انفاق

یادداشت

ماه رمضان ۱۴۰۳-۱۴۰۲

در سنت ایمانی بهار عبادت ماه رمضان است. قلبمان را غبارزدایی کرده و جانمان را آماده حضور در ضیافت سالانه خداوند می‌کنیم. روزه از اسباب ترقی به سوی خداوند است. هر کسی به اندازه ظرفیت و همت خود روزه می‌گیرد، یکی به روزه عوامانه اکتفا می‌کند. یکی به مراتبی از روزه خواص صعود می‌کند و هر سال پله ای بالاتر می‌رود، و یکی هم به روزه سالکان تقرب پیدا می‌کند. ماه رمضان بهترین فرصت برای آدم شدن و پیدا کردن خودمان است. ماه رمضان ماه آشتی با خداوند است.

سخنرانی

مجلس ترحیم پدر در زادگاه

پدرم از مرحوم محمود شهابی استادش در دانشکده حقوق دانشگاه تهران نقل می‌کرد که استاد دانشجویانش را از شغل قضایی منع کرده بود. به آنچه به‌نام اسلام تدریس می‌کرد، خود قبل از همه عمل می‌کرد، خصوصا انفاق در راه خدا آن هم با حقوق ناچیز معلمی. نوشت ما جمهوری اسلامی را به اعتبار موازین علوی پذیرفتیم. می‌پرسید «آیا این بود اسلام رحمانی و عدالت علوی که وعده داده شده بود؟!» پدرم رفت و بهاری که منتظرش بود را ندید. آیا فرزندانش شکستن کمر سرما و رفتن زمستان را خواهند دید؟!

یادداشت

روزه و کرونا

این‌که کرونا – به تشخیص پزشک متخصص – برای روزه گرفتن فردِ خاص ضرر دارد، یا نه فقط یک نفر صلاحیت تصمیم‌گیری دارد: خود فرد، نه فقیه و نه پزشک. طبع روزه بر سختی کشیدن و مقاومت در برابر امیال نفسانی است. حتی اگر به دلیل موجه موفق به گرفتن روزه نیستیم از دیگر برکات این ماه مبارک استفاده کنیم و انفاق به فقرا را فراموش نکنیم. اگر بتوانیم در این ماه و به کمک مناسک آن «نفس اماره» را افسار کنیم و به مرتبه «نفس مطمئنه» برسیم زهی سعادت.

احکام نماز

نماز قضا

اگرچه خواندن نماز قضا فوریت ندارد و به شرطی که منجر به مسامحه در ادای تکلیف و سستی در عبادت نشود، فرد تا آخر عمر فرصت دارد؛ اما از آنجا که نخواندن نماز قضا در نخستین فرصت و انباشته شدن آنها غالبا منجر به انجام «صورت بی سیرت نماز» (و نوعی اسقاط تکلیف شکلی) می شود، پسندیده است که انسان نگذارد تعداد زیادی نماز قضا بر ذمه او باقی بماند. قضای نماز، روزه‌و حج میت به ویژه با اخذ اجرت (عبادات استیجاری) محل اشکال است. 

زکات درآمد مازاد براحتیاج

امور مشمول زکات منحصر به غلات اربعه و انعام ثلاثه و مسکوک طلا و نقره نیست، حداقل تجارت را هم شامل می‌شود. درآمد ناشی از کسب در صورتی که از مخارج سالانه زیاد بیاید و پس‌انداز شود (از قبیل وجه نقد در بانک و مانند آن) مشمول زکات است، به شرطی که از حد نصاب بیشتر باشد. نصاب زکات وجه نقد معادل ارزش ۷۲ گرم (۱۵ مثقال عرفی) طلا است. اگر سر سال بیش از این مقدار پس‌انداز یا مال‌التجارة داریم می‌باید یک چهلم (دو و نیم درصد) آن را به عنوان زکات به مصارف خاص آن برسانیم. مکلف مجاز است شخصا زکات را به مصارف زیر برساند: رفع حوائج فقرا و مستمندان، ادای دین بدهکاران، آزاد کردن زندانیان، ادای مخارج در راه ماندگان، تألیف قلوب، امور خیریه و به طور کلی امور فی سبیل‌الله (از قبیل تعلیم و تربیت و تبلیغ دین).

زیبائی‌های انفاق

انفاق (زکات، خمس، صدقه، نحله …) دومین رکن عملی اسلام و پس از نماز مهمترین عبادت است. در سلسله مباحث زیبائی‌های اسلام زیبائی‌های انفاق بر اساس تعالیم قرآن مجید مورد بررسی قرار گرفته است. سرخطهای بحث زیبائی‌های انفاق به شرح زیر است: انفاق تاوان است یا مایه‌ی تقرب؟ با انفاق چیزی از دست نمی دهید، امانت دارید نه مالک! به چه کسانی زکات بدهیم؟ نیکی چیست؟ مقام بِرّ (نیکی)، آنچه می ماند، پرداخت زکات: پرداخت حق محرومان و تطهیر مال، از چه انفاق کنیم؟ هفتصد برابر پاداش و بیشتر! برای رضایت خداوند و آرامش روحی، انفاق مخفیانه و گناه پوشانی، قبل از مرگ دریابید، آسانی و دشواری آخرت، تجارت بی زیان، بی نیاز و نیازمند واقعی، اسباب فتنه و انفاق.

انفاق (۱)

دریافت فایل صوتی “قرآن و انسان معاصر (۵۸)”  [podcast]https://kadivar.com/wp-content/uploads/2007/10/58.-860901.mp3[/podcast]

انفاق (۲)

دریافت فایل صوتی “قرآن و انسان معاصر (۵۹)”  [podcast]https://kadivar.com/wp-content/uploads/2007/10/59.-860915.mp3[/podcast]

انفاق (۳)

دریافت فایل صوتی “قرآن و انسان معاصر (۶۰)”  [podcast]https://kadivar.com/wp-content/uploads/2007/10/60.-861013.mp3[/podcast]

انفاق (۴)

دریافت فایل صوتی “قرآن و انسان معاصر (۶۱)”  [podcast]https://kadivar.com/wp-content/uploads/2007/10/61.-861111.mp3[/podcast]

انفاق (۵)

دریافت فایل صوتی “قرآن و انسان معاصر (۶۲)”  [podcast]https://kadivar.com/wp-content/uploads/2007/10/62.-861123.mp3[/podcast]