سنت

دعا و مناجات

تاملی در دعای عرفه منسوب به امام حسین (ع)

دعای عرفه را نخستین بار سید بن طاووس در اقبال الاعمال نقل کرده است. سند دعای عرفه معتبر نیست، دو راوی نخست آن مجهول هستند و ابن طاوس هم سند خود را تا آن دو نقل نکرده است. متن دعا تعارضی با محکمات قرآن ندارد و با معارف پیامبر اهل بیت سازگار است. ذیل آن از نوشته های ابن عطاء الله اسکندرانی صوفی متوفی ۷۰۹ است که بعد از وفات سید بن طاووس به برخی نسخه‌های اقبال وی اضافه کرده‌اند.

احادیث

«الملک لایبقی مع الظلم» حکمتی متین است

عبارت «الملک یبقی مع الکفر ولا یبقی مع الظلم» حدیث نبوی نیست، و در جوامع روایی نقل نشده است، تا قرن یازدهم از این عبارت با «قیل» یاد شده است. در میان علمای شیعه نخستین کسی که آن را به پیامبر نسبت داده ملاصالح مازندرانی (م ۱۰۸۰) درشرح أصول کافی است. مجلسی اگرچه آن را نقل کرده اما هرگز آن را به عنوان حدیث به رسمیت نشناخته است. میرزای نائینی در خاتمه‌ی کتاب تنبیه الامة وتنزیه‌الملة از آن به‌عنوان «نص مجرّب» «که برهانش ظاهر و عیانا هم مشاهد و محسوس است» یاد کرده است. در نتیجه عبارت «المُلک یبقی مع الکفر ولا یبقی مع الظلم» مطمئنا حدیث نبوی نیست، بلکه أصلا حدیث نیست، اما حکمتی متین و معقول است. راستی مگر باید هر سخن حقی حدیث باشد!؟

قتل فارس بن حاتم به دستور امام هادی

فارس بن حاتم از غلات مشهور قرن سوم بوده است. کشی قتل او به دستور امام هادی را روایت کرده است اما این روایت به واسطه‌ی الحسين بن الحسن بن بندار القمي که مجهول است ضعیف و غیرقابل اعتماد می باشد.

تسبیحات حضرت زهرا

تسبیحات فاطمه زهرا در روایات متعددی بعضا با سند معتبر از ائمه نقل شده است و ذکر آن بعد از نمازهای یومیه بلکه در هر حال پسندیده است.

عدم اعتبار یک حدیث درباره‌ی آخرالزمان

محمد بن أحمد الشيباني از مشایخ صدوق مجهول است یعنی حدیث به این دلیل معتبر و صحیح محسوب نمی‌شود. مبنای رجالی وثاقت مشایخ صدوق مورد قبول این‌جانب و مرحوم آقای خویی صاحب معجم رجال الحدیث نیست.

سند زیارت امین‌الله

زیارت امین الله از قرن پنجم به بعد در کتب شیعه به چشم می خورد. من به سند معتبری از این زیارت دست نیافته‌ام.

حدیث “ولدنی ابوبکر مرتین”

حدیث “ولدنی ابوبکر مرتین” منقول از امام صادق روایتی مرسله از یکی از محدثین حنفی قرن هفتم است و معتبر محسوب نمی شود.

حدیث "ولدنی ابوبکر مرتین"

< ![CDATA[حدیث "ولدنی ابوبکر مرتین" منقول از امام صادق روایتی مرسله از یکی از محدثین حنفی قرن هفتم است و معتبر محسوب نمی شود.]]>

ما خالف العامة ففيه الرشاد؟

اصل مخالفت با عامه از قواعد باب تعادل و تراجیح در علم اصول فقه است، به این معنی که در زمان تعارض دو روایت یکی از مرجحات مخالف با عامه بودن مفاد روایت است. دلیل آن این است که مخالف با عامه احتمال تقیه بودن را مرتفع می کند. اصل فوق متعلق به شرائط دوران خفقان شیعه توسط خلفای جور اهل سنت بوده و عمومیت ندارد. در هر مسئله باید فقیه شیعه فتاوای دیگر مذاهب را دیده باشد و در بسیار موارد این فتاوی مشابه است. من برای مخالفت با عامه نه موضوعیت قائلم نه طریقیت.

بی‌اعتباری سند دعای توسل

دعای توسل تا اویل قرن دوازدهم ناشناخته بوده است. بین مجلسی تا شیخ صدوق حدود هشت قرن فاصله است. شیخ صدوق هم آن را در هیچیک از آثارش نقل نکرده است. روایت به لحاظ سندی مرسل و غیرمعتبر است.

سند دعای فرج

دعای «الهی عظم البلاء و برح الخفاء» به لحاظ سندی ضعیف و به لحاظ دلالی نزدیک به ادبیات غلات است. دعای «اللهم کن لولیک» بر فرض عدم اشکال در روات منقول از صالحین است، یعنی صدور آن از ائمه جای بحث دارد.

احادیث

تاریخچه‌ی لعنهای انتهای زیارت عاشورا

صد لعن انتهایی زیارت عاشوراء و مشخصا لعن خلفای سه گانه یقینا در کتاب مصباح المتهجد کبیر شیخ طوسی نبوده است و از قرن دهم به تدریج وارد نسخه‌های این کتاب شده است. متاسفانه نسخه‌ی چاپی بر اساس نسخ قرن دهم به بعد که این فقرات را داخل متن کرده اند منتشر شده و هیچ اشاره‌ای به این نکته بسیار مهم نکرده اند.

علم ائمه و احادیث طبی

پرسش: آیا امامان علوم غیر دینی مثل طب وشیمی و…. داشتند؟ آیا احادیث طبی برای ما حجت است یا علم پزشکی امروز؟ چرا؟   پاسخ:

حدیث «من مات ولم يعرف إمام زمانه»

حدیث «من مات ولم يعرف إمام زمانه مات ميتة جاهلية» و مشابه آن در منابع متعدد شیعی و سنی روایت شده است. به نظر شیخ مفید (ره) این روایت متواتر می باشد. معنای این روایات خروج از اسلام غیرمعتقدان به ائمه‌ی شیعی است. این مضمون با موازین مسلم قرآنی و نبوی و علوی ناسازگار است.

خبر واحد و امور اعتقادی

پرسش ۱: حضرتعالی در مورد حدیث لوح یک مورد از احادیث مربوطه را بررسی سندی و تضعیف فرمودید. در پایان مطلبتان نکته ای را ذکر

ادعیه‌ی مأثور

۱- چرا کتاب مصباح المتهجد را موثق ترین کتاب دعایی می دانید؟   پاسخ: به همان دلیل که شرایع مهمترین کتاب فقه و شفا مهمترین

کافی و روایات اهل سکوت

پرسش: در مجموعه احادیث شیعه ، مشهور است که اصول کافی به تایید امام زمان علیه السلام رسیده و ایشان فرموده اند آن کتاب برای

شیعه‌ی تنوری!

حدیث شیعه تنوری را ابن شهرآشوب (قرن ششم) در کتاب مناقب از ابراهیم بن ابی حمزه از مامون رقی نقل کرده است. دو راوی مذکور مجهول و سند نویسنده تا ابراهیم مرسل (با فاصله چهار قرن) است. این روایت بی اعتبار است.

سند دعای ندبه

دعای ندبه در کتاب مصباح المتهجد شیخ طوسی مهمترین کتاب دعای شیعه نیامده است. نخستین کتبی که این دعا را نقل کرده اند متعلق به قرن ششم و هفتم هستند، یعنی کتب مزار کبیر محمد بن جعفر المشهدی (قرن ششم)، مزار قدیم (مولف مجهول قرن ششم) و مصباح الزائر سید رضی الدین طاووس (قرن هفتم). این سه نفر دعا را از یکی از روات موثق قرن پنجم به نام محمدبن علي‌بن يعقوب‌بن اسحاق‌بن ابي قره (معاصر نجاشی) و وی آن را از کتاب محمدبن حسين بن سفيان البزوفري (از مشایخ شیخ مفید) در قرن چهارم نقل کرده است. علامه مجلسی در زادالمعاد ضمن نقل روات فوق دعا را منقول از امام صادق (ع) دانسته است. بین البزوفری تا امام صادق (ع) دو قرن و بین المشهدی تا ابن ابی قره هم یک قرن دیگر فاصله است. بنابراین سند دعای ندبه مرسل است.

بررسی سند نهج البلاغه

پرسش: آیا خود کتاب نهج البلاغه سند دارد و می توان آن را بکل تایید کرد و یا نه برخی از آن مورد تایید و

عوامل سلب برکت از روزی

پرسش: مدتی است علی رغم توانایی های نسبتاً بالای علمی ام در رشته ام، و تلاش هایم برای کسب روزی، موفقیتی حاصل نمی شود. آیا