مصاحبه

مصاحبه تحلیلی

اجتهاد و الهیات: مرزهای آزادی علمی

اجتهاد در اصول و مبانی هیچ خط قرمزی ندارد و تا جایی که بتواند مدعاهای خود را با موازین معتبر عقلی و نقلی اثبات کند می‌تواند پیش برود. “سپری شدن دوران علم اصول و اجتهاد فقهی در کشورداری، مدیریت، سیاست، و قانونگذاری” ادعایی درست است، اما این‌که فقه و اصول به شکل مطلق دوران‌شان سپری شده است، نادرست است. آزادی علمی بدون هرگونه خط قرمز در امور دینی امری قابل دفاع است. به قرآن و پیامبری که غلط دارند و خطا در آنها راه یافته چگونه می‌توان ایمان داشت؟!

مصاحبه تحلیلی

طب اسلامی: نجات‌بخش انسان یا جهل و خرافات؟

«طب اسلامی» اسمی مطلقا نادرست است. اسم درست آن «طب الحدیث» است. تا سال ۱۳۹۰ عملا ما چیزی بنام طب اسلامی نداشته ایم. در روایات طب دارویی هیچ روایت معتبری پیدا نمی شود. طب به اصطلاح اسلامی امری سیاسی، نوعی شیادی به نام دین، قالب کردن ضدعلم به نام علم و دین، و در زمره خرافات است. در بهداشت و درمان الزاما باید به متخصصان دانشهای بهداشت و پزشکی مراجعه کرد. دعا در مؤمنان دو تاثیر جدی دارد: یکی ارتقای روحی بیمار، دیگری امکان شفای بیماریهای صعب العلاج.

مصاحبه تحلیلی

زمینه و زمانه «مسئله حجاب»

زمینه و زمانه کتاب «مسئله حجاب» فضای استبداد سکولار غربگرا و پیام آن «حجاب اختیاری» است. این کتاب برای فضای استبداد دینی که خود را به «حجاب اجباری» سنجاق کرده، نوشته نشده است، و به درد چنین فضایی هم نمی خورد. «تشویق به حجاب اختیاری» (کار مطهری در دهه ۴۰) امری متباین با «توجیه حجاب اجباری» (سیاست رسمی نظام پس از انقلاب) است. مرتضی مطهری اگر ترور نمی شد، یا سرنوشت جمهوری اسلامی متفاوت می شد، یا او در صف منتقدان و مخالفان این نظام به زندان می افتاد.

مصاحبه تحلیلی

مسئله حجاب، شیرازه – کتابخانه قرن (۳۹)

کتاب مسئله حجاب مرتضی مطهری بهترین نماد «حجاب اختیاری» از سال ۱۳۴۷ به بعد است. این کتاب در دوران خود یک کتاب صف‌شکن و نواندیشانه بوده است. حضور اجتماعی زن مسلمان با کتاب مطهری وارد مرحله جدیدی می‌شود. مطهری با زبانی متجددانه از پوشش اسلامی دفاع کرده است. کتاب مسئله حجاب مطهری از کتاب‌های مهم و تاثیرگذار قرن چهاردهم است، اگر نویسنده خود زنده بود، به احتمال زیاد در ادامه اجتهاداتش به نتیجه‌ای شبیه نتیجه من می‌رسید و می‌گفت که پوشاندن موی زنان دلیل معتبر دینی ندارد.

مصاحبه تحلیلی

ولایت فقیه یعنی چه؟  

ولایت فقیه نوعی استبداد دینی است. ولایت فقیه یعنی فقیه سالاری با جمهوریت، مردم‌سالاری، حاکمیت ملی، حکومت قانون و آزادی قابل جمع نیست. ولایت شرعی فقیه بر مردم فاقد مستند معتبر عقلی و نقلی است. فقاهت ربطی به سیاست ندارد. ارائه نظریه سیاسی و مدیریت سیاسی کار فقیه نیست. رای مردم در همه پرسی فروردین ۱۳۵۸ هیچ ربطی به ولایت فقیه ندارد. بر خلاف تبلیغات رسمی، «ولایت عامه یا مطلقه فقیه» هرگز نظریه رسمی سیاسی تشیع نبوده است. کار دین از جمله اسلام حل مشکلات سیاسی و اقتصادی نیست.

مصاحبه کوتاه

همه پرسی جمهوری اسلامی پس از ۴۴ سال

جمهوری اسلامي در زمان همه پرسی امر مبهمی بود. این تلقى که اسلامیت یعنی ولایت فقیه مطرح نبود. در فروردین ۱۳۵۸ کاریزمای آقای خمینی رای آورد، نه جمهوری اسلامی که بقچه‌ای بازنشده‌‌بود. آنچه ما به آن رای دادیم جمهوری اسلامی معرفی شده در پاریس بود، و با نظام ولایت فقیه حقیقتا فرق داشت. مشکل نظام با همه پرسی این است که اطمینان دارد در اقلیت محض است. مردم دیر یا زود اراده خود را بر نظام تحمیل می کنند. همه‌پرسی مسالمت آمیزترین و کم‌هزینه ترین راه اصلاح ساختاری کشور است.

مصاحبه کوتاه

مسمومیت زنجیره ای مدارس دخترانه: «محاربه»

هر جریانی و گروهی که چنین فعل مجرمانه ای انجام داده باشد شرعا محارب است و مطابق همین قانون مجازات اسلامی هم مستوجب مجازات سنگین است. می توان گفت مجرمان زن ستیز هستند، و زن را موجودی فرودست تصور می‌کنند. نمی‌توان گفت که مجرمان این جرائم ضدبشری و خلاف شرع از سوی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی شناسایی نشده باشند. در مورد مسمومیتهای زنجیره ای می‌توان گفت که اگر مجرمان از ماموران نظام نباشند، از لباس شخصی‌های خودی هستند که احتمال معرفی یا مجازات موثر آنها بسیار کم است.

مصاحبه کوتاه

عقب نشینی به جرم انگاری کشف حجاب

با مقاومت مدنی بانوان، نظام از جرم انگاری بدحجابی و شل حجابی عقب نشینی کرد. خاکریزی که نظام فعلا می خواهد حفظ کند مقابله با کشف حجاب است. کشف حجاب (نداشتن روسری) اصولا جرم نیست تا در زمره جرم مشهود طبقه بندی شود. حجاب پرچم حفظ ظواهر شرعی به تعریف نظام است، و در کنار ولایت مطلقه فقیه دو شاخص هویتی جمهوری اسلامی است. کنار گذاشتن آن برای نظام هم‌وزن کنار گذاشتن ولایت فقیه است. تصمیمات نظام در مورد حجاب نه پشتوانه دینی و شرعی دارد، نه پشتوانه قانونی و حقوقی.

مصاحبه تحلیلی

ولایت فقیه، شیرازه – کتابخانه قرن

کتاب «ولایت فقیه، حکومت اسلامی» آقای خمینی یک کتاب مهم در موزه تاریخ ملت ایران است: ۱) مانیفست اسلام سیاسی، ۲) تز ولایت فقیه، ۳) نگاه بسیط و ساده‌انگارانه نویسنده به مقوله سیاست و اجتماع، ۴) محصول این کتاب یعنی جمهوری اسلامی از دیدگاه اکثر مردم ایران موفق نبوده است. اگر همه‌پرسی در پیش داشته باشیم، بیش از هفتاد و پنج درصد مردم ایران این بار به جمهوری اسلامی نه خواهند گفت، و در حقیقت به این کتاب و به آرمان نویسنده‌اش است که دارند نه می‌گویند.

مصاحبه کوتاه

ولایت فقیه، قلمرو اختیارات، و رویه بی آبرو کردن رقیب

جمهوری اسلامی همواره در مقابله با رهبران مذهبی رقیب از طریق بهتان و بی آبرو کردن عمل کرده است. آقای شریعتمداری در سالهای ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸ به این نتیجه رسید که قلمرو ولایت فقیه محدود به اموری است که در قانون پیش بینی نشده است یا اموری که بر زمین مانده است، نظری معارض با ولایت مطلقه فقیه آقای خمینی. بحث از ولایت فقیه بیش از آنکه فقهی باشد بحثی سیاسی است و قبض و بسط آن بیش از همه چیز به شخصیت بشری و موقعیت سیاسی فقها بستگی دارد.

مصاحبه کوتاه

طناب دار بر گردن یک اعتراض

محاربه جرمی علیه امنیت مردم است نه حکومت و مصادیق مشخص آن راهزن و دزد مسلح و معادل امروزی آن گانگستر و تروریست می باشد. افساد فی الارض در فقه سنتی عنوانی متفاوت با محاربه نیست. قضات دادگاه غیرقانونی انقلاب، قضات دادگاه تجدید نظر و دیوان عالی کشور و رئیس قوه قضائیه در زمان حاضر نه مجتهدند نه حقوقدان. سپردن امر اعدام به چنین قضاتی شرعا حرام و قانونا تخلف است. جمهوری اسلامی در سرکوب و اعدام معترضان از حمایت مراجع تقلید، فقها و حوزه های علمیه برخوردار نیست.

مصاحبه کوتاه

اعدام درمانی: تسریع در سقوط نظام

اعدام شتابزده معترضان ریختن بنزین بر آتش نارضایتی و اعتراض ملت ایران است. حاکمیت با «بحران عدم مشروعیت» مواجه است. خامنه ای مسئول مستقیم خونهای ریخته شده، فرصتها و سرمایه های بربادرفته و اعتماد سلب شده ملت ایران است. اگر به حکومت دموکراتیک سکولار برای آینده ایران باور داریم عدم دخالت مراجع تقلید به هر دلیلی مفید است نه مضر. راهکار ما ادامه اعتراضات و اعتصابات و مقاومت مدنی، برگزاری همه پرسی تغییر نظام، تشکیل مجلس مؤسسان و برقراری یک حکومت دموکراتیک سکولار مبتنی بر موازین حقوق بشر است.

مصاحبه کوتاه

شخص خامنه ای پشت اعدامهاست

محارب کسی است که علیه امنیت مردم (نه حکومت) مسلحانه اقدام کرده آنها را ترسانیده‌باشد. نظام برای ترمیم اقتدار بربادرفته خود به‌جای شنیدن صدای اعتراض مردم، به اعدام‌درمانی روی آورده‌است، با این خیال باطل که سرکوب و اعدام به اعتراضات پایان می‌دهد. رهبری قوه قضائیه را برای صدور حکم اعدام معترضان تحت فشار قرار داده‌است. انتظار افکار عمومی این است که مراجع تقلید شیعه نسبت به سرکوب اعتراضهای مسالمت‌آمیز سه ماهه اخیر مردم و خصوصا اعدام معترضان علنا اعتراض کنند. متاسفانه این انتظار برحق تا کنون جامه عمل پوشیده نشده‌است.

مصاحبه کوتاه

صدای اعتراض ملت را بشنوید

شکاف بین مردم و حاکمیت در ایران به عمیق ترین حد خود رسیده است. جمهوری اسلامی از نظر اکثر مردم ایران دشمن اصلی ایران است. رهبری که صدای اعتراض اکثریت مردم را نمی‌شنود، به قانون اساسی پای‌بند نیست، به مردم زور می‌گوید، «حقیر» است، نه جوانان معترضی که چیزی برای از دست دادن ندارند. این منطق که اگر یک قدم به مطالبات معترضان تن دهیم سقوط می‌کنیم یعنی فقدان شعور سیاسی. رهبری که مدعی «پیاده شدن مردمسالاری دینی واقعی» در ایران است، چرا از برگزاری همه پرسی آینده نظام می‌هراسد؟

مصاحبه تحلیلی

کانونهای امیدبخش در جنبش بی‌سر

در این اعتراضات مردمی هدایت و هماهنگی را باید از نهادهای مستقل صنفی مدنی (معلمان، کارگران، و دانشجویان) انتظار داشت. بیش از سه چهارم ملت ایران هیچ نماینده‌ای در نظام ندارند. برعکس انچه خامنه‌ای گفت دعوا دقیقا بر سر حجاب اجباری، تحمیل سبک زندگی و پوشش به زنان، و از آن بالاتر دعوا بر سر اصل رژیمی است که سد راه آزادی، امنیت و عدالت در ایران است و بزرگترین ضربه را به آبروی اسلام و تشیع وارد کرده‌است. سخنان خامنه‌ای همان سخنان شاه در سالهای ۵۶ و ۵۷ است.

مصاحبه تحلیلی

مستند ‌حسینعلی ۲

آنچه تا کنون با عنوان «مستند حسین‌علی ۲» پخش شده «سناریوی نظام» است، که از زبان منسوبان، شاگردان و علاقه مندان استاد منتظری و جمعی از اصلاح طلبان منتقد ایشان، بر مبنای «غدر، فریب و تحریف تاریخ» تقطیع، تنظیم و پخش شده است. مشخصات کارگردان، تهیه کننده و مؤسسه پشتیبان هنوز معرفی نشده است. به لحاظ حقوقی سعید عبداللهی مسئول مستند است. مستند حسینعلی ۲ مستند حکومتی بی ‌شناسنامه است. این مستند را باید «مستند قائم مقام ۲» دانست که با تأیید ضمنی مقامات امنیتی در حال پخش است.

مصاحبه تحلیلی

مصاحبه الجزیره با کدیور

کدیور نخستین شخصیت شیعه و اولین ایرانی است که مهمان برنامه المقابلة تلویزیون الجزیره پربیننده‌ترین و معتبرترین شبکه عربی‌زبان جهان شده است. گفتگوی تفصیلی برنامه المقابلة با کدیور با تهیه و اجرای علی الظفیري در دو قسمت به‌ترتیب در تاریخهای ۳۰ مرداد و ۶ شهریور ۱۴۰۱ از شبکه تلویزیونی الجزیره پخش شد. محورهای گفتگو: زندگی‌نامه شخصی، انقلاب ۱۳۵۷، اندیشه سیاسی و اختلافات آقایان خمینی و منتظری، ولایت سیاسی فقیه، اسلام سیاسی، اسلام رحمانی، مقایسه تطبیقی الهیات و فقیه سنی و شیعه، موقعیت جمهوری اسلامی در منطقه و آینده آن.

مصاحبه تحلیلی

مفسده صدور حکم مهدورالدم بودن رشدی و اجرای آن

حکم مهدورالدم بودن سلمان رشدی بیش از آن‌که وجهه دینی داشته باشد وجهه سیاسی دارد. سید رضا صدر و مهدی بازرگان با حکم مذکور مخالفت کرده اند. برخلاف ادعای خامنه ای حکم مجازات دنیوی مرتد و سابّ النبی فاقد هرگونه مستند قرآنی است! دوران صدور حکم و فتوا خصوصا حکم اعدام در اداره جامعه گذشته است. کشور را باید با قانون اداره کرد و در مورد شهروندان دیگر کشورها تابع قوانین بین المللی بود. با قتل و ترور جز نفرت و ضرر برای اسلام و ایران به دست نمی آید.

مصاحبه کوتاه

دفاع از مرجعیت مستقل شیعه

جمهوری اسلامی حکومت استبدادی اقتدارطلب جریان قائل به ولایت مطلقه فقیه است، نه هر مسلمان شیعه. لذا تنها علما و روحانیونی امکان فعالیت دارند که از یکی از این دو گروه باشند: مدافع نظریه ولایت انتصابی مطلقه فقیه و مداح مصداق آن؛ یا علما و روحانیون ساکت. مراجع و علمای منتقد به میزانی که نفوذ اجتماعی دارند تحت فشار قرار می‌گیرند. در ایام عزای حسینی مردم از اولیای دینشان انتظار تاسی به امام حسین و اجرای وظیفه شرعی امر به معروف و نهی از منکر در قبال ولایت جائر دارند.

مصاحبه تحلیلی

رادیو بغداد

از مجموعه سخنگوی‌آیت‌الله مروری بر زندگی صادق قطب زاده، مرور مفصلی بر استفاده مخالفان رژیم پادشاهی از امکانات رسانه‌ای کشورهای خارجی خصوصا بخش فارسی رادیو بغداد. موسی موسوی در همان زمانی که دروس حکومت اسلامی را به درخواست مصطفی خمینی از بخش فارسی رادیو بغداد قرائت می کرده روحانی درباری حزب بعث، و حدود سیزده سال هم در ایران روحانی درباری رژیم شاه بوده است. آیا آقای خمینی و جمهوری اسلامی با منطق یک بام و دو هوا با خودش و مخالفانش برخورد نکرده و نمی کند؟

مصاحبه تحلیلی

میزان دینداری ایرانیان

حساب اسلام از جمهوری اسلامی جداست. گرایش مردم به‌دین حکومتی، انقلاب، نظام و روحانیون حکومتی قطعا بسیار کمتر از ابتدای انقلاب است. کافی است با حساب سرانگشتی تعداد روحانیون را در دوره‌های مجلس از ابتدا تا کنون مقایسه کنید. با افول جمهوری اسلامی در ذهن و ضمیر اکثریت مردم ایران، بخشی از انقلابیون با بحران دینداری مواجه شده یا می شوند. افول اسلام انقلابی افول اسلام نیست، افول چهره ای غیراصیل از آن است. بیش از ۹۰٪ روحانیون حکومتی نیستند. سیاست و اقتصاد و مدیریت کار عرف است نه شرع.

مصاحبه تحلیلی

وضعیت اسلام در ایران کنونی

آینده اسلام در ایران به جمهوری اسلامی گره نخورده است. جمهوری اسلامی دیر یا زود ساقط می‌شود، اما اسلام می‌ماند. مدعیان حکومت اسلامی قابل سرزنش هستند، به دلیل معرفی امری عرفی به جای امر دینی. عدم موفقیت یا شکست این تفکر عدم موفقیت و شکست اسلام نیست، شکست انتظاری نابجا و برداشتی گزاف از کتاب و سنت است. تحولات سیاسی، اقتصادی اجتماعی وظیفه اسلام نبوده تا عدم ارائه آنها منقصتی برای اسلام به حساب آید. قرائت اقتدارگرا (جمهوری اسلامی) بیشترین اثر تخریبی را بر فرهنگ و جامعه ایرانی داشته‌است.

آقای طباطبایی، انقلاب و نظام

انقلاب، طباطبایی و مرتضی حائری یزدی

خانم حائری (طباطبایی) شهادت می دهد فرزندانش عبارت «اولین شهید این انقلاب اسلام بود» را از پدرشان به نقل از پدربزرگشان شنیده اند. علت تخلیه با عجله خانه استیجاری قرآن و عترت متعلق به آقای خمینی: تاخیر در پرداخت دو سه ماه مال الاجاره، مالک مایل نبوده مستاجرش «استاد دانشگاه» باشد! بعد از ورود آقای طباطبایی به قم، درس فلسفه آقای خمینی تحت الشعاع درس آقای طباطبایی تعطیل شد. در کنار روایت حکومتی خانواده قدوسی، روایت مستقل خانواده عبدالباقی از آقای طباطبایی روایتی نزدیک به آراء واقعی ایشان است.

مصاحبه تحلیلی

سید قطب نویسنده مورد علاقه خامنه‌ای است

اگر همه پرسی آزادی در ایران برگزار شود اکثریت مردم ایران در مخالفت با جمهوری اسلامی رای خواهند داد. سید قطب نویسنده مورد علاقه خامنه ای بوده است. خامنه ای به لحاظ نظری اعتقادی به دموکراسی و حقوق بشر ندارد و اکنون نیز رهبر جناح اقلیت است که به شکل یکه سالارانه و اقتدارگرایانه بر اکثریت ناراضی حکومت می کند. به‌نظر می‌رسد نقش سپاه در دوران پساخامنه ای برجسته تر باشد و عملا آنها کشور را اداره کنند، اما نارضایتی فزاینده اکثریت مردم ایران را نباید دست کم گرفت.

آقای طباطبایی، انقلاب و نظام

آقای طباطبایی، سیاست و انقلاب

گفتگوی محسن کدیور با سیدحسین نصر. به نظر دکتر نصر علت توقف هیچیک از جلسات (کربن – طباطبایی، و با محوریت طباطبایی) فشار انقلابیون یا فشار حکمت‌ستیزان خشک‌مغز نبوده است. سه روایت مستقیم دکتر نصر از آقای طباطبایی در سال ۱۳۵۷: اول. از آقای طباطبایی پرسیدم: نظرتان راجع به انقلاب و نهضت آیت الله خمینی چیست؟ پاسخ: «دونِ شأن یک روحانی است». دوم. «بزرگترین قربانی این نهضت، اسلام خواهد بود». سوم «نخستین شهید این انقلاب اسلام خواهد بود.» (تهران، آذر ۱۳۵۷). این دو نقل کاملا تازه و اختصاصی این گفتگوست.