فلسفهی زیارت قبور ائمه (ع)
پرسش: در مورد زیارت ائمه اطهار سوال دارم که فلسفه ی حضور در محل دفن ایشان تحت عنوان زیارت چیست؟ و زیارتی که در روایات
پرسش: در مورد زیارت ائمه اطهار سوال دارم که فلسفه ی حضور در محل دفن ایشان تحت عنوان زیارت چیست؟ و زیارتی که در روایات
شان عالمان دین تبیین و تفسیر متون دینی، پاسخگویی به نیازهای دینی روزمره مردم، تداوم مناسک دینی، گسترش دانش دینی، ارتقای اخلاق و تعمیق ایمان دینداران است. نهاد مرجعیت مستقل در یک حکومت سکولار اقتدار بیشتری خواهد داشت. من منتقد مرجعیت دولتی/حکومتی و مرجعیت سیاست باز هستم. اما از مرجعیت ساکت و غیر سیاسی هم دفاع نمی کنم. از مرجعیتی دفاع می کنم که سیاست حاشیه کار او و نه متن آن است. اظهار نظرش در مسائل سیاسی در حد ضرورت و امورحیاتی است.
شادمانی اگر با حرام آلوده نشود فی حد نفسه هیچ منع شرعی ندارد. چون در گذشته شادیها نوعا با حرام ممزوج بوده حکم اعمال حرام بر همنشینشان نیز سرایت کرده است. اگر سرور و شادمانی از تفریحات سالم، ورزش، هنر، و هر امر مباح دیگری (سرگرمی) حاصل شود یقینا هیچ منع شرعی نخواهد داشت. اگر در مصادیق مشروع حزن، اندازه نگاه داشته نشود و به رویهی رایج در زندگی تبدیل شود، به اینکه ایمان و غم یا اسلام و اندوه ملازم هم تلقی گردد، یقینا برداشتی اشتباه و جفا به دیانت سیدالمرسلین (ص) است. مسلمانان اهل سنت از شیعیان شادترند و دینداریشان با سرور و شادی بیشتری همراه است. شیعیان در هزارهی اخیر با برجسته کردن بیش از اندازهی عزاداری امام حسین (ع) در غیر عاشورا، در اعیاد هم زیارت عاشورا میخوانند و نوحهسرایی و مرثیهخوانی میکنند، مجالس اعیادشان به ندرت رنگ شادی دارد، تو گویی شاد بودن و ابراز سرور اشکال شرعی دارد یا حرام و مکروه است! استقرار حکومت اسلامی و قرائتی خاص از تشیع در ایران پس از انقلاب، که همراه با قشریگری بوده است، به کاهش شادی و افزایش غم انجامیده است. حجاب اجباری، تحمیل رنگهای تیره و مرده در لباس بانوان و دختران جوان و نوجوان، سختگیریهای فاقد هرگونه اعتبار دینی، محدودیت در هنر و فرهنگ و برخی ورزشها با توهّم حرمت، بهنوعی در کاهش شادی موثر بوده است. آموختن و نواختن و گوش کردن موسیقی فی حد نفسه مانع شرعی ندارد، همچنانکه آواز خواندن و گوش کردن به آن هم فی حد نفسه مجاز است. موسیقی یا آواز حرام دلیل میخواهد نه برعکس. خوانندگی بانوان حتی بهصورت تکخوانی هم – اگر بطور متعارف باشد – منع شرعی ندارد، همانند سخن گفتن ایشان. گوش دادن به آن نیز اشکال شرعی ندارد. رقصیدن فی حد نفسه حرام نیست، آنچه حرام است موارد زیر است: الف. اختلاط زن و مرد نامحرم. ب. رقصیدن زنان در برابر مردان نامحرم. ج. رقصها و حرکات شهوانی (در غیر زن و شوهر).
از جمعیت زمین، از هر ۱۰۰ نفر ۲۲ نفر مسلمان سنی و ۴ نفر مسلمان شیعی هستند. هویت یعنی کیستی، اصل و اساس، مهمترین اموری که به تشخص و معرفی کسی می انجامد و با سلب آن امور آن فرد کس دیگری می شود. هویت تعیین مرز است، پرسش اصلی این بحث پرسش از مولفه های هویتی تشیع است. چه امور اعتقادی، شرعی و تاریخی به یک مسلمان شیعه هویت می بخشد؟ غالب تصاویری که از تشیع در جهان معاصر ارائه شده اگرچه با واقعیت اندیشه و عمل برخی از شیعیان مطابقت دارد، اما بی تردید هر مسلمان بلکه هر خواننده ای را از این مذهب می رماند. این تصویر با اندیشهی محدثان، اخباریون و غلات شیعه بسیار قرابت دارد. هویت اسلام شیعی نیاز به بازاندیشی دارد. بازاندیشی رویکردی اصلاحگرانه برای زدودن خرافات و غلوها از اندیشه اسلام شیعی است. اما محور بحث، مرحله ای فراتر از این است، بحث در بازاندیشی امور فرعی و جزئی از قبیل جمکران باقی نمی ماند، بلکه متوجه هویت اسلام شیعی است، در این بحث دوازه مؤلفه از اهم مؤلفه های هویتی تشیع مورد بحث قرار می گیرد.
بیانیه پنج نفره ومنظرهای متفاوت دینی در گفتگو با محسن کدیور بهاره آزادی ۲۶ دی ۱۳۸۸ شبکه جنبش راه سبز( جرس ): از زمان انتشار
People’s Consent “All the people of Iran are the owners of Iran” by Ari Siletz ۰۴-Aug-2010 Before his 15 Shaban sermon on the occasion of
مناظره با دکتر حاتم قادری
اکنون بجای روشنفکری دینی باید از «روشنفکری های دینی» سخن گفت. نحوه مواجهه با متن قرآن، باعث ایجاد دو صف متمایز در این جریان شده است: «روشنفکران دینی فرا متنی یا عبور از متنی» و «روشنفکران دینیِ منتی»
دکتر محسن کدیور : بستن دهان مخالف، سیره اموی است نوروز: ویژه برنامه های جبهه مشاركت ایران اسلامی در شبهای محرم شنبه شب، در شب
در حوزهی اعتقادات در استناد به روایات (که علی الاغلب متواتر نیستند) ضوابط عمومی علم رجال و درایه از قبیل لزومِ وثاقتِ راوی در مواردِ عدیده ای زیرپا گذاشته شده است (مرحلهی اوّل). دسیسهی تشکیلاتیِ غُلات و مُفَوِّضِه در جعل اسناد روایات اعتقادی بنام راویان موّثق به تأسیسِ «اصلِ عدمِ اعتبارِ احادیثِ اعتقادی (در مباحثِ اختلافیِ مذهبی) الّا ما خَرَجَ بالدلیل» میانجامد (مرحلهی دوّم). اصولاً در حوزهی اعتقادات و اصول دین که یقین لازم است و تقلید جائز نیست، استناد به اخبار آحاد که نهایتاً مفید ظنّ هستند مجاز نیست و فاقد دلیل میباشد (مرحلهی سوّم). در نتیجه آن دسته از مباحثِ اعتقادی که مستندی جز اخبارِ آحاد ندارند در زمرهی امورِ بی دلیل بوده، جزء مذهب محسوب نمیشوند.
در آخرين روزهاي سال گذشته بخش اول اين گفت و گو منتشر شد و متاسفانه فرصت پيش نيامد كه با فاصله كم تري اين بخش
>بخش اول< ۲۴ اسفند ۸۵ ميخواستم عنوان اين گفتوگو را <قرائت فراموششده از محسن كديور> بگذارم- وام گرفته از يكي از مقالات خود او- زيرا
ميخواستم عنوان اين گفتوگو را «قرائت فراموششده از محسن كديور» بگذارم- وام گرفته از یکی از مقالات بنیادی اخیرش- زيرا از آغاز در حوزهاي پيش
این مقاله به تشریح یک مسئله کلیدی اعتقادی می پردازد: ارائه پیشینه طبقه بندی اعتقادات دینی، تحلیل مهمترین طبقه بندی، و لوازم و پیامدهای آن. مسائل اعتقادی حداقل پنج گونه طبقه بندی شده اند: نخستین طبقه بندی، تقسیم مسائل اعتقادی براساس اصول اعتقادی یعنی توحید، نبوت، عدل، معاد و امامت است. دومین طبقه بندی، تقسیم مسائل اعتقادی براساس نوع مستند و دلیل اقامه شده است. از این زاویه مسائل اعتقادی بر سه نوع هستند. مسائل مستند به ادله عقلی محض، مسائلی که استناد به عقل و نقل هر دو ممکن است، و مسائلی که تنها با ادله نقلی قابل اثبات است و عقل را به آن حوزه راهی نیست. سومین طبقه بندی، تقسیم مسائل اعتقادی به مسائل اتفاقی بین همه مسلمین و کلیه مذاهب اسلامی و مسائل اعتقادی اختصاصی هر مذهب است. چهارمین طبقه بندی تقسیم مسائل اعتقادی هر مذهب به مسائل اتفاقی و اختلافی است. این دسته بندی مقدمه لازم بشری دانستن علم کلام و آزمونی لازم برای حکایتگری آراء کلامی از واقع است. پنجمین طبقه بندی، تقسیم مسائل اعتقادی از زاویه فقهی است. از این منظر اعتقادات دینی به دو قسم تقسیم می شوند: قسم اول. مسائل اصلی اعتقادی یا مسائل اعتقادی اساسی یا اصول اعتقادات (با اصول دین اشتباه نشود). اصول اعتقادات شاکله اعتقادی یک دین را تشکیل می دهند. با بودن آنها دین هست و با نفی آنها دین انکار شده است. این اصول مرزهای ایمان هستند. این قسم از مسائل اعتقادی هشت ویژگی دارند. قسم دوم. مسائل فرعی اعتقادی یا مسائل اعتقادی غیراساسی یا مسائل اعتقادی جزئی یا تفصیل اصول اعتقادات. اینگونه مسائل متوقف براصول اعتقادات هستند، در حکم شرح و تفصیل و تبیین آن اصول هستند، اگر کسی به آنها واقف نشد، اعتقاد به آنها بر او واجب نیست و به ایمان دینیش نیز خللی وارد نمی شود. اختلاف در اینگونه مسائل اعتقادی بین عالمان یک مذهب متصور است، برخلاف قسم اول که حتی بین همه مسلمانان نیز اختلافی نیست. این قسم از مسائل اعتقادی نُه ویژگی دارند. این طبقه بندی نشان می دهد که مسائل اعتقادی در نکات متعددی اختلاف دارند. معامله یکسان با همه مسائل نادرست بوده است. محورهای اختلاف عبارتند از: مرز دینداری، تحقیق و تقلید، اتحاد و اختلاف نظر عالمان، یقین و جزم، وجوب تحصیل علم و عدم وجوب آن، وجوب اعتقاد و عدم وجوب آن، و بالاخره وجوب عینی و وجوب کفایی تحقیق و وجوب مطلق و وجوب مشروط اعتقاد.
در این مقاله اندیشه شیعی حول محور امامت از نیمه دوم قرن سوم تا نیمه قرن پنجم بررسی شده است. در این دو قرن، اندیشه مسلط (نیمه دوم قرن سوم تا اواخر قرن چهارم) و اندیشه مطرح (از اوایل قرن پنجم) در جامعه شیعی رویکرد بشری به مسأله امامت بوده است، و اوصاف بشری ائمه از قبیل علم لدنی، عصمت ونصب و نصالهی (نه نص ازجانب امام قبل یا پیامبر) از صفات لازم ائمه شمرده نمیشده است و یا حتی به عنوان غلو مورد انکار عالمان شیعه واقع شده است. در آن زمان شیعیان اگرچه خود را به نص و وصیت پیامبر (ص) ملزم به اطاعت از تعالیم ائمه میدانستند، اما امامان را عالمان پرهیزکاری بدون هرگونه صفت فرابشری میشناختند. در این دو قرن تغلیظ فضائل ائمه و ترویج اوصاف فرابشری ایشان رهاورد اندیشه مفوّضه است که به تدریج نمایندگی اندیشه تشیع را به دست گرفت و با نوعی تعدیل کلامی از قرن پنجم به بعد به اندیشه رسمی تشیع بدل شد. ابن غضائری، ابن جنید، مشایخ قم از جمله احمد بن محمد بن عیسی اشعری و تا حدودی ابن قبه از شاخصترین قائلان نظریه علمای ابرار محسوب می شوند. قائلان نظریه رقیب (امامت معصومان) عالمان یادشده را دارای آرائ شاذ و نادر و محدثان مدرسه قم را فاقد درایت لازم معرفی کرده اند. بیشک نظریه علمای ابرار در هزاره اخیر رأیی شاذ و نادر بوده، اما این نظریه در چهار قرن اول اندیشه شیعه را نمایندگی می کرده است. ارزیابی درایت مشایخ قم در بحث امامت به پیش فرضهای ارزیاب بستگی تام دارد. به هر حال نظریه امامت معصوم به عنوان هویت شیعی وامدار مدرسه بغداد است.
دریافت فایل صوتی “قرآن و انسان معاصر (۳۲)” [podcast]https://kadivar.com/wp-content/uploads/2005/10/32.-850318.mp3[/podcast]
توسل حاشیه ای بر متن توکل، قرآن وسیله ای جز ایمان و عمل صالح را به رسمیت نشناخته است
خبرگزاري دانشجويان ايران – تهران سرويس: فرهنگ و ادب – حكمت و فلسفه مدير گروه حكمت و فلسفه دانشگاه تربيت مدرس گفت: من اگر مسلمان
برای تماس می توانید از نشانی ایمیل
[email protected]
استفاده کنید.