ادیان و مذاهبتفسیر موضوعی

دوستی با غیرمسلمانان و استخدام آنها

نفی ولایت و سرپرستی غیرمسلمان بر مسلمان و قاعده‌ی قرانی نفی سبیل از مسلمات تفکر اسلامی است.مهمترین دلیل بر جواز دوستی با غیرمسلمانان آیه ۸۲ سوره مائده است. حد دوستی با غیرمسلمانان نیز در آیه ۱۱۸ سوره آل عمران مشخص شده است: آنان را محرم راز خود نگیرید. استخدام اهل کتاب یا غیرمسلمانان هیچ اشکال شرعی ندارد. غیرمسلمانان همانند مسلمانان از حقوق مساوی و کامل انسانی و شهروندی برخوردارند.
HMouK
۱۳۹۲/۱۲/۱۳
ازدواجتفسیر آیات

ازدواج با ربیبه، ۲۳ نساء

پرسش: در آیه ۲۳ سوره نساء ازدواج با دختران همسر که از شوهر دیگر بوده اند با شرط  پرورش یافتن در دامن شما ذکر شده است و اکثر علما فتوا به عدم جایز بودن ازدواج با دختر زن داده اند حال آنکه ظاهرا شرط ربائکم اللاتی حجورکم را نادیده گرفته اند شاید در مورد همسر دایم قابل فهم باشد ولی در مورد ازدواج موقتی که یکی دو روز مثلا صورت می گیرد و معمولا اصلا آن دختران مطلع هم شاید نشوند و بعدا هم که خود بخود طلاق صورت گرفته است.…
HMouK
۱۳۹۲/۱۲/۱۳
اصول فقهتفسیر آیات

حکم ارشادی آیه ۳۵ نساء

پرسش: آیا آیه ۳۵ سوره نساء امری ارشادی است یا مولوی؟ ملاک مولوی یا ارشادی بودن حکم چیست؟   پاسخ: مفاد آیه ۳۵ سوره نساء (حکمیت در اختلاف زن و شوهر) حکم ارشادی است، ارشاد به حکم عقل. اگر چنین حکمی در شرع هم نیامده بود باز عقل به چنین حکمیتی فرمان می داد. حکم مولوی حکمی است که مولی از حق مولویت خود فرمان داده است و عدم انجام آن معصیت است. حکم ارشادی ارشاد به سوی حکم عقل است. اگر در متن دین هم نیامده بود و مولی…
HMouK
۱۳۹۲/۱۲/۱۳
احکام جزائیتفسیر آیات

اجرای حد در ملأ عام

سوال بنده در خصوص اجرای حدود در ملا عام است. ۱- به نظر شما آیا آیه ای در قرآن بر این امر صراحت دارد یا خیر؟ قائلین به اجرای حدود در ملا عام استناد می کنند به آیه 2 سوره نور که در آن بر ناظر بودن طایفه ای از مومنین بر اجرای حد بر زانی اشاره دارد. سوال این است آیا نمی شود یک عده ای خاص از معتمدین محل یا شهر در زندان حضور یابند و آنجا ناظر بر اجرای حد باشند و تایید کنند که مثلاً حکومت…
HMouK
۱۳۹۲/۱۱/۲۶
تفسیر آیات

قرآن و احسن القول

پرسش: در آیه ای از سوره ی زمر داریم: الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه اولئک الذین هدا هم الله تا آخر سوال اول: چرا نفرمود : یستمعون الاقوال و مفرد آمد؟ دوم: در جای دیگر خداوند احسن القول را معرفی کرده : آیه ۳۳ فصلت آیا این معرفی احسن معرفی نیست که ما را از سمع بازدارد؟ آیا تعیین مصداق است یا نوعی شاخص است ؟ یعنی شاخص شنیدن ما دعا الی الله باشد ؟   پاسخ: قول اسم جنس است. برای انتخاب احسن باید حسنی وجود داشته باشد تا…
HMouK
۱۳۹۲/۱۱/۲۶
حقوق عمومی و ولایت فقیهتفسیر آیات

اکثرهم لایعقلون

آیات «ان اکثرهم لایعقلون» یا لایعلمون هیچ ربطی به قراردادهای اجتماعی و دموکراسی ندارند. ضمیر «هُم» در این آیات علی الاغلب به کافران و ظالمان و غافلان برمی گردد و به نوع انسان راجع نیست. موضوع تعقل یا علم در این آیات اعتقادات و امور ایمانی است از قبیل ایمان به خداوند و آخرت نه امور اجتماعی. در امور اجتماعی قرآن کریم رسول خدا را امر به مشورت با مردم کرده است. اگر اکثر مردم بی عقل و جاهلند از مشورت با آنها چه سود؟!
HMouK
۱۳۹۲/۱۱/۲۶
وحی و نبوتتفسیر آیات

بی خبری پیامبران از امتشان پس از مرگ؟

پرسش: «نقل آشکار قرآن در آیات ۱۱۶ و ۱۱۷ سوره مائده ازاعتراف حضرت مسيح در روز قيامت ، آن حضرت کوچک ترين اطلاعي از عملکرد امت خويش پس از رحلتش نداشته و بي خبر از دردها و دعاهاي آنها بوده است.» نظر شما در این باره چیست؟ آیا پیامبران و امامان پس از مرگ از آنچه امتشان انجام می دهند بی خبرند؟   پاسخ: روح آدمی پس از مرگ از بدن مفارقت می کند و به میزان سعه‌ی وجودیش علم دارد. ارواح پاکان از جمله انبیاء حجابی برای علمشان نیست…
HMouK
۱۳۹۲/۱۱/۲۶
احکام جزائیتفسیر آیات

اعدام مرتد بر اساس آیه ۵۴ سوره بقره!

پرسش: در تمام ترجمه های قرآنی به جز ترجمه مرحوم معزی که بنده مشاهده نمودم، در ترجمه آیه ۵۴ سوره بقره از زبان حضرت موسی به گوساله پرستان حکم به قتل یکدیگر برای مغفرت الهی آورده شده ولی مرحوم معزی کشتن نفس ترجمه نمودند. همچنین در جوابیه آقای محمد جواد فاضل لنکرانی مورخ ۲۲ آذر ۹۰ به آن استناد شد ولی در جوابیه شما مورخ ۱۳ بهمن ۹۰ در باب آن اشاره ای نشد و یا بنده ندیدم. مرحمت کنید آیه را تبیین بفرمایید.   پاسخ: وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ…
HMouK
۱۳۹۲/۱۰/۲۰
وحی و نبوتتفسیر آیات

شق القمر

پرسش: از شق القمر، به عنوان یکی از معجزات رسول مکرم اسلام (ص) نام برده می شود. چرا در هیچ یک از کتب تاریخی در دنیا به این مساله اشاره نشده است. ماه که تنها متعلق به عربستان ۱۴۰۰ پیش نبوده است که هیچ کس در دنیا این اتفاق را ندیده و فقط مردم عربستان نظاره گر آن بوده باشند. به نظر می رسد این نکته باعث می شود نظر کسانیکه که گفته اند این معجزه در قیامت رخ خواهد داد تقویت می شود و جوابی قانع کننده برای مخالفین…
HMouK
۱۳۹۲/۱۰/۲۰
حجتفسیر آیات

ذبح عظیم در سوره صافات

سوال در سوره سورة الصافات (۳۷-۱۰۷)،(وَفَدَيْنَاهُ بِذِبْحٍ عَظِيمٍ) منظوراز ذبح عظیمی که از آنّ یاد گردیده کیست و یا چيست؟ آیا منظور همان قوچی است که از بهشت به ابراهیم عطا شد تا او را قربانی کند؟ واگر هم این فرض را بپذیریم مسئله ديگر اين است كه در قرآن كريم اشاره اي به نوع قرباني نگرديده است بلكه نام و نوع قرباني (قوچ) در تورات به شكل مفصل تري بيان گرديده است. پاسخ: عظمت ذبح به آن بوده که از جانب خداوند به ابراهیم داده می شود تا به…
HMouK
۱۳۹۲/۰۹/۲۹
تفسیر آیات

ذکر نام دیگر قرآن

پرسش: در ترجمه آیه ۱۰ سوره حجر، چرا اغلب آقایان ، ذکر رو فقط قرآن ترجمه کرده اند؟ با توجه به ترجمه آنان، چرا خدا نگفته: انا نحن نزلنا القرآن و انا له لحافظون؟ با توجه به اینکه در این آیه گفته شده ذکر را تدریجی نازل کرده ایم و همچین اینکه آیه های بعدی به بقیه پیامبران اشاره می کند، آیا این ترجمه مطلق از ذکر به معنی قرآن دچار تردید نیست؟ پاسخ: الف. «ذکر» یکی از نامهای قرآن است. ترجمه‌ی آیه‌ی مورد بحث چنین است: إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ ﴿الحجر:…
HMouK
۱۳۹۲/۰۹/۲۹
تفسیر آیات

معنای دعاؤکم در آیه‌ی ۷۷ سوره‌ی فرقان

پرسش: درباره آیه ۷۷ سوره فرقان به نظر می رسد معنی آیه این است که هر فیضی از سوی خدا به ما (یا لا اقل کفار با عنایت به آیات قبل) منوط به دعاست. به نظر این برداشت با واقعیت و بلکه آیات دیگر قرآن همخوانی ندارد که رحمت خدا همیشه منوط به دعا باشد (مگر اینکه دعا را نحو دیگری معنا کنیم) و لذا سوال این است که منظور دقیق این آیه چیست. بنده از توضیح (ترجمه) تفسیر المیزان این امر را درک نکردم. و اینکه آیا نفس خلقت…
HMouK
۱۳۹۲/۰۹/۲۹
تفسیر آیات

فرزندخواندگی و نسیء

برگزاری حج و روزه در ماههای ملایم سال خارج از دو ماه مقرر ذیحجه و رمضان عباداتی باطل است و هیچ رجحانی بر انجام این عبادات در ماههای قمری گردان در فصول ندارد. پسرخواندگی گذشته با با فرزندخوانده جدید که به قصد تربیت کودک صورت می گیرد تفاوت ماهوی دارد.
HMouK
۱۳۹۲/۰۹/۰۴
تفسیر آیات

سه گروه از مردم در سوره‌ی واقعه

پرسش: قرآن در سوره واقعه، در مقایسه ای اهل سعادت را "گروهی" از پیشینیان و "گروهی" از آیندگان می داند. و همچنین عده پیشگامان و مقربان درگاه را "گروهی" از پیشینیان و "اندکی" از آیندگان می داند. حال این دو سوال مطرح است که چه نسبتی میان دانش امروزه با تقرب به خداوند وجود دارد؟ اگر توسعه علوم مختلف منجر به آگاهی بیشتر بشر از وضعیتش در جهان شده است، چرا این دانش نتوانسته بر میزان اهل سعادت نسبت به انسانهای اولیه بیافزاید و حتی موجب کاهش تعداد مقربان خاص…
HMouK
۱۳۹۲/۰۹/۰۴
علوم قرآنتفسیر موضوعیتفسیر آیات

قرآن، خشونت و تحریف

پرسش ۱: همیشه وهمه ی دست اندرکاران دین می فرمایند که اسلام دین رحمت و دوستی است. دین صلح و آرامش است ولی این طور که من در برخی ایات می بینم چنین نیست. آیات قران میگویند با کفار و مشرکان چنین و چنان کنید و هیچ رحمی قابل مشاهد نیست. یا اینکه تنبیهات وحشتناکی دارد. و یا اکثر مردم در جهنم خالد عذاب می شوند و .... من خودم معتقدم که تمام ادیان الهی برای آرامش انسان هستند. یعنی میخواهند انسان را به کمال برسانند. همانطور که در انجیل…
HMouK
۱۳۹۲/۰۹/۰۳
احکام جزائیتفسیر آیات

قتل عمد در قرآن

پرسش: آیا در آیه ۳۲ سوره مائده نوعی قتل عمد مجاز دانسته شده است؟   پاسخ: الف. قرآن هرگز قتل عمد را تجویز نکرده است. موارد استثناشده از باب قصاص، مجازات افساد فی الارض و مجازات محارب افعالی قضائی هستند که بعد از محاکمه توسط دادگاه به حکم قاضی با رعایت تشریفات قضائی صورت می گیرد و در هیچ عرف حقوقی نامشان قتل عمد نیست. ب. قرآن خود را کتاب قانون معرفی نکرده است و کتاب قانون هم نیست که قرار باشد کلیه جزئیات مسائل حقوقی در آن مندرج شده…
HMouK
۱۳۹۲/۰۷/۰۷
تفسیر موضوعی

تناسب بهشت قرآن با مخاطبان اولیه؟

پرسش: در قرآن و دعوت حضرت محمد صحبت از بهشتی شده که در آن درخت های فراوان و باغ هایی وجود دارد که نهر هایی در آن جاری است. شاید صحبت از این مکان برای افرادی که در عربستان زندگی میکنند یک رویا باشد تا با انجام عمل صالح و کار نیک به این مکان رویایی دست پیدا کنند. اما چگونه میشود در اروپا یا کشور هایی غربی از این مکان های زیبا ، شراب های ناب و حوری و.... صحبت گفت. آیا این افراد برای دست یافتن به این مکانی…
HMouK
۱۳۹۲/۰۶/۲۵
خداتفسیر آیات

اقسام علم خداوند

پرسش: مفسرین و مترجمین آیه ۱۰۵ سوره توبه را این چنین ترجمه نموده اند: اي محمد ! بگو هر كاري كه مي‏خواهيد چه خوب و چه بد ، بكنيد ، كه بزودي خداي سبحان حقيقت عمل شما را مي‏بيند ، و رسول او و مؤمنين ( شهداي اعمال ) نيز مي‏بينند ، آنوقت پس از آنكه به عالم غيب و شهود بازگشتيد ، حقيقت عمل شما را به شما نشان مي‏دهد . منظور از عبارت "بزودی" در این آیه چیست؟ مگر خداوند به اعمال بندگانش علم ندارد تا بزودی اعمال…
HMouK
۱۳۹۲/۰۶/۲۴
تفسیر آیات

مشاهده‌ی اعمال توسط پیامبر و مومنان

پرسش: درمورد مشاهده اعمال توسط خداوند و رسولان و مومنان، آیه ۱۰۵ سوره توبه تفسير نمونه مدعی شده بخش عظیمی از گناهان در خفا صورت خواهد گرفت و ما تنها خداوند را دانای آشکار و نهان می دانیم. اگاهی پیامبر و مومنان از اعمال پیروان نیاز به علم غیب دارد. باید پرسید علم به اعمال پیروان چقدر اهمیت دارد تا خداوند به پیامبر خویش این علم را داده باشد؟ بحث تربیتی عرض اعمال اینچنین که صاحب تفسیر نمونه بیان می دارد چقدر موفق است؟ مومن نه تنها به خداوند یکتا…
HMouK
۱۳۹۲/۰۶/۰۶
تفسیر آیات

تعمیم برخورد پیامبر با منافقین بر مخالفین حکومتها

پرسش: خداوند در آيه شريفه شصت سوره ي انفال به مسلمين توصيه ميكند كه از هر انچه در توان دارند در مبارزه و نبرد با كفار بكار برند ولازم به ذكر است كه آيه فوق حتي مورد استناد برخي از فقها درجهت توجيه  فعاليتهاي هسته اي قرار ميگيرد. اين در حالي است كه خداوند تبارك وتعالي در سوره مائده آيه 8 توصيه فرموده كه حتي در حال جنگ و دشمني با گروهي، نبايد از مدار عدالت خارج گشت و  همچنين در آيات 45  الي 48 سوره ي احزاب ،  وظيفه ي پيامبر شاهد ،مبشر، و…
HMouK
۱۳۹۲/۰۶/۰۵
تفسیر آیات

باز هم درباره‌ی شهادت اعمال

۱.فرموده اید «آنان که به مرتبه رفیع شاهد اعمال بودن رسیده اند، ظرفیت تحمل چنین شهادتی را دارند.» اشکال: هر چند ایشان در نهایت قرب مقام الهی باشند ، بازهم خدا و جایگاه خدایی ندارند.   پاسخ: شهادت بر اعمال نص قرآن است. شهادت لازمه‌ی الوهیت نیست. هر کسی به حد سعه‌ی وجودی خود شهود می کند، خدا در حد خدائیش و بندگان در حد بندگیشان.   ۲. فرموده اید «ایشان مشهود اعمال نهایی افراد هستند و اعمال قبل از توبه را در بر نمی گیرد.» اشکال: بر حسب آنچه…
HMouK
۱۳۹۲/۰۵/۰۲
تفسیر آیات

درباره‌ی اولی الامر

پرسش: دوبار عبارت "اولی الامر" در قرآن آمده است.آیات ۵۹ و ۸۳ سوره النساء. اطاعت از اولی الامر در آیه ۵۹ آمده است.برخی از این آیه نتیجه میگیرند که اطاعت از اولی الامر بدون قید و شرط است. اگر ترتیب و پیوستگی آیات هر سوره و کلیت قرآن را در نظر بگیریم به این نتیجه نمی رسیم.   پاسخ: اولی الامر والیان حق هستند، با دو شرط کاردانی و امانتداری و نه بیشتر. ولایت مطلقه هم منحصر در ذات ربوبی است و لاغیر. اطاعت از هر بشری حتی پیامبر مقید…
HMouK
۱۳۹۲/۰۵/۰۲
خداتفسیر آیات

تشبیهات آیه‌ی نور

پرسش: با اشاره به مبتدای ایه ۳۵ از سوره مبارکه نور  که می فرماید خداوند نور اسمانها و زمین است و بطور وضوح و اشکار این تمثیل و  تشبیه در دل و ضمیر انسان قابل مفهوم و پذیرش است -چگونه است که در بخش خبر ایه و تمثیل نور خدا به چراع و چراغدان و چراغدان به درخت زیتون و درختی که نه شرقی و نه غربی و روغنش شفاف و بدون اتش می افروزد موضوع مرحله به مرحله بسیار پیچیده و مشکل و غیر قابل تصور گردیده هرچند که…
HMouK
۱۳۹۲/۰۳/۱۲