آبان ۱۳۹۹

یادداشت

فیرحی و دموکراتیزه کردن فقه سیاسی

دکتر داود فیرحی در اوج شکوفایی به دیار باقی شتافت. شاگرد سید جواد طباطبایی و متاثر از او در اندیشه سیاسی بود. استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، عضو شورای مرکزی مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم، روحانی اصلاح طلب، پژوهشگری نام آشنا در اندیشه سیاسی اسلام، و نویسنده ای پرکار بود که با پژوهشهای ارزنده و قلم معتدل خود به اندیشه سیاسی در اسلام معاصر و خصوصا فقه سیاسی خدمت کرد. فیرحی از مدافعان بازخوانی فقه سیاسی اجتماعی و دمکراتیزه کردن فقه شیعه بود.

نواندیشی دینی

چرا اسلام و تشیع؟

عامل اصلی مشکلات کشور حکومت دینی به جای حکومت سکولار، حکومت یکه‌سالار اقتدارگرا به جای حکومت دموکراتیک، مدیریت فقهی و ایدئولوژیک به جای «مدیریت علمی و مبتنی بر منافع ملی» است. کشتن معلم فرانسوی شرعا حرام و ریختن خون بیگناه بوده است. قرار نیست ما برای اقداماتی که حرام و نادرست می دانیم شرمنده باشیم. آنچه مسلمانان اهانت به مقدسات می پندارند اصولا در غالب کشورهای غربی جرم نیست تا مجازات داشته باشد، و آزادی بیان دقیقا شامل آنچه دینداران توهین به مقدسات (از جمله کاریکاتورهای پیامبر) می پندارند می‌شود.

اخبار

چرا اسلام و تشیع؟

سلسله مباحث نواندیشی دینی، سخنرانی زنده، شنبه ۱۷ آبان ۱۳۹۹، ساعت ۲۱:۰۰ به وقت ایران با پرسش و پاسخ. در دنیای امروز نقش التزام به دین و بعد از آن اسلام و در نهایت تشیع چیست؟ چرا باید هر روز شرمنده اقدامات وحشیانه‌ای شبیه جنایات پاریس و سخنرانی تند رئیس‌جمهور فرانسه باشیم؟ آیا سزای جنایات طراحی کاریکاتور پیامبر اسلام یا نشان دادن آن حقیقتا اعدام است؟ آیا وقت آن نرسیده که از تشیع و اسلام عبور کنیم و در نتیجه اکثر مشکلات که ناشی از آنهاست به سرعت حل شود؟

مقاله

تکفیر و تشیع

سیری اجمالی در رئوس دیدگاههای شیعه اثنی عشری درباره پدیده نامبارک تکفیر
محل نزاع، تکفیرمصطلح، فقهی، دنیوی، یا ظاهری است که پیامدهای تلخی مانند سلب حقوق حیات، مالکیت و کرامت انسانی دارد نه تکفیر باطنی، اخروی یا کلامی. از کفر باطنی و کلامی تکفیر مصطلح استنتاج کردن مغالطه سهمگینی است. شیعیان اصولی در عدم جواز تکفیر دیگر مسلمانان اتفاق نظر دارند. قول به اسلام ظاهری و کفر واقعی دیگر مسلمانان «نظر مشهور شیعه» نیست. جمع قابل توجهی از فقهای شیعه معاصر قائل به اسلام واقعی و ظاهری دیگر مسلمانان هستند.

یادداشت

اسلام شناس و قرآن پژوه فقید ایتالیایی

مسیمیو کمپنینی اسلام شناس و قرآن پژوه سرشناس ایتالیایی از خادمان اسلام رحمانی و انسانی دوست داشتنی بود. در آخرین ایمیل رد و بدل شده از آیات سوره الرحمن با اکرام از جاودانگی خداوند و فنای ماسوای او سخن گفته بود. کمپنینی مؤمنی موّحد بود. در معرفی اسلام در ایتالیا بلکه در جهان زحمت فراوان کشید و نام خیری از خود برجا گذاشت. از جمله مهمترین کتابهای تالیفی وی «تفاسیر جدید مسلمانان از قرآن» و «دیدگاههای فلسفی درباره تفاسیر جدید قرآن» قابل ذکر هستند. آخرین کتابش «محمد پیامبر خدا» بود.