قرآن، بردگی و سنگسار

پرسش: من به عنوان انسان واقع گرا که میخواهم اسلام واقعی را بشناسم و از ایده آلیستی بودن هم پرهیز می کنم و با وجود اینکه قبول دارم در زمان جنگ شرایط خاص حاکم است و عقلاً می پذیرم که حکم موقتی برای این دوران وضع شده باشد  ولی باور نمی کنم که خدا در کلامش اجازه صادر کند یک انسان به زور مورد تصاحب قرار بگیرد . یا فرض بر اینکه شرایط سخت اجرای سنگسار مهیا باشد و ولی عصر حضور داشته باشند،  آیا باز هم اجرای چنین حکمی انسانی است؟

پاسخ: بردگی از سوی بسیاری از فلاسفه از دوران یونان باستان تا نزدیک یکی دو قرن پیش مورد پذیرش بوده است. به عبارت دیگر سیره عقلا بر جواز یا لزوم آن بوده است، چیزی که برای ما درکش دشوار است. جواز این حکم موقت در کتاب و سنت سازگار با سیره عقلائی زمان تشریع بوده و زمان اعتبار حکم نیز تا زمان اعتبار این سیره عقلائی بوده است. با وجود این حکم امضائی در قرآن و سنت چاره ای جز این نمی ماند که بپذیریم حکم یادشده موقت بوده و مدتهاست منسوخ شده است.

راه حل دوم اینکه برخی گفته اند کل قرآن به دلیل اینگونه آیات، عینا از جانب خداوند نیست، اینها بیان یا تفسیر محمد بن عبدالله (ص) است. بر فرض پذیرش این راه حل مشکل حل نشده، حداکثر شخص پیامبر مسئول این امر شناخته شده است! در این صورت خدای آگاه از همه چیز چگونه پیامبرش را تصحیح نکرده است!؟ پاسخ صحیح این است که خداوند امور را متناسب با رشد عقلی آدمیان پیش می برد.

ضمنا این مسئله چندین دهه است عملا در تمام دنیا منسوخ شده است. دیگر چه مشکلی باقی است؟ نقل مسئله در قرآن هم شبیه نقل حکم اولیه قبله یا حکم اولیه حبس زنان بدکار در خانه (نساء آیه ۱۵) در قرآن کریم است. مشکل از این پیش فرض اثبات نشده است که نقل حکم متغیر یا حکم امم و شرایع پیشین در قرآن ممنوع است. این پیش فرض نادرست است.

ضمنا حکم سنگسار فاقد مستند قرآنی است و از احکام موقت مستند به سنت است. آنچنانکه مکررا متذکر شده ام این حکم به نظر من منسوخ است.

۱۹ خرداد ۱۳۹۰