توضیحی بر «پیشینه نظریه‌ی علمای ابرار در دوران اخیر»

توضیحی بر «پیشینه نظریه‌ی علمای ابرار در دوران اخیر»

 

نويسنده‌ی مقاله‌ی “قرائت فراموش شده بازخواني نظريه “علمای ابرار”، تلقي اوليه اسلام شيعي از اصل «امامت»” به نظريه علماي ابرار معتقد است.

نويسنده مقاله نه در متن مقاله و نه در هيچ جاي ديگر خود را «مبتكر اين نظريه» نخوانده است.

در متن و پاورقي مقاله به تمام منابعي كه مورد استفاده نويسنده بوده اشاره شده است.

كتاب مرحوم حيدر علي قلمداران (دبير آموزش و پرورش شهرستان قم) از جمله منابع اين مقاله نبوده است. منابع وي با كتاب استاد مدرسي طباطبائي و مقاله قرائت فراموش شده مشترك است، اما نتايج لزوما يكسان نيست، بلكه متفاوت است.

وي ابن وليد قمي، شيخ صدوق، ابن جنيد، شيخ مفيد، سيد مرتضي، شيخ طوسي، طبرسي، خواجه نصير، ابن شهرآشوب و صاحب جواهر را منكر علم غيب ائمه معرفي كرده است. در مقاله قرائت فراموش شده تنها ابن غضائري، ابن جنيد و مشايخ قم با شاخصيت احمد بن محمد بن عيسي اشعري و تا حدودي ابن قبه به عنوان قائلين به نظريه علماي ابرار معرفي شده اند. بين كتاب و مقاله تنها ابن جنيد مشترك است. و نُه عالم ديگر مشار اليه در كتاب مرحوم قلمداران، در مقاله قرائت فراموش شده، در زمره قائلان به نظريه علماي ابرار شناخته نشده اند. در مقابل، اشعري و ابن قبه مطلقا و ابن غضائري به عنوان يكي از علماي ده گانه مورد احتساب كتاب يادشده واقع نشده اند.

ديگر اطلاعات مورد اشاره مرحوم قلمداران نيز (آنچنانكه خود به منابع آنها تصريح كرده است) جسته و گريخته در ديگر كتب شيعي مذكور است. بعلاوه نقل يك عبارت باعث انتساب اعتقادي خاص به يك عالم نمي شود مگر اينكه تمام آثار آن عالم مورد تفحص واقع شود و انتساب آن رأي به وي اثبات شود.

انتشار مجدد آثار مرحوم قلمداران رافع بسياري توّهمات خواهد بود. خدايش رحمت كناد.

۱۰ آذر ۱۳۸۷