خرداد ۱۳۹۲

نظریه‌ی علمای ابرار و امامت در خردسالی

در زمان درگذشت چندین امام مشخصا بعد از امام ششم اماراتی بر خلاف دیدگاه نصب الهی ائمه حتی در میان نزدیک ترین اصحاب امام متوفی دیده شده است. تعداد امامان در نظریه‌ی رایج ائمه‌ی معصومین دوازده است، اما در نظریه‌ی علمای ابرار بحثی از تعداد امامان به میان نیامده است تا نوبت به بحث از امامت افراد خردسال برسد.در مورد هشت امام نخست می توان گفت نص بر اساس علوم اکتسابی صورت گرفته است. از چهار امام باقیمانده اطلاعات کافی در دست نیست تا نفیا یا ثباتا قضاوتی شود.اگر امامت از اصول اعتقادی باشد، مسئله تعبدی و تقلیدی نیست، دائرمدار وجود اطلاعات معتبر کافی برای تحقیق و ایمان آوردن است. نبود اطلاعات معتبر کافی معنایش این است که الزام دینی بر ایمان به چنین مقولاتی نیست.

احکام نماز

سجده بر مُهر، تربت حسینی و فرشهای رایج

سجده در نماز بر تربت حسینی مجاز است، اما دلیل معتبری بر استحباب آن در دست نیست. خاکی که به صورت مُهر در سجده‌ نماز استفاده می شود می باید مطلقا از هر نقش و نوشته‌ای خالی باشد. سجده بر فرشهای رایج در مساجد و منازل مجاز است. افضل سجده بر خاک و زمین و در درجه بعدی فضیلت سجده بر رستنیهای غیرماکول و غیرملبوس است.

احکام خانواده

ملاک و اقسام بلوغ

بلوغ موضوعی طبیعی و عرفی است، و از حقایق شرعیه محسوب نمی‌شود. نشانه‌ی بلوغ در پسران احتلام، و در دختران قاعدگی (حیض) است. سن از نشانه‌های تعبدی بلوغ نیست، در شرائط جغرافیایی مختلف، شرائط فرهنگی متفاوت و افراد سن بلوغ جنسی تفاوت می‌کند. سنین مذکور در روایات از مختصات زمان و مکان صدور آن روایات است و قابل تعمیم به شرائط دیگر جغرافیایی و فرهنگی نیست. فقهای امامیه در زمینه‌ی سن بلوغ دختران بین قاعدگی و سن خاص چهار قول اختیار کرده‌اند: عدم تعیین سن خاص و اکتفا به قاعدگی، ۹ سال قمری، ۱۰ سال قمری، ۱۳ سال قمری. فقیهان در مورد بلوغ پسران در یکی از دو علامت احتلام و رسیدن به ۱۵ سال قمری نسبتا هم‌داستان هستند. به نظر من علامت بلوغ جنسی پسران احتلام، و علامت بلوغ جنسی دختران قاعدگی است. سن مکلف سالم در امر بلوغ جنسی موضوعیتی ندارد. بلوغ اقسامی دارد و در همه‌ی امور از قبیل امور جنسی، عبادی، جزائی، اقتصادی، سیاسی و غیر آن لزوما یکسان نیست. بلوغ با بلوغ جنسی آغاز می‌شود. بلوغ عبادی یا سن تکلیف همان بلوغ جنسی است. بلوغ در امور اقتصادی و سیاسی یا امور جزایی و کیفری امری عرفی است، و بعد از بلوغ جنسی رخ می‌دهد. عقلا در این حوزه‌ها سن را ملاک دانسته‌اند. در دوران ما بلوغ در امور اقتصادی، سیاسی و کیفری حداقل ۱۸ سال تمام شمسی است.

مجازاتهای خشن حکم ثابت دینی؟

قرآن کتاب قانون نیست، اما می تواند منبع قانون باشد. کتاب قانون یعنی مُرّقانون عینا در آن هست و مثلا کتاب قانون مجازات اسلامی که ماده فلان آن درباره بهمان جرم است. اما منبع قانون یعنی با در نظر گرفتن متن و زمینه و روح قانون و غرض قانون گذار کشف کرد که مثلا هدف قانونگذار از مجازاتها بازدارندگی بوده و بهترین شکل بازدارندگی در آن زمان چنین شکلی بوده و امروز طرق دیگری برای بازدارندگی هست که در گذشته متصور نبوده است.

مشارکت زن و مرد در نفقه

در جوامعی که زن و مرد هر دو خارج از خانه کار می کنند و زندگی مشترک عملا با درآمد هر دو می چرخد و درآمد مرد به تنهایی کافی نیست، نفقه را منحصرا بر عهده‌ی مرد دانستن قابل دفاع نیست. آری نفقه دوران بارداری و شیردهی و زمانی که زن به نگاهداری و تربیت فرزندان می گذراند و نیز در صورت جدایی در دوران حضانت به عهده‌ی مرد بودن منطقی است. به عبارت دیگر نفقه حکم تعبدی نیست و معلول درآمدزایی کار هر یک از اعضای خانواده است. در صورتی که زن خارج از خانه کار نکند نفقه به عهده مرد خواهد بود.

مصالح و مفاسد احکام ثابت و متغیر

پرسش اول: استاد مطهری در کتاب اسلام و مقتضیات زمان می فرماید: احکام اسلامی بر اساس مفاسد و  مصالح اجتماع بستگی دارد و اگر مفاسد

باز هم درباره‌ی توسل

پرسش: بعد از مطالعه‌ی مقاله‌ی اخیر شما با عنوان «تأملاتی درباره‌ی توسل به اولیاء» حقیقتاً بنده آخر کار متوجه نشدم که توسل به اولیا را

بهتان مطلقا حرام است

بهتان زدن «مطلقا» حرام است. بهتان و افترا از شعب کذب و از مصادیق ظلم و از قبایح عقلی است که شرع نیز آنرا مطلقا ممنوع کرده است.

معاونت در احتکار دارو

پرسش: من در یک داروخانه تکنسین هستم. متأسفانه صاحب داروخانه که مسئول فنی آن نیز هست اقدام به احتکار برخی داروهای کمیاب می‌کند و از

علم غیب ائمه

پرسش اول: آیا پیامبر یا ائمه علم غیب داشته اند؟ پاسخ: علم مورد بحث در اولیاء دین «علم لدنی» مقابل «علم اکتسابی» است، که معنایش

عشق زلیخا عشق بی اختیار؟

پرسش: با توجہ بہ عشق شدید زلیخا (شغفھا حبھا) بہ یوسف چرا این داستان را از منظرہ فقہ بررسی می کنیم؟ من فکر می کنم

نماز امام علی در دو حالت

پرسش: علی (ع) که غرق در مناجات می شود و تیری که در پای او بود را در حال نماز خواندن از پای او درآوردند

اسلام سیاسی بین افراط و تفریط

جریان اسلام سیاسی توانست سیاست را به متن زندگی شیعیان برگرداند، اما در مقابل بیش از یک هزاره تفریط به افراط گرائید و سیاست ورزی و به دست گرفتن قدرت سیاسی در تارک وظائف شرعی شیعیان قرار گرفت. پرداختن به جزئیات سیاسی وقت معتنابهی از متدینان را به خود اختصاص داد. مواضع سیاسی بیشترین نقش را در اعتبار جایگاه مراجع تقلید ایفا کرد. سیاست در مقامی بالاتر از فقه بلکه هر رشته‌ی دیگری قرار گرفت و مصلحت سیاسی سکاندار اندیشه‌ی دینی شد. مراجع تقلید غیرسنتی و روشنفکران دینی همانند احزاب سیاسی و در غیبت آنها کارکرد فعالان سیاسی یا احزاب سیاسی پیدا کرده اند و در بسیاری امور ریز و درشت سیاسی اظهار نظر و ارائه‌ی طریق می کنند. طریق وسط بین افراط و تفریط برای عالمان دین و نواندیشان دینی اکتفا به اظهار نظر سیاسی در امور کلانی است که جنبه‌ی حیاتی دارد و عدم اظهار نظر به انحراف اساسی جامعه می انجامد. اظهار نظر در امور موضوعی و روزمره‌ای که خود مردم توان تشخیص دارند زیبنده‌ی ایشان نیست. آنها باید در عمل اثبات کنند که زائده‌ی سیاستمداران اصلاح طلب نیستند و در اندیشه و عمل آنها اموری مهمتر از سیاست هم هست.

صوت

۲۴ سال خودکامگی و تزویر

در ابتدای بیست و پنجمین سال زمامداری آقای خامنه ای می توان گفت بازنده‌ی اصلی این ربع قرن رهبری طاغوتی مدرسه‌ی آیت الله خمینی است که بر اساس مصلحت حفظ نظام که البته اوجب واجبات است رهبری شخصی و خودکامگی را بر کشور مسلط و مرجعیت شیعه را مبتذل کرده است. آقای خامنه ای یقینا به تنهایی نمی توانست رهبری و مرجعیت را به دست بگیرد. اکثریت مدرسه‌ی آیت الله خمینی شریک جرم او بوده اند. آنها حق ندارند امروز که قدرت مطلقه‌ی خودکامه آنها را رد صلاحیت کرده یا از مشارکت در قدرت باز داشته نقش خود را در تکوین دیکتاتوری شخصی و خودکامگی و استبداد دینی انکار کنند. خودکامگی مزوّرانه‌ی آقای خامنه ای مولود مشروع فقه مصلحتی و قرائت قدرت طلبانه از اسلام مدرسه‌ی آیت الله خمینی است، هر چند شخص ایشان از سوابق مبارزاتی و علمی و پشتوانه‌ی مردمی آیت الله خمینی نیز برخوردار نیست. مصلحت نظام به معنای مصلحت شخص رهبر خودکامه از افسد فاسدات است.

سقط جنین و لقاح مصنوعی

سقط جنین در موارد زیر «به تشخیص شورای پزشکان متخصص» جایز است: الف. جان مادر در خطر حتمی باشد. ب. نگاهداری جنین برای مادر ضرر یا حرج شدید داشته باشد، قبل از ولوج روح. ج. جنین مبتلا به بیماری صعب العلاج باشد، قبل از ولوج روح.
لقاح مصنوعی فی حد نفسه شرعا مجاز است.

جواز مجسمه سازی و هنرهای تجسمی

مجسمه سازی برای پرستش (بت پرستی) حرام است. ساختن مجسمه‌ی موجودات دارای روح و نقاشی آنها برای اغراض عقلایی از جمله هنری جایز است.

حدود اطاعت از والدین

احسان به والدین و معاشرت به معروف با ایشان واجب است، اما اطاعت آنها در هر امری واجب نیست. اگر اوامر والدین بر رعایت واجبات و ترک محرمات شرعی تعلق بگیرد اطاعت از ایشان لازم است. در مواردی که الزام شرعی در کار نیست یا در مسائل اختلافی شرعی اطاعت اوامر والدین بر فرزندان رشید الزامی نیست. والدین حق تحمیل سلیقه‌ی خود بر فرزندانشان را بویژه در امور فاقد الزام شرعی یا در امور اختلافی شرعی ندارند.

حیات برزخی

پرسش: با توجه به ماجرای عزیر پیامبر و یا سخن حضرت عیسی در مورد عدم اطلاع از پیروانش بعد از معراج و یا آیاتی که

تک همسری حکم ثابت اسلام

ازدواج تک همسری حکم ثابت اسلام است. تعدد ازواج از احکام موسمی متناسب با شرائط زمانی مکانی عصر نزول بوده است و تداوم آن جز در شرائط اضطراری آن هم جز با اذن همسر نخست میسر نیست.کمتر زنی در شرائط عادی به شوهر خود اجازه‌ی تجدید فراش می دهد و همین از امارات طبع تک همسری زندگی زناشویی است. عدم اعتبار ادله‌ی تعدد زوجات به عنوان حکم دائمی و غیرمشروط شرعی مهمترین دلیل اکتفا به تک همسری جز با رضایت همسر نخست است.

اعمال ام داوود در ماه رجب

پرسش: لطفا بفرمائید کہ عمل ام داوود گرچہ بصورت یک داستان نقل شدہ است کہ در آن امام صادق (ع) بہ مادر داوود توصیہ می

جوائز مسابقات ورزشی قمار نیست

اگر در مسابقات ورزشی شرکت کنندگان وجهی بپردازند که بخشی از آن به مصرف هزینه های مسابقات برسد و بخشی دیگر به برنده یا برندگان به عنوان جایزه پرداخت شود، قمار محسوب نمی شود و شرعا مجاز است. بازی کردن با آلات قمار حتی بدون پول نیز به احتیاط واجب حرام است.