نقد کتاب حق‌الناس
فهرست و متن کامل نقدهای کتاب حق‌الناس
متن کامل ۲۴ نقد بر فصول مختلف کتاب حق الناس، ۷ نقد کتاب، و ۱۷ مطلب مرتبط با کتاب
۱۴۰۰-۱۲-۰۱
متن کامل ۲۴ نقد بر فصول مختلف کتاب حق الناس، ۷ نقد کتاب، و ۱۷ مطلب مرتبط با کتاب
مجله نصوص معاصرة پس از یازده سال در ویرایش دوم شماره ۱۹ خود اولا مقاله مورد مناقشه‌ای که به نام کدیور درج شده بود را حذف، و ترجمه مقاله «قرائت فراموش شده؛ بازخواني نظريه علماي ابرار تلقي اوليه اسلام شيعي از اصل امامت» را با اطلاع و اذن نویسنده جایگزین کرد. ثانیا عناوین چهار نقد را متناسب با عناوین فارسی نقدها تصحیح کرد. ثالثا در شماره ۶۲-۶۱ بهار ۱۴۰۰ خود از خطای پیش‌آمده رسما اظهار تاسف و عذرخواهی کرد. نویسنده از اقدام حرفه ای مجله نصوص معاصرة تشکر می کند.
۱۷ نقد منتشرشده بر «چالش اسلام و قدرت»: منتقدانِ سروش؛ کدیور و ادعای نقد تاریخی؛ مروری بر نقد؛ تکمله‌ای بر بحث کدیور درباره‌ی خبر واحد اُمرتُ؛ نقد نقد کدیور بر سروش؛ نواندیشان دینی و غرابت مفهومی یک حدیث؛ نقد و نظری بر دیدگاه‌های متاخر سروش-کدیور؛ سیره زریاب و تاریخ شهیدی؛ ارزیابی تحلیلی نقدها؛ درباره نقدهای کدیور؛ از این «روشنفکری دینی محترم » تا آن «روحانی محترم»؛ نظری بر مقاله قبل؛ در عرض دین و قدرت؛ نظریه در بوته نقد؛ ایمان و تاریخ؛ روش‌شناسی دین‌پژوهی در معرفی شخصیت‌های تاریخی؛ سروش اقتدارگرایی.
نقد مصاحبه خیر کثیر حفظ آزادی و اختیار انسان یا حذف تکوینی شرور قلیل طبیعی و اخلاقی؟ یاسر میردامادی، از نسبت خدا با کرونا تا اختلاف در اختلاف، ماجراهای دین و فلسفه (۴). بی بی سی فارسی؛ بحران کرونا، فلسفه اسلامی و معضل شرّ، احسان ابراهیمی در گفتگو با سروش دباغ، دین‌آنلاین، ۲۳ خرداد ۱۳۹۹. نقدهای دروس عمومی خدا و شرّ: سعیده میرصدری، نام خداوند را به باطل بر زبان میاور، یادداشتی در پاسخ به سلسله سخنرانی‌هایِ «خدا و شرّ»، صدانت.
رویکرد رقیب علمای ابرار امامت قدسی یا فرابشری است. رویکرد نخست متعلق به شیعه اعتدالی مبتنی بر روش تاریخی انتقادی، و رویکرد دوم متعلق به شیعه مسلط غالی مبتنی بر روش تعبدی جزم اندیشانه است. تفاوت‌های دو رویکرد در رکن اعتقادی امامت: ۱) نصب از جانب خدا یا نص از جانب پیامبر یا امام قبل، ۲) علم لدنی یا علم اکتسابی از محضر پیامبر یا امام قبلی، ۳) ملکه عصمت یا ملکه تقوی، ۴) دامنه امامت: زمامداری سیاسی و ولایت تکوینی و منبع معرفت دینی یا فقط منبع معرفت دینی.
کتاب الإمامة، قراءات جديدة ومنافحات عتيدة (بیروت، ۱۳۹۸) حاوی ترجمه دو مقاله منسوب به کدیور و ترجمه یازده نقد آراء وی است که در سالهای ۱۳۸۶ و ۱۳۸۹ در مجله نصوص معاصرة منتشر شده بود. مهمترین اشکال کتاب مقاله اول آن است که مونتاژی ناشیانه از سخنرانی ها و مقاله کدیور است که ترجمه مقاله وی قلمداد شده. با توجه به هفت اشکال کتاب عنوان کتابسازی شایسته آن است. بازوهای فرهنگی جمهوری اسلامی در بیروت به این شیوه غیرحرفه‌ای، ضداخلاقی، خلاف شرع و غیرقانونی «امامت قدسی» را تبلیغ می کنند.
شیخ احمد سلمان روحانی شیعه اهل قطیف در سال ۱۳۹۷ در بیروت به عربی کتابی منتشر کرده که ترجمه عنوان آن این است: توهم قرائت فراموش شده: محاکمه علمی نظریه «علمای ابرار». این کتاب دومین نقد مستقل و اولین نقد عربی کتاب منتشرنشده علمای ابرار است. موضع کتاب دفاع جزم اندیشانه از نظریه امامت قدسی است. نویسنده ندانسته اعتراف کرده که خود ائمه فضائل فرابشری امامت را انکار می کرده اند. در دادگاه افکار عمومی و اهل نظر «نظریه علمای ابرار» تایید و «نظریه امامت قدسی» موهوم اعلام می شود.
ابراز و انتشار تحقیقاتم در الهیات انتقادی شیعه از پائیز ۱۳۸۴ آغاز شد. با انتشار دومین مقاله در بهمن ۱۳۸۵، دیگر امکان انتشار نبود! در خرداد ۱۳۸۶ دقیقا به «اتهام انحراف اعتقادی و سیاسی» در ایران ممنوع التدریس شدم. نویسنده از خرداد ۱۳۸۸ حتی از امکان تجدید چاپ کتابهایش در ایران هم محروم است. تا کنون سه کتاب مستقل، سه ویژه نامه، و ۵۰ سلسله مقاله، مقاله و یادداشت در نقد ابعاد مختلف «نظریه علمای ابرار» منتشر شده است، قبل از آن که خود کتاب امکان انتشار یافته باشد!
مجله‌ی نصوص معاصرة در بیروت در سال ۲۰۱۰ (۱۳۸۹) پرونده‌ی ویژه ای به نظریه علمای ابرار کدیور اختصاص داده است. اکثر مطالب این پرونده ترجمه‌ی گاهنامه‌ی آئینه نقد دفتر تبلیغات حوزه‌ی علمیه‌ی قم در شهریور ۱۳۸۵ البته بدون ذکر ماخذ است. نصوص معاصرة دو مطلب را بنام کدیور ترجمه کرده از جمله مونتاژی متشتت از سخنرانی‌ها و مقاله وی بدون اذن و حتی اطلاع نویسنده و یازده مقاله در نقد او، که در ترجمه عناوین نقد شیوه حرفه ای رعایت نشده است.
اسلام رحمانی در مقابل اسلام فاشیستی، اسلام طالبانی، اسلام اموی و اسلام متحجرانه است، با ده مؤلفه رضایت خداوند، عدالت، عقلانیت، رحمت، اخلاق، کرامت و حقوق انسان، آزادی و اختیار، علم و کارشناسی، دموکراسی و سکولاریسم عینی. رهبر در سخنرانی تیر ۱۳۹۴ اسلام رحمانی را به‌شدت تخطئه کرد. در سه کتاب نقد اسلام رحمانی، آن را مقابل اسلام وحیانی معرفی کرده اند! ناشر دو کتاب «نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها» یکی هم به نقد آراء کدیور اختصاص دارد. با خواندن این کتابها با دشمنان اسلام رحمانی بهتر آشنا می‌شویم!
دوازده کتاب مستقل نقد: نقد یک رویداد (۱۳۷۸)؛ بازشناسی حکومت ولایی (۱۳۸۲)؛ جستاری در حکومت ولایی (۱۳۸۵)؛ نقد قال: تأمّلی انتقادی بر نامه «استیضاح رهبری» (۱۳۸۹)؛ مرور آرا و مواضع کدیور، گزارش ریشه‌ها و روند انحراف و خیانت فتنه‌گران (۱۳۹۱)؛ مکتب در فرآیند نواندیشی: بازخوانی انتقادی نواندیشی کدیور در حوزه شیعه‌شناسی (۱۳۹۴)؛ ارتقای مرجعیت شیعه (۱۳۹۴)؛ احیای حکومت ولایی (۱۳۹۶)؛ قرائت رحمانی: اسلام رحمانی از نگاه کدیور (۱۳۹۶)؛ ابتذال شبهه افکنی (۱۳۹۷)؛ وهم القرائة المنسیة: محاکمة علمیة لنظریة «علماء ابرار» (۱۳۹۷)، الإمامة، قراءات جديدة ومنافحات عتيدة (۱۳۹۸).
سه کتاب مستقلی که در نقد حکومت ولایی منتشر شده اند عبارتند از: بازشناسی حکومت ولایی؛ جستاری در حکومت ولایی و احیای حکومت ولایی. کتاب سفارشی ولایت فقیه: ولایت فقاهت و عدالت هم نیم‌نگاهی به حکومت ولایی دارد. مستوای هر سه کتاب متناسب با تبلیغات رسمی نظام است، پر سر و صدا و تنک‌مایه. جمهوری اسلامی نه از پس براهین «حکمت و حکومت» برآمده، و نه در برابر استدلالهای «حکومت ولایی» توانسته قد راست کند. بضاعت نظام در همین حد است.
اسلام رحمانی متن سخنرانی نیمه شعبان (۲ مرداد ۱۳۸۹) کدیور در مرکز فرهنگی اسلامی ایرانیان اوکلند، شمال کالیفرنیا است. تا کنون ۲۵ یاداشت و مقاله و حداقل سه کتاب در نقد آن منتشر شده است. منتقدان طیف متنوعی را تشکیل می دهند. مهمترین منتقد اسلام رحمانی آقای خامنه ای است. ناشر یکی از مقالات پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر رهبری و ناشر دو کتاب اصلی نقد اسلام رحمانی نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاهها هستند. متن کامل کلیه یادداشت‌ها و مقالات و مشخصات کتابها در این فهرست جمع آوری شده است.
در نقد کتاب «ابتذال مرجعیت شیعه» تا کنون هفده یادداشت، مقاله یا سلسله مقالات و دو کتاب منتشر شده است. متن کامل مقالات و مشخصات کتابها در این فهرست آمده است. در این عرصه پنج نویسنده فضل تقدم دارند. حسینی اشکوری نخستین منتقد با سه نقد، ذوعلم و مؤمن قمی هر یک با دو نقد در صدر جدول رده بندی هستند. علی‌پور وحید نخستین کتاب را در نقد ابتذال مرجعیت شیعه منتشر کرد، و بابائی با سلسله مقالاتی پایه دومین کتاب نقد را ریخت. اندیشکده برهان خط مقدم نقد بوده است.
تا کنون دو کتاب در نقد کتاب ابتذال مرجعیت شیعه: استیضاح مرجعیت مقام رهبری (۱۳۹۴) منتشر شده است. اولی کتاب «ارتقای مرجعیت شیعه» (۱۳۹۴) نوشته حسن علی‌پور وحید توسط دفتر نمایندگی رهبری در دانشگاهها در قم منتشر شده است. کتاب دوم «ابتذال شبهه افکنی» (۱۳۹۷) به قلم نویسندگان اندیشکده برهان (از مؤسسات اقماری دفتر رهبری) توسط انتشارات دیدمان در تهران در سال ۱۳۹۸ توزیع شده است. به شهادت نقدهای متعدد این دو مؤسسه، نقد آراء کدیور یکی از ماموریت های اصلی آنها از سوی دفتر رهبری است.
مشخصات کامل بیست وسه مقاله/یادداشت و سه کتاب مستقل در نقد کتاب حکومت ولائی (۱۳۷۷، ویرایش دوم: ۱۳۸۰، چاپ پنجم: ۱۳۸۷) و پنج مطلب مرتبط؛ استاد عبدالله جوادی آملی و مقام رهبری جمهوری اسلامی از جمله منتقدان شاخص این کتاب هستند. حکمت و حکومت (مهدی حائری یزدی) مهمترین نقد فلسفی و حکومت ولایی مهمترین نقد فقهی نظریه ولایت فقیه هستند.
«آئینه اندیشه: بازخوانی مفهوم امامت و تشیع؛ نقدها و واکنشها» به عنوان «بولتن عقیدتی داخلی نظام» برای واکسینه کردن مدافعان تفکر سنتی توسط دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در شهریور ۱۳۸۵ تهیه و منتشر شده است، اما در حقیقت «اولین ویژه نامه نقد نظریه علمای ابرار» است، که با هر نیتی صورت گرفته باید انتشارش را به فال نیک گرفت. متن یک مقاله و شش سخنرانی کدیور درباره تشیع و امامت همراه ده نقد آن که قبلا در مطبوعات مختلف منتشر شده بود یک‌جا در کنار هم منتشرشده است.
متن کامل ۲۴ مقاله در نقد و بررسی کتاب سیاست‌نامه خراسانی، معرفی سه کتاب در نقد آن و ۶ مطلب مرتبط با آن
اصلاً آقای کدیور را نمی‌شود نماینده طرز تفکر آیتالله منتظری دانست. ایشان اصلاً ولایت فقیه را به کلی قبول ندارد، ولی آقای منتظری قبول داشت. من اگر بودم یک چنین مطالبی [کتاب ابتذال مرجعیت شیعه] را نمینوشتم. چون این‌طور نیست که بگوییم این آقا مرجعیت را مبتذل کرده است. در واقع انگار خود مرجعیت در ذهن مردم مبتذل می‌شود. با این کتاب، کل مرجعیت زیر سوال رفته، یعنی مخاطبان ایشان که فقط روشنفکرها و فرهیختگان نیستند، توده مردم هم هستند. آن‌وقت مردم هم میگویند پس مرجعیت یک امر ضدارزش است.
مشخصات کامل ۱۹ مقاله/ یادداشت/ مصاحبه و یک کتاب در نقد کتاب استیضاح رهبری، متن کامل ۱۸ مقاله در قسمت دوم کتاب استیضاح رهبری و متن کامل کتاب نقد قال مستقلا در همین صفحه در دسترس است.
کتاب «مکتب در فرآیند نواندیشی: بازخوانی انتقادی نواندیشی محسن کدیور در حوزه شیعه‌شناسی» نوشته‌ی حسن علی پور وحید در بهمن ۱۳۹۴ در ۲۹۶ صفحه در قم منتشر شد. ناشر دفتر نشر معارف متعلق به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاههاست. کتاب سه بخش و سه پیوست دارد. بخش اول نقد دیدگاه‌های کلامی کدیور در حوزه‌ی امامت شامل دوازده فصل است. بخش دوم کتاب نقد آراء فقهی کدیور در دو فصل درباره حجاب و مصافحه با نامحرم است. بخش سوم به نقد دیدگاه کدیور درباره بهائیت، وهابیت و مدرنیسم می‌پردازد. عناوین پیوست‌ها «معمای استحاله» و «نواندیشی سکولار» و «الهیات دگراندیشی» است. اینکه دفتر نمایندگی رهبری در دانشگاهها با صرف بودجه مجبور شده کتابی در نقد آراء کدیور منتشر کند نشان از رسوخ افکار نقدشده در میان دانشجویان دارد. یعنی بر خلاف اراده‌ی زمامداران استبداد دینی سانسور و فیلتر نتوانسته مانع نفوذ فکر شود.
استاد محترم آقای عبدالله جوادی آملی در یازدهمین گردهمایی مسئولان و فرماندهان سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی فصل دوازدهم کتاب حکومت ولایی: ولایت و جمهوریت (البته بدون اشاره به اسم کتاب و نویسنده) را مورد نقد قرار دادند. آقای خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران پاسخ ایشان را «دندان‌شکن» یافته‌اند. مطالعه بیانات استاد جوادی آملی فرصت نیکویی برای آشنایی نزدیک با درک نظام ولائی از جمهوریت و اسلامیت است.
نقدهای بحث روزه در مناطق بالای مدار ۴۳ درجه، ۲۷ خرداد ۱۳۹۴؛ حسیب عمار، روزه‌داری در روزهای بلند: به تعداد ساعات روز در مکه روزه بگیرید، بی بی سی فارسی، ۵ تیر ۱۳۹۴؛ رضا علیجانی، گفتگوهایی درباره روزه داری در زمانه ما، کلمه، ۳ مرداد ۱۳۹۴.
آقای خامنه‌ای در بیاناتی که با تاخیر هفده ساله منتشر می‌شود انتشار کتاب «حکومت ولایی» که در نقد علمی ولایت فقیه نوشته شده (البته بدون ذکر نام نویسنده و کتاب) با اشاره به اینکه نویسنده‌اش در تهران زندگی می‌کند و کسی متعرض او نشده را دلیل آزادی بیان در ایران اعلام می‌کند. وی پاسخ منتقدان را به تلازم ولایت فقیه و محجوریت مردم در کتاب یادشده را دندان‌شکن توصیف می‌کند. منتقد مورد نظر رهبری استاد جوادی آملی است، و پاسخ وی با عنوان اسلامیت و جمهوریت قانع‌کننده نیست. نویسنده‌ی کتاب حکومت ولایی همچنان محجوریت مردم در حوزه‌ی عمومی را از لوازم لاینفک ولایت فقیه می‌داند، نشان آن این که هر تصمیم مردم و نمایندگانش در حوزه‌ی عمومی نیازمند تصویب ولی فقیه یا منصوبان وی است، چرا که در این اندیشه هیچ تصمیمی بدون اذن قبلی یا اجازه‌ی بعدی ولی فقیه اعتبار ندارد، و این یعنی قیمومت و مججوریت مردم. چهار روز بعد از این بیانات گهربار نویسنده‌ی کتاب حکومت ولایی توسط دادسرای غیرقانونی ویژه‌ی روحانیت بازداشت، محاکمه و در نهایت به جرم ابرازعقیده هجده ماه را در زندان ولایت فقیه می‌گذراند. در بهار گذشته به‌تجدید چاپ همین کتاب مجوز ترخیص از چاپخانه داده نمی‌شود تا عملا اثبات شود که در کشور تحت زعامت آقای خامنه‌ای نویسنده‌ی ممنوع القلم نداریم!
مشخصات کامل ۲۹ نقد و بررسی کتاب نظریه های دولت در فقه شیعه از زمان انتشار مقاله‌ای با همین نام در سال ۱۳۷۳ تا کنون، همراه با متن کامل نقدهای پانزده سال اخیر
