بخش نهم: تبدّل موضوع مرتدّ و نقد دائمیبودن حکم قتل مرتدّ و سابّالنبی
موضوع مرتدّ در روایات و کلمات فقها بیش از تغییر دین یا خروج از اسلام است و بار اضافی دارد. آن بارِ اضافی، ملحقشدن به صف مخالفان اسلام یعنی مشرکان و کافران است. مرتدّ در آن دوران صرفاً از اسلام خارج نمیشد، بهعلاوه آنکه در جنگ تبلیغاتی علیه اسلام، مشارکت میکرد؛ با اعلام پیوستن به اردوی دشمنان اسلام، وارد نوعی محاربۀ سیاسی، فرهنگی و نظامی علیه مسلمانان میشد. درحالیکه مرتدّ مورد بحث در بنای عُقلای معاصر، خروج از اسلام است بدون کلیۀ قیود یادشده بدون لحاظ قصد شخص. بهعبارتدیگر ارتدادِ موضوعِ بنای عُقلای معاصر، از جملۀ آزادیهای فرهنگی و دینی انسان است؛ اما ارتدادِ موضوعِ احکامِ شرعی، از جملۀ جرایم سیاسیِ شبیه محاربه است، و این دو با هم تفاوت دارند.