معنای دعاؤکم در آیه‌ی ۷۷ سوره‌ی فرقان

پرسش: درباره آیه ۷۷ سوره فرقان به نظر می رسد معنی آیه این است که هر فیضی از سوی خدا به ما (یا لا اقل کفار با عنایت به آیات قبل) منوط به دعاست. به نظر این برداشت با واقعیت و بلکه آیات دیگر قرآن همخوانی ندارد که رحمت خدا همیشه منوط به دعا باشد (مگر اینکه دعا را نحو دیگری معنا کنیم) و لذا سوال این است که منظور دقیق این آیه چیست. بنده از توضیح (ترجمه) تفسیر المیزان این امر را درک نکردم. و اینکه آیا نفس خلقت ما اولین فیض نبود و آیا دعا باید به نحوی تفسیر شود که در خلقت ابتدایی ما هم این آیه همچنان معتبر باشد؟
پاسخ:
آیه‌ی شریفه‌ی مورد بحث این است:  «قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزَامًا ﴿الفرقان: ٧٧﴾» ترجمه‌ی آن: بگو: «اگر دعاى شما نباشد، پروردگارم هيچ اعتنايى به شما نمى‌كند. در حقيقت شما به تكذيب پرداخته‌ايد و به زودى [عذاب بر شما] لازم خواهد شد.»
جمع بندی المیزان از این آیه چنین است: «دعاؤکم اضافه‌ی مصدر به مفعول، و فاعل آن ضمیر راجع به ربی است. حاصل معنی آیه: بگو شما کافران نزد خداوند قدر و منزلتی ندارید، و وجود و عدمتان در پیشگاه او مساوی است، چرا که او را تکذیب کردید، پس به شما امید خیری نمی رود، و این تکذیب دائما ملازم شما خواهد بود با شدید ترین ملازمه، مگر اینکه خداوند شما را بخواند تا حجتش را بر شما تمام کند یا شما را بخواند شاید از تکذیبتان برگردید.»
بنابراین معنای «دعاؤکم» دعا کردن آدمیان (اضافه‌ی مصدر به فاعل) نیست، معنایش خواندن مردم توسط خداوند است که با دعا کردن یا دعا خواندن مصطلح فرق دارد. بر این اساس این آیه با دیگر آیات قرآن همخوانی کامل دارد. اشکال شما به اضافه‌ی مصدر به فاعل یعنی دعای مردم است.

۴ آذر ۱۳۹۲