۱۳۹۳

طهارت

طهارت و نجاست

هرآنچه از جانب طبع سلیم انسانی و اصول بهداشتی ناپاک شناخته می‌شود از مصادیق نجاست است و اجتناب از آن برای نظافت و در زمان عبادت لازم است. اجتناب از کلیه‌ی نجاسات منصوص در زمان نماز و حج واجب و تطهیر از نحاسات غیرمنصوص (امور غیربهداشتی مورد نفرت طبع انسانی) در زمان عبادات بلکه مطلقا مطابق احتیاط و افضل است. آب مطلق – اعم از قلیل و کثیر – مطلقا در ملاقات با نجس یا متنجس نجس نمی‌شود، مگر این‌که نجاست بر آب غلبه کرده فاسد شود، به‌نحوی که رنگ، بو یا مزه‌ی آن تغییر کند. حجم یا وزن آب کثیر به عنوان کُر موضوعیت ندارد، و ملاک انفعال آب در ملاقات با نجاست یا منتجس است. تطهیر با غیر آب به شرط زوال کامل آثار ادرار مجاز است. متنجس با زوال یا ازاله‌ی عین نجاست طاهر می‌شود. آب کشیدن بعد از آن احتیاط مستحب است نه واجب. کفر، شرک، دین باطل و عقیده‌ی فاسد از علل نجاست محسوب نمی‌شود. عقیده و دین باعث نجاست ظاهری نیست. سگ نجس العین نیست و محکوم به طهارت است. هرچند از آب دهان سگ باید اجتناب کرد. مشروبات الکلی اگر چه نوشیدنشان (ولو یک قطره حتی پائین تر از حد مستی) از محرمات مؤکد است، اما نجس نیستند.

شروع رهبری دینی با تدلیس

رهبری دینی آقای خامنه‌ای با «تدلیس» آغاز شد. موارد تدلیس و فریب شهروندان در معامله‌ی ملت و نظام عبارت بوده است از: رهبری موقت را رهبری دائم جازدن، رهبری غیرقانونی را قانونی نمایاندن، مجتهد متجزی را مجتهد مطلق و روحانی غیرمستنبط را فقیه مستنبط معرفی کردن، و بالاخره زعامت عرفی را به عنوان ولایت فقیه جاانداختن.
هرگز به شهروندان گفته‌نشد که وی در ۱۴ خرداد ۶۸ به عنوان رهبر موقت جمهوری اسلامی در توهم شرائط اضطراری انتخاب شده است. رهبری دائمی آقای سیدعلی خامنه‌ای مصوّب اجلاسیه‌ی فوق العاده‌ی مورخ ۱۵ مرداد ۱۳۶۸ مجلس خبرگان رهبری بنابر قانون اساسی بازنگری‌شده‌ی ۱۳۶۸ به سه دلیل مشخص «۱. فقدان اجتهاد مطلق، ۲. عدم استنباط قبلی در ابواب فقهی و ۳. منقضی‌شدن مهلت قانونی دو‌ماهه‌ی شورای بازنگری قانون اساسی» غیرقانونی و خلاف موازین شرع بوده است. ایشان یقینا «فاقد ولایت شرعی» است و زمامداری وی به عنوان «مقام عرفی» مستند به قدرت و مصلحت است نه برخاسته از شرع و قانون.

شرح آثار عرفانی فارسی سهروردی

شرح رساله‌‌ی صفیر سیمرغ

در این رساله هدهد رمز جان سالک و پیر راه‌دان است. پرنده‌ای است که توانایی ترک آشیانه‌ی جسم و پیوستن به اصل خویش یعنی سیمرغ و از او به نورالانوار را داراست. بال و پر پرنده رمز تعلقات دنیوی است و کندن آن تجرد از این تعلقات است. سایه‌ی کوه قاف رمز اشراق نور نورالانوار و مثال فیض او شدن است. اگر هدهد به اندازه یک صبح‌دم در سایه‌ی قاف قرار گیرد سیمرغ می‌شود، البته این صبح‌دم در تقویم اهل حقیقت معادل هزار سال دنیای مادی است. هدهدی که سیمرغ شده یا سالکی که به مرتبه‌ی نورالانوار واصل شده بیدارکننده‌ی خفتگان و هادی گمراهان می‌گردد.

اجتهاد «آبکی» رهبر غیرقانونی

«اجتهاد آبکی» از ابداعات آقای سیدعلی خامنه‌ای در جلسه‌ی رسمی شورای بازنگری قانون اساسی است، یک ماه قبل از این‌که از سوی مجلس خبرگان به عنوان رهبر جمهوری اسلامی انتخاب شود. او در آن زمان احتمال نمی‌داد که روزی اجتهاد او با معیاری که خود ارائه کرده بود مورد ارزیابی قرار گیرد. رهبری آقای خامنه‌ای از سه زاویه غیرقانونی است.

تا کجا می‌خواهیم تنزل کنیم؟

آقای خامنه‌ای در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ نه تنها فاقد شرائط الزامی قانون اساسی برای رهبری بوده است، بلکه فاقد شرائط نامه‌ی مورخ ۹ اردیبهشت ۱۳۶۸منسوب به آقای خمینی به تفسیر شورای بازنگری قانون اساسی منصوب خود او نیز بوده است، به این معنی که وی اولا اجتهاد مطلقی که با استنباط احکام در برخی ابواب فقهی بالفعل یا فریب به فعل شده باشد را یقینا فاقد بوده است، چرا که به اذعان مکرر خود وی، او هرگز مجال استنباط فقهی نداشته است و همواره استنباطات فقهی را به فقها و فضلا احاله می‌کرده است. ثانیا هیچ اماره‌ی مطمئنه‌ای بر اصل اجتهاد مطلق وی نیز در دست نیست. ثالثا قرائن و شواهد مطمئنه‌ی متعددی بر عدم اجتهاد وی موجود است. انتخاب مجلس خبرگان نه مجتهد مطلقی که استنباط بالفعل یا بالقوة القریبة به فعل را نداشته به فعلیت می رساند، نه فاقد اصل اجتهاد مطلق را مجتهد می‌کند، چرا که انتخاب خبرگان نهایتا امری اثباتی است، و اشکالات وارده به مقام ثبوت است. خبرگان موظف بوده‌اند از میان مجتهدان مسلم واجد شرائط رهبر انتخاب کنند. مسلم بودن اجتهاد و واجد شرائط افتاء بودن وی می‌باید قبل از این انتخاب و در رتبه‌ی متقدم آن محرز بوده باشد نه این‌که انتخاب خبرگان تنها دلیل چنین اجتهادی محسوب شود.

اسلام سیاسی در ایران معاصر

اسلام سیاسی چهار مؤلفه دارد: یک. سیاست زیرمجموعه‌ی دیانت، دو. استفاده از ظرفیتهای اسلام برای بسیج توده‌ها در زمان انقلاب و استقرار نظام، سه. حق ویژه‌ی فقها در حوزه‌ی سیاسی، چهار. شریعت به مثابه‌ی قانون کشور. مقابل اسلام سیاسی دو گونه‌ی اسلام غیرسیاسی و اسلام مدنی است. مراد از اسلام مدنی سیاست‌ورزی مسلمانان در جامعه‌ي مدنی در نظام سکولار است. هر یک از این سه گونه اسلام نمونه‌هایی در ایران معاصر داشته‌اند.

عرفان سهروردی

سهروردی «سقراط» حکمت دوران اسلامی است: شیخ شهید یا شیخ مقتول. او «فردوسی» حکمت دوران اسلامی است. احیای مجدد حکمت الهی ایران قدیم با استفاده از اساطیر ایرانی و حکمت نور. او مؤسس مکتب حکمت اشراق و جانشین «ابن سینا» در «حکمت مشرقی» است. عرفان سهروردی بیشتر از جنس عرفان عملی است تا عرفان نظری. «اقلیم هشتم» کلید فهم عرفان سهروردی است: «ناکجاآباد» یا عالم مُثُل معلقه. مکاشفات عرفانی و سرگذشت پیامبران همه در این عالم رخ می دهد. تاویل یعنی صعود به عالم مثال و دیدار با فرشته راهنما.

شرح آثار عرفانی فارسی سهروردی

شرح رساله‌ی فی حالة الطفولیة

ابویزید هرچه داشت بگذاشت و به یک‌بار ترک آن همه کرد، لاجرم به یک‌بار آن همه بیافت. نعمت و جاه و مال حجاب راه مردان است، تا دل به امثال این مشغول باشد راه بیش نتوان بردن و هر که قلندری وار از بند زینت و جاه برخاست او را عالم صفا حاصل آمد. هرکه در آن عالم چیزی یافت در این عالم از بند چیزی برخیزد.

عمق ابتذال مرجعیت شیعه

مرجعیت بالفعل شرط قانونی بودن رهبری در خرداد ۱۳۶۸ بوده است. خبرگان با اتکاء به سه نکته رهبری فرد فاقد شرائط و نقض قانون اساسی را مجاز دانستند: اول نامه‌ی مورخ ۹ اردیبهشت ۶۸ منسوب به آقای خمینی در عدم لزوم شرط مرجعیت برای رهبری، دوم سه نقل قول هاشمی رفسنجانی از آقای خمینی مبنی بر اجتهاد مطلق و صلاحیت آقای خامنه‌ای برای رهبری، و سوم شرائط اضطراری برای نادیده گرفتن نقض قانون اساسی و فقدان شرط علمی رهبری. نامه‌ی ۹ اردیبهشت ۱۳۶۸ به چهار دلیل نمی‌تواند حکم حکومتی متوجه خبرگان رهبری و مجوز نقض قانون اساسی باشد. قانون اساسی ۵۸ به عنوان عقد بین مردم و حکومت تنها امر شرعی معتبر بوده است که خبرگان شرعا و قانونا موظف به رعایت آن به حکم اولی و در شرائط عادی بوده‌اند.

دفاع جنايت‌آميز از پيامبر رحمت!

ميلاد پيام آور رحمت و بيداربخش بشريت، امسال شوربختانه با جنايتي قرين گشت كه جاهلاني بي خبر از اخلاق و مداراي آن رسول با مخالفان، به بهانه دفاع از حريم نبوت، بزرگترين ضربه را به آئينش وارد كردند. برخورد خشن و خونين با توهين‌كنندگان، بدون رجوع به داگاه صالحه با حضور هیات منصفه و امکان دفاع متهم یا وکیل مدافع وی، اقدامی جاهلانه، خلاف شرع و اخلاق و به مراتب مذموم تر و محكوم تر از اصل توهین است. انتقاد از باورهای دینی از جمله باورهای اسلامی بدون هر قید و شرطی از ضروریات آزادی بیان است و ما جدّا از آن دفاع می کنیم. اما آزادی انتقاد تلازمی با آزادی توهین و تمسخر ندارد.

اجتهاد و تقلید

اجتهاد و تقلید

شیوه‌ی اجتهاد مصطلح و رایج در جهان تشیع بلکه در جهان اسلام «اجتهاد در فروع» است. در مقابل این شیوه «اجتهاد در مبانی و اصول» قرار دارد، که معنای آن اجتهاد در مبانی معرفت‌شناختی، جهان‌شناختی، فلسفی، اخلاقی و کلامی از یک سو و اجتهاد در اصول فقه از سوی دیگر، قبل از اجتهاد در فروع فقهی است. مبانی و اصول یادشده نیاز به خانه تکانی جدی و پالایش و پیرایش و اصلاحات ساختاری دارد. اجتهاد در مبانی و اصول در میانه‌ی سنت و مدرنیته کوشش می کند از دستاوردهای علوم جدید در فهم روش‌مند علوم دینی استفاده کند.

ابن ‌سينا و طبقه بندي حکمت

این آخرین مقاله‌ی منتشرشده‌ی نگارنده در ایران است. رساله اقسام الحكمة ابن سينا يكي از سه اثر تأثير گذار حوزه «طبقه بندي علوم» در دوران اسلامي، و از زاويه «منبع شناسي فلسفي» يکي از سه اثر اصلي اين دوران است. اهميت اين رساله از سوئي در تثبيت میراث ارسطوئی از سوي ابن سينا و تبديل آن به طبقه بندي رسمي در دوران اسلامي است، از سوي ديگر ناشي از ابتكارات ابن سينا در فصول چهارم، نهم و دهم اين رساله (فصول حكمت عمليه و حكمت الهيه) است. تقسيم سياست مدني به علم مُلک و علم نواميس؛ تأسيس علم نواميس (دين شناسي فلسفي)؛ پافشاري بر عدم مخالفت حکمت با وحي و شريعت، اعتبار احکام وحي در حوزه ممکنات عقلي، و اذعان به محدوديت ادراک عقلي و خضوع عقل در برابر مفاد وحي در قلمرو ياد شده از ابتکارات اين رساله است. نفوذ رساله اقسام الحكمة در دوران اسلامي به مراتب بيش از كتاب ارزنده«احصاء العلوم» فارابي است. رساله اي كه بتواند متفكراني چون خواجه نصيرالدين طوسي، شهرزوري و قطب الدين شيرازي را به اقتباس (گاه تا حد نقل مستقيم) وا دارد و متفكران صاحب مكتبي چون غزالي را از تأثير خود بي نصيب نگذارد، جايگاه رفيعي در تاريخ طبقه بندي علوم در جهان اسلام دارد.

محرومیت بهائیان از حقوق شهروندی فاقد وجاهت شرعی و قانونی است

منکر اسلام بودن، منکر امام زمان بودن، منکر خاتمیت پیامبر اسلام بودن، منکر خدا بودن و در یک کلام کافر و ملحد بودن هیچ فردی را از حقوق پایه‌ی انسانی، حقوق بشر و حقوق شهروندی محروم نمی‌کند. این حقوق هیچ ربطی به دین و مذهب و آئین و عقیده ندارد. هیچ دلیل معتبر دینی برای محرومیت بهائیان از حقوق بشر، حقوق شهروندی و حقوق پایه‌ی انسانی وجود ندارد.

هاوکینگ، آغاز و پایان هستی

خدا را مقابل علم نهادن از سر نشناختن مفهوم درست خداوند است. خدای ادیان ابراهیمی خصوصا خدای اسلام نه خدای رخنه‌هاست نه خدای ساعت‌ساز که بعد از خلقت جهان خوابیده و جهان را به خود واگذشته باشد، بلکه خدای عالم قادر متعال و خیر مطلق است. او خدای استثناها نیست، خدای قاعده‌هاست: سنن الهی. قوانین موجود در طبیعت مخلوقات خداوند هستند. قانون جاذبه و دیگر قوانین فیزیکی موجودند یا معدوم؟ اگر موجودند چگونه خلق شده‌اند؟

زکات

عدم تفاوت سادات و غیرسادات در زکات در زمان ما

برای انعقاد ظهور روایات مستفیضه معتبره در اطلاق باید احراز شود که متکلم از جهت زمان محرومیت در مقام بیان بوده است. موضوع حکم مرکب است و رکن آن حیات نبی یا حضور ولیّ است، جزء غیر رکن اقربای نبی یا ولیّ بودن است، یا حیات نبی (یا حضور ولیّ) حیثیت تقییدیه در موضوع حکم است. واضح است که با وفات نبی یا عدم حضور ولیّ خویشاوندی یا هم قبیلگی مفید فایده‌ای نیست. رکنیت حیات نبی یا حضور ولیّ قرینه‌ی مطمئنه‌ی عقلیه‌ای می‌شود تا در مقام بیان بودن متکلم احراز نشود و در نتیجه تمسک به اطلاق لفظی روایات مذکور میسر نیست. اگر پیامبر مردم را به زکات امر می‌کرد و خود هم از آن بهره‌مند می‌شد و خانواده و عشیره‌اش که در حکم او بودند نیز از زکات برخوردار می‌شدند در این صورت متهم می‌شد که برای نفع شخصی از مردم زکات گرفته است. با وفات پیامبر (ص) چنین توهمی درباره خانواده و عشیره‌اش منتفی شده است.

روزه

حسنین (ع) و روزه‌ی روز عرفه

بر اساس دو روایت معتبر در التهذیب، الاستبصار و من لایحضره الفقیه حسن بن علی (ع) در روز عرفه روزه نمی‌گرفته و حسین بن علی (ع) روزه می‌گرفته است. بر اساس روایت سالم (در من لایحضره الفقیه و علل‌الشرایع) و مرفوعه‌ی مسروق (در کتاب التعازی) که اعتبار سندیشان احراز نشد دلیل این اختلاف به عنوان امامت باز می‌گردد نه به شخص امام. امام روزه نگرفته تا این روزه سنت نشود. لذا حسین بن علی (ع) در دوران امامت برادرش روزه‌دار بوده و در دوران امامت خودش روزه نگرفته است.

شرح آثار عرفانی فارسی سهروردی

شرح رساله‌ی روزی با جماعت صوفیان

سالک به محضر شیخ می نالد که توان اطلاع از اسرار عالم و باطن امور ندارد. چاره چیست؟ «شیخ گفت: تو را امتلاست، برو چهل روز احتراز کن بعد از آن مسهلی بخور تا استفراغ کنی مگر دیده باز شود.» سلوک عارفانه با دلبستگی به دنیا میسر نشود. قدم نخست قطع وابستگی‌هاست: هرچه به نزد تو عزیز است. با ترک دنیا نگاه با باطن میسر شود. او به لذت خلوت دست می‌یابد، لذتی که بالاتر از آن به وصف نیاید.

شرح آثار عرفانی فارسی سهروردی

شرح رساله‌ی عقل سرخ

دوستی از سهروردی می‌پرسد: آیا مرغان زبان یکدیگر می‌دانند؟ او پاسخ مثبت می‌دهد. در پاسخ پرسش دوم که از کجا می‌دانی؟ پاسخ می‌دهد که او در ابتدای خلقت صورت باز داشته و در آن حالت با دیگر بازها سخن می‌گفته و سخنان یکدیگر را می‌فهمیده‌اند. پرسش سوم دوست این است که پس چگونه الآن به این مقام رسیده‌ای؟ رساله شرح حال باز در قوس نزول است. باز پس از اسارت در دام تن به صحرای معقول می‌گریزد با عقل سرخ ساکن پس کوه قاف که کارش سیاحی است برخورد می‌کند و راز عجایب هفت‌گانه را از او می‌جوید. در رساله‌ی عقل سرخ اساطیر ایران باستان و برخی معارف زردشتی با تعالیم قرانی و اسلامی همنشین شده اند. سیمرغ بر درخت طوبی آشیانه دارد. روایت سهروردی از پروردن زال توسط سیمرغ و نقش او در پیروزی رستم بر اسفندیار با روایت فردوسی در شاهنامه متفاوت است. رساله با ارشاد سالک به چشمه آب حیات از طریق مرگ ارادی با عشق در اوج زیبایی به پایان می‌رسد.

صفحه‌ی فیس بوک جعلی با عکس کدیور

محسن کدیور یک صفحه‌ی فیس بوک بیشتر ندارد، هر صفحه‌ی فیس بوک دیگری با عکس یا اسم محسن کدیور یا عناوین دیگر هیچ ارتباطی به وی ندارد، بدون اجازه‌ی وی از عکس یا اسم او سوء استفاده شده و جعلی است.

متن کامل بیست و دو کتاب کدیور در فرمت (PDF)

با افزودن متن پنج کتاب جدید، هم‌اکنون «متن کامل» بیست و دو جلد از کتابهای محسن کدیور در فرمت پی‌دی‌اف (PDF) و متن کامل هجده جلد در فرمت اچ‌تی‌ام‌ال (HTML) مطابق با «آخرین ویرایش» در دسترس علاقه‌مندان است. برای دسترسی به نسخه‌ی پی‌دی‌اف (PDF) کتابها به آیکن افقی کتاب بالای صفحه یا سایت Issue مراجعه کنید. برای استفاده از نسخه‌ی اچ‌تی‌ام‌ال (HTML) کتابها به ستون عمودی بخش‌ها (سمت راست صفحه) مراجعه کنید.

قیام حسینی از دو منظر

«قیام حسینی از دو منظر» تحلیل انتقادی منظر سنتی و منظر اسلام سیاسی از این واقعه‌ی محوری تشیع است. کتابهای «لهوف» سید بن طاووس و «شهید آگاه» صافی گلپایگانی به عنوان نمایندگان تفکر سنتی، و کتابهای «شهید جاوید» و «عصای موسی یا درمان بیماری غلو» نوشته‌ی نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی به عنوان نماینده‌ی اسلام سیاسی مورد تحلیل انتقادی قرار گرفته‌اند.

فایل صوتی (۱) ، (۲)

ندای سبز

ندای سبز

«ندای سبز: روایتی از جنبش سبز مردم ایران» روایت نویسنده از جنبش سبز با سه محور «اجرای اصول معطله‌ی قانون اساسی درباره حقوق ملت»، «پاسخگو کردن حکومت» و «نقد ولایت جائر و استبداد دینی» است. کتاب در دو جلد تنظیم شده است، جلد اول: نوشتارها و جلد دوم: گفتارها. جلد نخست شش بخش دارد: مقالات، یادداشتها، نامه‌ها، تسلیت‌ها و تبریک‌ها، بیانیه‌های جمعی، و نامه‌های جمعی. در این جلد هفتاد نوشته‌ی کوتاه و بلند مرتبط با جنبش سبز که در بین سالهای ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۳ نوشته‌شده گرد‌آمده‌اند. چهل و چهار نوشتار فردی و بیست و شش نامه و بیانیه جمعی است. چهار پیوست و آلبوم تصاویر از ملحقات کتاب است.

پیش‌گفتار

«ندای سبز: روایتی از جنبش سبز مردم ایران» روایت نویسنده از جنبش سبز است. این کتاب گزارش در حین واقعه از یکی مقاطع تاریخ معاصر ایران است. گرانیگاه مواضع نویسنده در این کتاب «اجرای اصول معطلۀ قانون اساسی دربارۀ حقوق ملت»، «پاسخ‌گو کردن حکومت» و «نقد ولایت جائر و استبداد دینی» بوده و هست.