلاقی تر و دینی تری اتخاذ کنند.
موفق باشید
محسن کدیور