اقسام علم خداوند

پرسش: مفسرین و مترجمین آیه ۱۰۵ سوره توبه را این چنین ترجمه نموده اند: اي محمد ! بگو هر كاري كه مي‏خواهيد چه خوب و چه بد ، بكنيد ، كه بزودي خداي سبحان حقيقت عمل شما را مي‏بيند ، و رسول او و مؤمنين ( شهداي اعمال ) نيز مي‏بينند ، آنوقت پس از آنكه به عالم غيب و شهود بازگشتيد ، حقيقت عمل شما را به شما نشان مي‏دهد . منظور از عبارت “بزودی” در این آیه چیست؟ مگر خداوند به اعمال بندگانش علم ندارد تا بزودی اعمال بندگان بر حضرتش آشکار شود؟ خداوند هم ظاهر اعمال ما را می داند و هم باطنش را!
پاسخ:

خداوند چندگونه علم به هر پدیده ای دارد: علم قبل از شئ، علم با شئ و علم بعد از شئ. علم مورد بحث آیه نوع سوم علم باری است با قرینه‌ی عطف رسول و مومنون که علمشان چنین است.  واضح است که علم بعد الشئ منافی علم قبل الشئ نیست. برای آشنایی با انحاء علم باری و تفاوتهای آن به لحاظ زمان مندی به بدایة الحکمة علامه طباطبائی مرحله‌ی آخر بحث علم باری مراجعه فرمائید. کتاب به فارسی نیز ترجمه و شرح شده است.

۸ شهریور ۱۳۹۲