لزوم وجود رسانه هاي آزاد و مستقل از دولت ها

 

در محضر فقیه آزاده
بخش چهارم: بیانات استاد

 

لزوم وجود رسانه هاي آزاد و مستقل از دولت ها

 

بسمه تعالي

اعضاي انجمن دفاع از آزادي مطبوعات در سال جديد طي ديداري در قم با حضرت آيت الله العظمي منتظري گزارشي از فعاليت هاي انجمن را در راستاي دفاع از آزادي مطبوعات مطرح كردند.

دفاع از حقوق مردم

در ابتداي اين ديدار فقيه عاليقدر ضمن خوشامدگويي اظهار داشتند: من از اين كه با وجود فشارها، اعضاي انجمن وظيفه خود را به خوبي انجام ميدهند تشكر ميكنم . انسان اگر حرفي ميزند كه حق است بايد استقامت داشته باشد. خداوند در سوره هود خطاب به پيامبراكرم (ص) ميفرمايد: فاستقم كما أمرت و من تاب معك . استقامت پيامبر به جاي خود ولي استقامت اصحاب نيز در حقيقت برعهده آن حضرت گذاشته شده، و لذا نقل شده كه فرمودند: “شيبتني سورة هود” سوره هود مرا پير كرد. و در نهج البلاغه ميخوانيم : “أيها الناس لا تستوحشوا في طريق الهدي لقلة أهله” يعني در راه حق به واسطه كمي اهل آن وحشت نكنيد. دفاع شما از مطبوعات كه به عنوان ركن چهارم آزادي و دموكراسي مطرح است، دفاع از حقوق مردم و اجتماع است . واقعيت اين است كه دنيا هميشه صحنه جنگ حق و باطل بوده و بايد بر حق تكيه كرد و هراسي هم نداشت ; من به نوبه خود از استقامت و پايداري شما روحيه ميگيرم .

 

لزوم آزادي فكر، عقيده و بيان

ايشان ضمن اشاره به لزوم آزادي فكر، عقيده و بيان گفتند:

از باب مثال كتابي كه اخيرا از اينجانب به نام “از آغاز تا انجام” – كه دست نوشته هاي بنده در زندان اوين و در تبيين برخي مباحث كلامي است – به چاپ رسيده است به دليل آن كه در پاورقي آن آمده بود: فرضيه ولايت مطلقه فقيه دليل عقلي و شرعي ندارد، چند ماه در وزارت ارشاد ماند و اجازه نشر نيافت تا بالاجبار آن چند سطر را حذف كرديم و اجازه نشر يافت . اين قبيل مسائل بسيار است، افرادي در كشور خود را قيم مردم ميدانند و فكر ميكنند همگي بايد مانند آنها فكر كرده و عمل كنند. اين ديدگاه بايستي عوض شود. كشور از آن مردم است و مردم حق دارند در تمام مسائل اظهارنظر كنند و كسي حق تفتيش عقايد را ندارد.

حكومت مردمي و جمهوري يعني حتي اگر كسي نسبت به اسلام نيز اشكالاتي دارد آنها را صادقانه بيان كند و اگر كسي به آنها نقد دارد محترمانه نقادي كند، اگر هم اشكال كننده اهل منطق نيست بايد منطقي پاسخ او را گفت . اگر در اين گونه موارد از ابراز شبهات جلوگيري شد و پاسخ منطقي داده نشد، اين كار در حل مشكلات هيچ كمكي نخواهد كرد و شبهات در ذهن ها باقي ميمانند. مرحوم آيت الله خميني در پاريس ميگفتند: در حكومت آينده ما حتي كمونيست ها هم در اظهارنظر آزادي خواهند داشت . ولي با كمال تأسف حتي مسلمانان هم از آزادي بيان برخوردار نيستند. در اين چند سال حدود صد روزنامه و مجله به بهانه هاي واهي توقيف و تعطيل شد; به جاي اين كه از اهل قلم كه عمر و فكر خويش را صرف نوشتن ميكنند تقدير شود، هر روز گرفتار احضار و بازداشت هستند، و توجه نمي شود كه تعطيل يك روزنامه چه مقدار خسارتهاي مادي و معنوي در پي دارد.

ايشان ضمن تأكيد بر عدم استثناء در امر پاسخگويي گفتند: تمام افراد از صدر تا ذيل در كشور كه داراي مسئوليت هستند بايد پاسخگو باشند. حتي رهبر هم مانند يكي از افراد كشور است و امتياز خاصي ندارد تا از پاسخگويي معاف باشد. او در برابر قوانين با ساير افراد كشور مساوي است .

 

مخالفان عقيدتي

آيت الله منتظري در مورد مخالفان عقيدتي گفتند: در برخورد با مخالفان عقيدتي و فكري بايد بدون تهمت، افترا، و با رعايت اخلاق اسلامي و انساني مواجه شد; زيرا با گرفتن و زنداني كردن كاري از پيش نمي رود. مخالفان نبايد از حقوق شهروندي و اجتماعي شان محروم شوند. همان گونه كه امام علي (ع) حقوق خوارج نهروان را از بيت المال قطع نمي كردند و فرمودند: پس از من كسي از آنها را نكشيد و مورد تعرض قرار ندهيد. برخي از آقايان گفته اند: مخالفان عقيدتي، قلم را به جاي سلاح به كار ميبرند. در جواب بايد گفت : اگر اين گونه است شما هم بايد با سلاح قلم با آنها مبارزه كنيد نه با زندان و بازداشت و بگير و ببند.

 

لزوم وجود رسانه هاي آزاد و مستقل از دولت ها

ايشان وجود رسانه هاي آزاد و مستقل از دولت ها را لازم دانسته و فرمودند: در اكثر كشورهاي جهان شبكه هاي تلويزيوني مستقل و آزاد از دولت و حاكميت وجود دارد و حتي از مخالفان حكومت برنامه پخش ميكنند. ولي با اين كه يكي از شعارهاي اساسي انقلاب “آزادي” بود، اين امر حتي در بخش رسانه اي هم محقق نشده است و رسانه هاي شنيداري و گفتاري آنچه با حاكميت مناسبت دارد منعكس ميكنند و به سانسور و بايكوت نظرات مخالفان ميپردازند.

 

تضاد در قانون اساسي

ايشان در ادامه گفتند: اگر در قانون اساسي مواردي هم هست كه برخي آزاديها را محدود ميكند، لازم است من به عنوان يكي از اعضاي خبرگان قانون اساسي به اين نكته تأكيد كنم : زماني كه قانون اساسي بررسي و تصويب ميشد نوعا كساني كه در قانونگذاري دخيل بودند سابقه قانونگذاري نداشته و توجه به تضادها و مشكلات بعدي نداشتند. با شناختي كه از شخص آيت الله خميني و ديدگاهي كه نسبت به ايشان داشتند و ايشان را فردي قديس با چهره اي ملكوتي ميدانستند، قوانين را مورد تصويب قرار ميدادند.

اين قوانين با اين حال براي همان نسل جنبه قانوني داشت و نسل هاي بعدي ميتوانند بگويند گذشتگان ما چه حقي داشتند براي ما قانون تصويب كنند. اين مطلبي است كه آيت الله خميني به آن در بهشت زهرا تصريح كردند. اخيرا يكي از آقايان گفته بود كسي كه قانون اساسي را قبول ندارد خائن است . اين چه خيانتي است كه كسي قانون تصويب شده توسط گذشتگان را قبول نداشته باشد؟! مگر قانونگذاران معصوم بودند؟! متأسفانه در بازنگري قانون اساسي به ولايت فقيه قيد “مطلقه” افزوده شد و اختيارات بسياري به رهبري داده شد و عملا ديگر قوا از نظر قانوني و اجرايي خلع سلاح شدند.

 

شوراي نگهبان و رد صلاحيت ها

آيت الله منتظري ضمن اين ديدار با اشاره به انتخابات مجلس در اسفند سال گذشته و حوادث پيرامون آن اضافه كردند:

هنگامي كه به نظارت استصوابي شوراي نگهبان انتقاد ميشود در جواب ميگويند: “اگر شما قصد خريد منزل يا ازدواج يا انجام يك معامله داشته باشيد تحقيق ميكنيد و اصل را بر برائت نمي گذاريد” اين امر درستي است و عقلايي هم ميباشد ولي نكته اين است كه آقاي جنتي و آقاي يزدي و… صاحب اين كشور نيستند تا بتوانند مطابق ميلشان تصميم بگيرند و حقوق ديگران را تضييع كنند. مردم صاحب كشورند و حق دارند هر كسي را كه قبول دارند و مطابق افكار خويش

ميدانند انتخاب كنند. همان گونه كه اقليت هاي ديني حق انتخاب دارند ساير طبقات جامعه نيز حق انتخاب دارند، و آقايان و ديگران قيم و وكيل مردم نيستند تا براي آنها تصميم گيري كرده و افرادي را كه مطابق جناح خودشان هستند داراي صلاحيت بدانند و ديگران را رد كنند. بيش از ۲۳ مردم كه در زمان تصويب قانون اساسي نبودند حق دارند با قانون فعلي مخالف باشند. اين معني جمهوريت است . البته چون مردم مسلمانند اسلاميت نظام مورد نظر مردم است و قوانين بايستي براساس موازين اسلام باشد.

ايشان با اشاره به برخي رد صلاحيت ها اضافه كردند: افرادي را كه اعتراف دارند مسلمانند، اهل نماز، روزه و انجام فروعات و… هستند را متهم به بي ديني كرده و رد كردند، و حتي به افرادي كه روحاني و داراي درجه اجتهاد هستند گفته اند شما التزام عملي به اسلام نداريد. فرضا كسي بگويد من ولايت مطلقه فقيه را قبول ندارم و بگويد دليل عقلي و شرعي ندارد، نبايد رد صلاحيت شود. در پايان اين ديدار اعضاي انجمن پيرامون موضوعات مختلف از قبيل مطبوعات، آزادي اهل قلم و فعاليت هاي انجمن از جمله اعطاي قلم طلايي به فعالترين روزنامه نگار كشور و… با آيت الله منتظري به تبادل نظر پرداختند. لازم به ذكر است شركت كنندگان در اين ديدار آقايان : كديور، سيف زاده، زهدي، شمس الواعظين، حكمت، زيدآبادي و خانم مفيدي بودند. والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته .

۳ اردیبهشت ۱۳۸۳

دفتر آيت الله العظمي منتظري

کتاب دیدگاهها ج ۲ ص ۳۰۱ تا ۳۰۵.