پرسش:
در مطلب «صحابه و حدیث غدیر خم» فرموده اید: «حدیث غدیر خم در کتب معتبر اهل سنت روایت شده … »
بنده در ایران که بودم , متن کاملی از خطبه یک ساعته پیامبر در غدیر را که به صورت وسیع توزیع می شد دریافت کرده و با دقت خواندم ( چند بار) ولی تاکنون نتوانسته ام متن کامل این خطبه را در منابع اهل سنت بیابم و کل بحثها فقط بر سر یک عبارت پیامبر در این خطبه است که می گوید: من کنت مولاه فهذا علی مولاه.
ولی اگر بقیه خطبه آن چنان که در ایران به نظر ما رساندند, صحیح باشد, بحث اختلافی چندانی نباید وجود داشته باشد! آیا حضرت عالی منبع معتبری از اهل سنت می شناسید که متن کامل خطبه را روایت کند؟
پاسخ:
واقعه‌ی غدیر خم و خطبه‌ی پیامبر (ص) فی الجمله متواتر است اما متن آن با تمام جزئیات متواتر نیست. به نظر می رسد عبارت «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» متواتر باشد. در دنبال به متن دو روایت در منابع معتبر اهل سنت که تفصیل بیشتری دارد اشاره می شود.
أخرج أحمد بن حنبل بسند صحيح عن زيد بن أرقم قال: نزلنا مع رسول الله (صلى الله عليه وسلم) بواد يقال له: وادي خم، فأمر بالصلاة فصلاها بهجير، قال: فخطبنا، وظلل لرسول الله (صلى الله عليه وسلم) بثوب على شجرة سمرة من الشمس، فقال رسول الله: ألستم تعلمون؟ ألستم تشهدون أني أولى بكل مؤمن من نفسه؟ قالوا: بلى، قال: فمن كنت مولاه فإن عليا – مولاه، اللهم عاد من عاداه ووال من والاه.
وأخرج النسائي بسند صحيح عن أبي الطفيل عن زيد بن أرقم قال: لما رجع رسول الله (صلى الله عليه وسلم) من حجة الوداع ونزل غدير خم، أمربدوحات فقممن – أي فكنسن – ثم قال: كأني قد دعيت فأجبت، وإني تارك فيكم الثقلين، أحدهما أكبر من الآخر: كتاب الله وعترتي أهل بيتي، فانظروا كيف تخلفوني فيهما، فإنهما لن يفترقا حتى يردا علي الحوض، ثم قال: إن الله مولاي وأنا ولي كل مؤمن، ثم إنه أخذ بيد علي (رضي الله عنه) وقال: من كنت وليه فهذا وليه، اللهم وال من والاه وعاد من عاداه. يقول أبو الطفيل: فقلت لزيد: سمعته من رسول الله؟ فقال: إنه – وفي بعض الألفاظ: والله، بدل إنه – ما كان في الدوحات أحد إلا رآه بعينه وسمعه بأذنيه.
موفق باشید
محسن کدیور
