مهر ۱۳۹۳

سه نکته‌ی مهم

لطفا در تماس و طرح پرسشهایتان از به‌کار بردن هرگونه لقبی خصوصا القاب حوزوی خودداری فرمائید. آراء دینی و خصوصا فقهی کدیور هیچ ارتباطی با باورها و فتاوای استادش مرحوم منتظری ندارد. اگرچه کدیور شاگرد مرحوم منتظری بوده اما در استادش متوقف نمانده است. مباحث باقیمانده در هر موضوع متناسب با وقت نویسنده اتمام و به‌تدریج منتشر خواهد شد. اشتغالات عدیده‌ی علمی امکان ارائه هیچ وعده‌ی قطعی را نمی‌دهد.

احکام نماز

نماز جماعت، جمعه و آیات

در نماز جماعت، زن و مرد نباید مختلط بایستند. امام جماعت زن فی حد نفسه مشکل شرعی ندارد. نماز جماعت تنها در نمازهای واجب تشریع شده است. در مواقعی که امام جماعت سخن خلاف شرعی نمی گوید شرکت در جماعت وی اشکالی ندارد. می توان نماز خواند و برای استماع مطالب خلاف شرع ننشست. مسجد و نمازخانه را نباید به عمله‌استبداد دینی واگذار کرد. در زمان ما حضور در نماز جمعه در شعاع ۲۰۰ کیلومتری احتیاطا واجب است. در زلزله و طوفان دلیل معتبری بر نماز آیات در دست نیست.

عذاب الهی و سوانح طبیعی

برخی سوانح طبیعی عذاب الهی هم بوده اند. هیچ دلیل معتبری در دست نیست که هر سانحه طبیعی عذاب الهی باشد. بسیاری از سوانح طبیعی با پیشگیری علمی خسارتی ندارد. برخی نیز در آینده چنین خواهد بود. عذاب الهی غیرقابل پیشگیری است.

قتل فارس بن حاتم به دستور امام هادی

فارس بن حاتم از غلات مشهور قرن سوم بوده است. کشی قتل او به دستور امام هادی را روایت کرده است اما این روایت به واسطه‌ی الحسين بن الحسن بن بندار القمي که مجهول است ضعیف و غیرقابل اعتماد می باشد.

قدر زندگی را بدانیم!

چه خداشناس باشید چه نباشید زندگی انسان با رنج همراه است، رنجی که می تواند مایه راحت و آرامش ابدی باشد. عذاب دائم تنها بهره‌ی کسانی است که نه ذره ای عمل صالح کرده اند نه اندکی ایمان. اینان اقلیت محض در طول تاریخ آدمی هستند.

تسبیحات حضرت زهرا

تسبیحات فاطمه زهرا در روایات متعددی بعضا با سند معتبر از ائمه نقل شده است و ذکر آن بعد از نمازهای یومیه بلکه در هر حال پسندیده است.

عدم اعتبار یک حدیث درباره‌ی آخرالزمان

محمد بن أحمد الشيباني از مشایخ صدوق مجهول است یعنی حدیث به این دلیل معتبر و صحیح محسوب نمی‌شود. مبنای رجالی وثاقت مشایخ صدوق مورد قبول این‌جانب و مرحوم آقای خویی صاحب معجم رجال الحدیث نیست.

تفکیک جنسیتی

اختلاط با نامحرم مجاز نیست. مراد از اختلاط تماس بدنی و مشابه با آن است. سخن گفتن در حد متعارف مشکلی ندارد. در حج تفکیک جنسیتی نیست! در نماز صرفا داشتن صف مجزا توصیه شده، زدن پرده یا مانند آن هم حتی لازم نیست.

هویت آدمی بعد از مرگ

دائمی بودن شامل دنیا و اخرت می شود. اگر منحصر به دنیاست معنایش موقت بودن است. سلولها بر دو قسم هستند برخی هر چند سال یک بار تجدید می شوند برخی با عمر بدن آدمی زنده اند. اما هر دو گروه با مرگ آدمی می میرند پس دائمی نیستند. گروه دوم در دنیا با آدمی ملازمند اما در اخرت حتی همین گروه هم هویت آدمی را نمی سازند.

وطن و وظیفه در قبال ظلم به دیگری

از جمله وظایف شرعی نسبت به محل زندگی (جایی که انسان به عنوان وطن برگزیده است که ممکن است مولد اوهم باشد) دفاع از آن در مقابل تجاوز اجانب است، این دفاع مشروع است. وظیفه‌ی شرعی دیگر اولویت دستگیری از فقرای آن نسبت به فقرای دیگر سرزمین‌هاست. دین و مذهب مظلوم در وجوب دفاع از وی در حد مقدور تاثیری ندارد. از هر مظلومی با هر عقیده و دین و مذهبی باید در حد مقدور دفاع کرد.

پیامبران و خاورمیانه

در قرآن به اسم تنها ۲۷ پیامبر اشاره شده است. دلیلی نداریم که غیر از ایشان پیامبری نبوده است. تاریخ مکتوب ما نیز به بیش از چند هزار سال نمی رسد. اینکه پیامبران دیگری بوده باشند و ما از آنها خبری نداشته باشیم منتفی نیست.

نذر

نذر تعهد شرعی فعل یا ترک فعل مباح (به ترتیب مستحب و مکروه) برای خدا است در قبال امری منتظرالوقوع. نذر از امور مجاز شرعی است و در صورت به عهده گرفتن آن، انجامش شرعا واجب است.

زکات پس انداز

مازاد بر مؤونه‌ی سالیانه مطلقا (اعم از آنچه برای مخارج آینده فرزندان در سالهای بعد، روز مبادا، و پس انداز واقعی کنار گذاشته) به شرطی که مجموعا از نصاب بیشتر باشد مشمول دو و نیم درصد انفاق واجب در راه خداست.

سند زیارت امین‌الله

زیارت امین الله از قرن پنجم به بعد در کتب شیعه به چشم می خورد. من به سند معتبری از این زیارت دست نیافته‌ام.

امام علی، بیعت با خلفا و نماز آنها

امام علی تا زمان درگذشت فاطمه‌ی زهرا با ابوبکر بیعت نکرد، و بعد از وفات ایشان آنچنان که در نامه ۲۸ نهج‌البلاغه آمده است با اکراه و عدم رضایت بیعت کرد. امام علی(ع) در نمازهای جماعت وجمعه و عیدین خلفا شرکت می‌کرده است.

نجات اخروی، اسلام و تشیع

موحدانی که عمل صالح کرده اند در آخرت اهل نجاتند، و در میان ادیان توحیدی و ابراهیمی اسلام اکمل آنهاست، اسلام ظرفیت بیشتری برای نجات دارد اما معنی آن محرومیت از نجات پیروان دیگر ادیان توحیدی ولو بعد از ظهور اسلام نیست. بر این باورم که این نظر قابل دفاع است و قرآن مدافع آن است.

ادای حق الناس بعد از وفات صاحب حق

اگر حق مالی است می باید به بازماندگان ادا کرد. اگر غیرمالی است از قبیل تهمت و غیبت می باید نقض آن را به همان افرادی که مطلب خلاف را شنیده اند رسانید یا در همان جایی که قبلی منتشر شده نقض آن یا بیان خیر وی منتشر شود.

شرح آثار عرفانی فارسی سهروردی

شرح رساله‌ی آواز پر جبرئیل

یکی از بیماردلان مبتلا به «تعصب» مصطلحات ائمه‌ی طریقت و مشایخ صوفیه را استهزاء کرده از جمله بر این حکایت خواجه ابوعلی فارمدی ایراد کرده است: «چونست که کبودپوشان (اهل طریقت/ صوفیان) بعضی اصوات را پر جبرئیل می خوانند؟» پاسخ خواجه: «بیشتر چیزها که حواس تو مشاهده‌ی آن می کند همه آواز پر جبرئیل است. از جمله آوازهای پر جبرئیل یکی توئی.» اما «این منکرِ مدعی تعصب بی‌فایده می‌کرد که چه معنی این کلمه را فرض توان کرد الا هذیانات مزخرف؟» سهروردی عزم شرح آواز پر جبرئیل می‌کند. بال و پر جبرئیل رمزی بیشتر نیست، اینها اشارت به مرتبه‌ی وجودی فرشته‌ی راهنما دارد. کلمات صغری (روح آدمیان) شعاعهای فروافتاده از پر راست جبرئیل است اعم از آدمیان مومن و کافر؛ و عالم غرور همگی سایه‌ی پر چپ جبرئیل است. نور عالم سفلی از پر راست اوست و ظلمت عالم غرور از پر چپ او. پس روح و روانهای روشن از پر راست جبرئیل است و عالم غرور صدا و ظل پر چپ جبرئیل است. «اگر این کلمه‌ی صغری به‌غایت نبودی، صعود به حضرت حق کی توانستی کرد؟» و این نهایت کرامت نوع آدمی از منظر سهروردی است: کرامت صعود به حضرت حق.

اعتراض به اعدام دگراندیشان

با اینکه تفتیش عقیده در اصل ۲۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ممنوع دانسته شده‌، اما قوه‌ی قضائیه ابراز عقیده‌ی متفاوت با قرائت رسمی زمانی که با اقبال نسبی مردم مواجه شود را جرم می‌داند و صاحب عقیده‌ی متفاوت اگر بر باور خود پافشاری کند زندانی کرده بعد از فشار و گاه شکنجه به اشد مجازات تا سرحد اعدام می‌رساند. با توجه به قبح بین‌المللی مجازات متهم عقیدتی با عناوینی از قبیل فساد فی الارض، بدعت در دین یا جرائم جنسی صورت می‌گیرد.