طیف‌های جدید اسلامی در ایران معاصر

طیف‌های جدید اسلامی در ایران معاصر

نوسنتی‌ها، تندروها، و تجدیدنظرطلبان دینی

عید سعید مبعث پیامبر رحمت حضرت محمد بن عبدالله (ص) را تبریک عرض می کنم. به این مناسبت به بررسی وضعیت گرایشهای فکری اسلامی در ایران معاصر خواهم پرداخت. مدتها گرایشهای اسلامی به دو رویکرد عمده سنتی و نوگرا با عناوین مختلف تقسیم می شدند. این تقسیم بندی قدیمی شده است. تجربه جمهوری اسلامی به صف بندی‌های جدید و ظهور طیف‌های تازه در هر دو رویکرد سنتی و نوگرا انجامیده است. از بطن رویکرد سنتی دو طیف تندروها و نوسنتی ها درآمده است، و از زهدان رویکرد نوگرا طیف تجدیدنظرطلبهای دینی متولد شده است. در ایران معاصر به جای دو جریان اکنون با پنج طیف متفاوت به شرح زیر مواجهیم:

طیف اول. مسلمانان سنتی یا محافظه کار.

طیف دوم. مسلمانان نوسنتی یا نواندیشان محافظه کار.

طیف سوم. مسلمانان تندرو یا بنیادگرا.

طیف چهارم. مسلمانان نواندیش.

طیف پنجم. مسلمانان تجدیدنظرطلب.

اسامی چندان مهم نیستند. مهم شاخصهای هر یک از این طیفها هستند. هر یک از طیفهای پنج‌گانه چه فصول ممیزه ای دارند؟ تفاوت ساختاری هر طیف با طیفهای رقیب چیست؟ نمایندگان شاخص هر طیف چه کسانی هستند؟ چه ضرورت یا ضرورتهایی باعث این صف‌بندی های جدید شده است؟ متمایزکردن صفوف چه فواید و ضرورتها و بی توجهی به این صف‌بندی ها چه مضراتی دارد؟ تفکر رسمی و زمامداران جمهوری اسلامی در کدام طیف طبقه بندی می شوند؟ تمایز صفوف و طیفها چه نسبتی با اتحاد اسلامی دارد؟ چه جریانهایی از روشنگری در تمایز صفوف و طیفها نگرانند و از آن واهمه دارند؟ روشنگری در تمایز صفوف با اصل آزادی بیان چه نسبتی دارد؟ در هر یک از این طیفها معیار تفسیر نادرست از اسلام کدام است؟

این گفتار علاوه بر شناساندن وجه تمایز این طیفهای پنج‌گانه، نقد طیف افراطی مسلمانان تندرو از یک سو و طیف تفریطی مسلمانان تجدیدنظرطلب از سوی دیگر است. عدم تمایز صفوف باعث شده که غالبا اقدامات و مواضع مسلمانان تدرو به پای مسلمانان سنتی گذاشته شود، و بر اساس مواضع و آراء مسلمانان تجدیدنظرطلب جریان بالنده نواندیشان دینی متهم شود.

سخنرانی زنده همراه با پرسش و پاسخ به مناسبت عید سعید مبعث

یکشنبه ۸ اسفند ۱۴۰۰، ۲۷ فوریه ۲۰۲۲

ساعت ۲۱ به وقت ایران و ۱۲:۳۰ به وقت شرق آمریکا

به مدت دو ساعت

این جلسه در کانال Youtube کدیور به‌ صورت زنده برگزار و به طور همزمان از کانال اینستاگرامی  @Mohsen.kadivar.official به صورت زنده Live Instagram  پخش خواهد شد.

لینک شرکت در جلسه

https://www.youtube.com/channel/UCiX1ltrZNuMWKjfWyO3nZ6g