*سال شعار، تنش جهاني، سکوت و سانسور*
مقدمه: بعد از چند سالي پاي مصاحبه اي نام خود را مي گذارم و در گفت وگو با کسي که مي انديشد: “نمي توان ديگران را غيرخودي دانست، برخي را از حقوق شهروندي محروم کرد، در مديريت ها و تصميمات کلان تنگ نظري و انحصار طلبي رانصب العين قرار داد و مردم را نامحرم پنداشت”. اين حرف هاي آيت الله منتظري است که دليل حضورم در غربت و حذف نامم از حرفه ام را در پيوند باسرنوشت مشابه بسياري ديگراز مردمان کشورم باز مي گويد.
اين مصاحبه از طريق ايميل انجام شده؛ اما به آرزوي روزي که در ميهن خويش، آزادانه بگوييم و بشنويم و نهراسيم.
و يک توضيح : همان طور که از متن پيداست، پاسخ برخي سئوال ها در يک جواب آمده است.
۱ ـ بسياري مي پرسند آيت الله منتظري آزاد است يا در “حبس” به سر مي برد. در پاسخ گفته مي شود شما در حبس خانگي نيستيد. اين پاسخ دقيقي است؟ شما در چه وضعيتي قرار داريد؟
۲ ـ کلاس هاي درس شما برقرار است؟ در چه وضعيتي؟ شاگردان شما همانگونه به شما دسترسي دارند که در دوران پيش از “حبس خانگي”؟
۳ ـ در کلاس هاي درس تان از چه مقولاتي سخن مي گوييد؟
جواب۱ و ۲ و ۳ ـ اين جانب در بهمن ماه ۱۳۸۱ پس از تحمل بيش از ۵ سال حبس خانگي آزاد شده و در حال حاضرمراجعه کنندگان شامل شاگردان و ديگر اقشار مردم، بدون مانع مي توانند با من ملاقات نمايند. فعاليت هاي علمي روزانه اين جانب شامل پاسخ گويي به پرسش هاي مختلف با موضوع هاي فقهي، قرآني، سياسي، اجتماعي، فرهنگي و… است که يا از طريق نامه، مراجعه حضوري و يا از طريق ايميل مي باشدو تدريس کتاب جامع السادات مرحوم نراقي با موضوع اخلاق و برخي بحث هاي فلسفي يا فقهي هم از فعاليت هاي علمي در طول هفته است. برخي از آثار هم ياچاپ نشده يا بايد تجديد چاپ شود که بر روي آنها هم نظارت مستقيم دارم.
۴ ـ جدا از سئوالات مشخص ديني، مهم ترين سئوالاتي که از جانب شاگردان و طرفداران شما با شما مطرح مي شود، چيست؟ چه تغييري در جنس اين سئوالات مي بيند؟ مايليد نمونه هايي از آن را نقل کنيد؟
به جز پرسش هاي ديني، فقهي و کلامي؛ در زمينه هاي سياسي، فرهنگي و مسائل روز پرسش هاي بسياري از راه هاي مختلف واصل مي شود. [به ويژه مسائل روز که به فراخور تحولات ايجاد شده براي مردم مطرح مي شود]مي توانيد براي اطلاع از موضوعات مختلفي که در اين زمينه طرح مي گردد، به سايت اين جانب مراجعه فرماييد.
۵ ـ امروز در باورهاي ديني و سياسي شاگردان تان چه ويژگي هايي را مشاهده مي کنيد که با گذشته تفاوت دارد و توجه شما را بر مي انگيزد؟
شاگردان اين جانب هر يک با توجه به استعداد، تلاش، کوشش و تحقيق خويش داراي نگرش هاي متفاوتي هستند که حق هم همين است که آنان پس از فراگيري روش ها نزد استاد، خود در موضوعات مختلف علمي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي صاحب راي و نظر باشندو بر باوري که به آن معتقد شده اند، پافشاري نمايند. برخي از شاگردان اين جانب با توجه به تحول و تطور سريع در انديشه بشري، نسبت به حقوق طبيعي انسان و چگونگي تطبيق موضوعات با احکام، فعاليت هاي علمي قابل ارزش و تقديري انجام داده اند که اميدوارم هر يک در هر کجا که هستندبا استقلال راي و نظر، از تحقيق، تامل و تتبع در متون بازنمانده، علم اندوزي را به عنوان يک اصل اولي فراموش نکنند.
۶ ـ بسياري سال ۸۶ را براي ايران سال دشواري ترسيم مي کنند. شما اين سال را چگونه مي بينيد؟
من نيز چون بسياري از مردم ايران با توجه به وضعيت داخلي و خارجي و به ويژه مشکلاتي که در حوزه سياست و اقتصاد مشاهده مي کنم، مشکلات را قابل پيش بيني مي دانم که اميدوارم با درايت و تنش زدايي در عرصه هاي داخلي و خارجي از وقوع معضلات پيش رو جلوگيري گردد.
۷ـ مسئولين جمهوري اسلامي، سال “اتحاد ملي و انسجام اسلامي” ناميده اند. اين ترکيب از نظر شما چه معنايي دارد و چشم انداز اجرايي شدن آن را چگونه مي بينيد؟
۸ـ در سخنان مسئولين “ايجاد تفرقه و تضعيف وحدت ملي ايرانيان” مورد نکوهش قرار گرفته. به نظر شما چه کس يا کساني و چه گروه يا گروه هايي موجب “ايجاد تفرقه و تضعيف وحدت ايرانيان” مي شوند؟ چگونه؟
جواب ۷ و ۸ ـ اگر شعارهاي داده شده مبني بر ايجاد وحدت و يکپارچگي ـ چه در سطح مليت و چه اسلاميت ـ تنها در مرحله حرف، بيان و تبليغات رسانه اي باشد، چون گذشته آثار عملي بر آن بار نخواهد شد. “وحدت” امري دستوري نيست که با اوامر فرادستان به منصه ظهور برسد. نمي توان ديگران را غيرخودي دانست، برخي را از حقوق شهروندي محروم کرد، در مديريت ها و تصميمات کلان تنگ نظري و انحصار طلبي رانصب العين قرار داد و مردم را نامحرم پنداشت و از سويي از وحدت و همدلي ـ آن هم يک طرفه ـ سخن به ميان آورد. البته به مقتضاي “الناس علي دين ملوکهم” چنانچه رهبران جامعه دست از تنگ نظري بردارند و مخالفان فکري خود را تحمل کنند و مثلا در انتحابات آينده آنان را حذف ننمايند و فضاي سياسي را آزاد کنند، اين گونه امور مي تواند به اتحاد و انسجام واقعي در بين آحاد ملت کمک فراواني نمايد و اميدوارم به بهانه ايجاد وحدت، مردم از حقوق شهروندي خويش محروم نشوند.
۹ ـ گفته مي شود “دشمنان به بهانه هايي همچون قوميت، مذهب و گرايش هاي صنفي درصدد هستند وحدت کلمه ملت ايران را از بين ببرند و در جهان اسلام نيز اختلافات مذهبي را دامن بزنند و با براه انداختن جنگ شيعه و سني ميان ملت ايران و جوامع اسلامي فاصله ايجاد کنند”. شما با اين باور موافقيد؟ منشا اين بهانه ها کجاست و چيست؟
ايجاد اختلاف ميان اقوام و مذاهب و گرايش هاي ديني از سياست هاي ديرينه استعمار است که متاسفانه برخي از همين مذاهب و اقوام با تاکيد بر اختلافات ـ بدون در نظر گرفتن مشترکات ـ به دام دشمنان خود افتاده اند. اما درباره گرايش هاي صنفي بايد گفت اعتراضات اخير ناشي از برخي شعارهاي بدون پشتوانه اقتصادي است. متاسفانه قشر هايي چون معلمان و کارگران که بايد مورد احترام و تکريم باشند در برخي بخش ها از مشکلات معيشتي رنج مي برند. قهرا آنان نيز چون دولت فعلي با شعارتوسعه اقتصادي به عرصه آمده اند و پس از عدم تحقق وعده ها اعتراضات خود را مطرح مي کنند که در برخي شهرها با بازداشت و برخوردهاي تند مواجه شده اند. بدون دليل و ارائه اسناد و مدارک نمي توان به اعتراض کنندگان تهمت ارتباط با بيگانه زد و آنها را عامل اختلاف و برهم زننده وحدت ملي دانست. وجود فاصله ميان حاکمان و اقشار، مذاهب و اقوام مهم ترين عامل تفرقه و جدايي است که قهرا بيگانگان از اين آب گل آلود بهره مي برند.
۱۰ ـ آقاي احمدي نژاد، رئيس جمهوري اسلامي در پيام نوروزي خود، سال ۸۵ را “سالي سرشار از کوشش، جوشش، عزت، مجاهدت همگاني و افتخار براي ملت ايران” دانسته و گفته است: “در سال گذشته در عرصه علمي و فناوري پيشرفت‌هاي بزرگ و دستاوردهاي ارزشمندي براي ملت ايران بدست آمد و در عرصه اقتصادي نيز گام‌هاي بلندي در زمينه‌هاي مختلف از جمله در سرمايه‌گذاري داخلي و خارجي و سازندگي برداشته شد بطوريکه حجم تقاضابراي سرمايه‌گذاري داخلي دو برابر و در سرمايه‌گذاري خارجي نيز اين حجم چند برابر شده است. در سال ۸۵ در عرصه فرهنگي اميد و تلاش، ايمان و محبت و عشق به انسان‌ها و آرمان‌هاي الهي در ايران موج زد”. اين جملات بي غلط است؟
عمده موفقيت هاي فعلي مرهون تلاش و کوشش دولت هاي قبلي هم هست. اميدوارم آمار، ارقام و گزارش هايي که درباره پيشرفت ها در عرصه هاي مختلف ارائه مي گردد، در زندگي روزمره مردم به ويژه اقشار ضعيف مردم، مستمري بگيران و کارگران قابل لمس باشد. در حقيقت اين مردم هستند که بايد درباره صحت يا سقم اين اظهارات نظر دهند.
۱۱ـ اگر شما قرار بود سال ۸۵ را تصوير کنيد از چه جملاتي استفاده مي کرديد؟
سال گذشته داراي فراز و نشيب هايي بود، اما سالي پر از شعار، فشار اقتصادي، ايجاد تنش در سطح جهاني، بهره نبردن از نيروهاي دلسوز و انقلابي، سکوت نخبگان، تشديد سانسور و…
۱۲ ـ آرزوي شما براي سال ۸۶ چيست؟
آرزوي قلبي من سعادت و سلامت ملت ايران، رفاه و گشايش در امور اقتصادي و امکان رشد معنوي آنان و مصون ماندن از گزند مشکلات داخلي و خارجي است. و اين معنا محقق نمي شود جز با جلب رضايت عامه مردم و عدم تبعيض در عرصه هاي مختلف توسط حاکميت.
۱۳ ـ امروز فعالين زن در جامعه ايران، کمپيني تحت عنوان “يک ميليون امضا براي رفع تبعيض از زنان” به راه انداخته اند. در جريان اين کمپين هستيد؟ نظر شما درباره دستگيري فعالين اين حرکت چيست؟
صرف نظر از اينکه معنا و مراد از تبعيض در مورد زنان چيست و اينکه آيا هر تبعيضي ظلم محسوب مي شود يا نه؛ نظرم اين است که نبايد مانع از اظهار نظر شد و نبايد اظهار نظر را با زندان ومجازات و توهين پاسخ داد.
۱۴ ـ خانم شيرين عبادي پيشنهاد کرده براي حل مسئله اتمي ايران، بهتر است دولت جمهوري اسلامي “رفراندوم هسته اي” برگزار کند و نظر مردم را جويا شود. سئوال اين است که به نظر شما الف: اين رفراندوم کارساز است؟ ب: آيا زمينه هاي برگزاري اين رفراندوم را مي بينيد؟ ت :از ديد شما اين مسئله با توجه به جميع جهات، چه راه حلي دارد؟
در امور بسيار مهمي که به مصالح کشور مربوط است مانند موضوع مورد سئوال، بايد علاوه بر استفاده از نظر کارشناسان مختلف ـ اعم از آنهايي که داخل نظام مي باشند يا غيرآنان ـ از مردم يا نمايندگان آنها نظرخواهي شود. ولي بعضي از قسمت هاي مورد سئوال که جنبه کاملا تخصصي دارد بايد کارشناسان نظر دهند. البته در چنين امري که قدرت هاي جهان نسبت به آن حساسيت پيدا کرده اند براي عبور از بحران جاري نبايد با شعارهاي تحريک آميز و بدون خاصيت، حساسيت آنها را تشديد نمود و آنها را به اجماع و مقابله با کشور واداشت. گاه در تزاحم ميان اهم و مهم، عقل حکم مي کند که براي حفظ اهم از مهم صرف نظر کرد و اگر “انرژي هسته اي” حق ماست ـ گذشته از اينکه ما حقوق ديگري هم به جز اين داريم ـ قطعا با شعارهاي تند و گاه بي محتوا نمي توان از آن حراست کرد، بلکه سرمايه عظيم مردمي مي تواند در اين راستا کارساز باشد.
و آخر آنکه: شما از حقوق شهروندي خود برخورداريد؟
گرچه وضعيت اين جانب به ظاهر عادي است اما برخي اقدامات امنيتي و قضايي درباره شاگردان، مقلدان و اماکن مربوط به اينجانب، و به ويژه نشر انديشه هاي علمي وسياسي ادامه دارد. چنانچه برخي از علاقمندان، شاگردان و منسوبان پس از سال ها هنوز با قرار وثيقه هاي سنگين آزادند ولي پرونده هاي آنان هنوز مفتوح است. در سال گذشته تعداد ديگري از آنان احضار و محاکمه شده اند. جرايد از انتشار نظرات اين جانب منع شده اند و در موارد نادر هم با سانسور همراه است. برخي رسانه ها آزادند مطالب خلاف واقع و تهمت هايي را مطرح مي کنند که براي ما امکان پاسخگويي فراهم نيست و حق دفاع از خود را نداريم. چاپ کتاب هاي علمي و مذهبي هم در برخي موارد دچار اشکال و بهانه جويي مي شود. حسينيه شهدا در کنار بيبت، دفتر اصفهان و مشهد هم هنوز توسط نيروهاي امنيتي و دادگاه ويژه روحانيت بازپس داده نشده است. با اين اوصاف نمي توان گفت که حقوق شهروندي به طور کامل اجرا مي شود.
