علوم قرآن

جاودانگی احکام شرعی قرآن؟

قرآن کتاب هدایت است نه کتاب قانون. در کتاب هدایت اصول و مبانی ابدی و مثالهای ناظر به زمان عصر نزول ارائه شده است. قوانین با شرائط زمانی مکانی تناسب دارند. اگر قوانین عصر نزول را تعمیم دهیم رای به تعلق اسلام به گذشته داده‌ایم. البته تفکیک این امور نیاز به اجتهاد عمیق دارد و از هر مکلفی برنمی آید. محدودیت در شهادت یا دیه زنان از جمله احکام موقت است. وجود احکام بردگی در قرآن باعث نمی شود حکم به دوام برده داری بدهیم. در قرآن هم ناسخ و منسوخ داریم.

قرآن، مصحف و کلام الله

پاسخ شما به شبهات زیر چیست؟ ۱. قرآن دغدغه شیعه نیست و شیعه وارد مباحث امامت می شود. پاسخ: قرآن دغدغه‌ی شیعیان غالی نبوده است.

اعجاز قرآن برای انسان معاصر

محتوای معارفی و اخلاقی قرآن از این لحاظ اعجاز است که فردی امی و درس نخوانده آنها را آورده است. بشری نبودن یا معجزه بودن قرآن در زمان ما نیازمند این است که اولا محتوای مورد بحث فراعقلی بوده یعنی از دسترس عقل انسان امروز بیرون باشد وگر نه دیگر دلیلی بر بشری نبودن آن نیست. ثانیا در ادیان پیشین بی سابقه باشد، والا احتمال اقتباس از آنها مطرح می شود. ثالثا این معارف به میزانی باشند که در هدایت انسان موضوعیت تامه داشته باشند به نحوی که بدون آنها هدایت میسر نباشد.

فوائد قرآن برای انسان معاصر بجای اعجاز قرآن

مخاطبان عصر نزول به اعجاز نیاز داشتند و معجزه بودن قرآن نیز برای آنها اثبات شد. اگر در زمان ما (و هر زمان پس از رحلت پیامبر) کسی نبوت محمد بن عبدالله (ص) را به هر طریقی پذیرفته باشد و قرآن را کلام الهی بداند نیازی به اثبات اعجاز ندارد، بلکه اصولا دیگر اعجاز مسئله‌ی او نیست. برای چنین شخصی اعجاز قرآن یا تحدی آن مسئله ای تاریخی است. مسئله‌ی مسلمان معاصر یا حداقل من اعجاز قرآن نیست، «فوائد قرآن» است. از قرآن چه می توان آموخت؟ قرآن به ما چه می دهد؟ که دیگر کتب نمی دهند.

باورهای خرافی به آیات قرآن

پرسش: در میان بعضی از دینداران سطحی این باور وجود دارد که آیات قران دارای رمز هست و خواندن بعضی از آیات برای دوای درد

قرآن، خشونت و تحریف

پرسش ۱: همیشه وهمه ی دست اندرکاران دین می فرمایند که اسلام دین رحمت و دوستی است. دین صلح و آرامش است ولی این طور

تاملاتی درباره‌ی وجه اعجاز قرآن و ملاک دوام احکام دینی

مفاد تشریعی قرآن کمتر از یک سیزدهم قرآن و مفاد تشریعی آن در غیر عبادات (یعنی در معاملات) کمتر از یک سی و چهارم قرآن (کمتر از سه درصد) است. قرآن یقینا کتاب قانون و احکام فقهی و تشریع نیست، به معرفی خود کتاب هدایت است. اگر قرآن کتب قانون بود احکام اندک فقهی موجود درآن به عنوان متن قانون عینا قابل استناد بود. اما اگر قرآن کتاب قانون نباشد و تنها «یکی از منابع قانون» باشد آنگاه برای استناد به آن باید حکم را در «زمینه‌»ی خود مطالعه کرد نه اینکه آنرا از زمانه و زمینه‌ی خود منتزع کنیم. به علاوه اینکه احکام معاملاتی موجود در قرآن «حکم دائمی اسلام» در همه‌ی شرائط و زمانها و زمینها و زمینه ها هستند کجا اثبات شده است؟ آیا دوام اینگونه احکام بدیهی هستند؟ چرا؟ در متن دین گزاره عقل ستیز وجود ندارد (اگرچه گزاره‌ی فراعقلی در متن دین کم نیست). هر گزاره ای که به حکم عقلانیت قطعی معاصر غیر معقول، غیراخلاقی، غیر عادلانه یا نسبت به راه حلهای رقیب مرجوح بود نمی تواند دینی باشد، اگر چه به عقلانیت دوران دیگری چه بسا دینی بوده باشد. اینگونه احکام منسوخ محسوب می شوند.

تحدی و اعجاز قرآن خارج از عصر نزول؟

پس از ۱۴ قرن هر کسی که این سه صفت محمد بن عبدالله (صداقت، امانت داری و امی بودن) را پذیرفته باشد «عقلا» می پذیرد که قرآن وحی الهی است. معجزه بودن قرآن یعنی اینکه محمد بن عبدالله از تولید آن شخصا «عاجز» بوده است و جز خدا کس دیگری نویسنده قرآن نیست. «تحدی» (به مبارزه طلبیدن برای ارائه‌ی مثل قرآن) مختص عصر نزول بوده است. برای مسلمانی لزومی به تداوم اعجاز نیست. همین که بپذیریم که محمد رسول خدا و قرآن کلام اوست کافی است.

عدم تحریف قرآن

پرسش: شخصی سنی یا وهابی در توجیه عدم اعتقادش به تحریف قران در مذهبش می گوید اگر کسی مثلاً افلا تعقلون را افلا یعقلون بخواند

اگر قرآن امروز نازل می شد

پرسش: اگر پیامبر اسلام در این زمان به رسالت می رسید آیا خداوند متعال همین قران را با تمامی تمثیل ها، احکام، و.. اش نازل

کلام الله یا دست نوشته‌ی بشری؟

باور دینی با تصدیق ادعای پیامبر آغاز می شود، در مورد اسلام محمد بن عبدالله (ص) ادعا کرده است که قرآن کلام الهی است، مسلمانان ادعای محمد امین را باور کرده به او ایمان آورده اند. امی بودن ایشان (نداشتن سواد خواندن و نوشتن) از یک سو و ادله‌ی متعدد درون متنی ادعای الهی بودن قرآن را اثبات می کند. اگر کسی مسلمان نباشد و «ایمان» نداشته باشد این ادله برای او کارساز نخواهد بود.

اجتهاد در نسخ

مفاد آیه ۱۰۹ بقره درباره نسخ احکام مسیحیت و یهودیت توسط اسلام است و درباره نسخ درون دینی اسلام نیست. حدیث «حلال محمد ….» خبر واحد منقول از امام صادق (ع) است که احکام دائمی شریعت را در برمی گیرد نه احکامی که دوام آنها اول الکلام و مورد مناقشه است. اما سنت پیامبربه شرطی که با اسناد معتبر بدست ما برسد و مخالف قرآن نباشد متبع است و دومین منبع تعالیم اسلامی است. ضمنا در اعتقادات و امور مهمه خبر متواتر لازم است و خبر واحد در این دو حوزه حجت نیست. سیره‌ی ائمه اهل بیت (ع) در صورتی که با اسناد معتبر به ما برسد در شرح و تبیین تعالیم نبوی منبع دیگری برای تعالیم اسلامی است و قابل استناد است.قرآن «منبع قانون» می تواند باشد اما کتاب قانون نیست. به مفاد کتاب قانون عینا باید عمل کرد در همه جا و همه زمانها. اما منبع قانون در دستگاه اجتهاد با شرائط زمانی و مکانی سنجیده می شود و سپس قانون وضع می شود.

تفاوت قرائتهای قرآنی ورش و نافع

مصحف عثمانی به دلیل کاستی های خط کوفی در نقطه و اعراب و گویشهای مختلف و اشتباه برخی قراء به چندین قرائت تلاوت شده است. اکثر قریب به اتفاق این اختلاف قرائات باعث تفاوت معنی نمی شود.در موارد اختلافی هیچیک از قرائات متواتر نیستند.

مصحف عثمانی مورد تأیید کامل ائمه‌ی اهل بیت (ع)

مصحف عثمانی تنها مصحف جهان اسلام همان قرآنی است که به رسول خدا (ص) وحی شده و ترتیب آیات و سور به دستور رسول خدا تعیین شده است و همین مصحف مورد تایید کامل ائمه اهل بیت (ع) بویژه امام علی بن ابی طالب بوده است. روایاتی که خلاف این را افاده می کنند اخبار آحادی هستند که سندا و دلالتا فاقد اعتبارند. آنچه به نام مصحف علی در برخی روایات آمده علاوه بر متن قرآن شامل آنچه علی بن ابی طالب (ع) از پیامبر خدا (ص) به عنوان تفسیر شنیده بوده می شده است. این مصحف به زمان ما نرسیده است.

جایگاه قرآن در اندیشه و عمل

پرسش: چند سالي است مسأله‌اي ذهن مرا درگير خود كرده است؛ جوان‌تر كه بودم، دغدغه‌ي دين تمام وجودم را فرا گرفته بود. به كلاسهاي تفسير