فقهای منکر ولایت فقیه
هفت مرجع تقلید و هفت فقیه دیگر
“ولایت فقیه در امور حسبیه” را نباید با “جواز تصرف فقیه از باب قدر متیقن”، “ولایت عامه فقیه” و “ولایت مطلقه فقیه” اشتباه کرد. “ولایت عامه فقیه” و “ولایت مطلقه فقیه” هرگز نظریه رسمی سیاسی تشیع نبوده و نیست. اکثر فقهای شیعه “ولایت سیاسی فقیه” را رسما انکار کرده اند. از زمان ملا احمد نراقی (۱۱۸۵-۱۲۴۵ق) که احیاگر این نظریه در فقه متأخر شیعه محسوب می شود، نظریه غالب تشیع مخالف با “ولایت سیاسی فقیه” بوده است. در این مجال برخی فقها و مراجع تقلید متأخر (در ۱۲۵ سال اخیر) که در کتب فقه استدلالی خود بر علیه “ولایت سیاسی فقیه” إقامه برهان کرده اند را معرفی می کنم. اینها همه فقها و مراجع قرن اخیر نیستند. به تدریج بر این فهرست افزوده می شود. همانگونه که ملاحظه می کنید اعاظم فقها و اصولیین حوزه های نحف و قم چهره های شاخص این فهرست هستند. از پیشنهادات و انتقادات اهل فضل استقبال می کنم.
۱. محمد کاظم آخوند خراسانی (۱۲۱۳-۱۲۹۰)
۲. عبدالکریم حائری یزدی (۱۲۳۸-۱۳۱۵)
۳. محمد حسین غروی اصفهانی (کمپانی) (۱۲۵۷-۱۳۲۱)
۴. محسن طباطبائی حکیم (۱۲۸۶-۱۳۴۹)
۵. احمد موسوی خوانساری (۱۲۷۰-۱۳۶۳)
۶. ابوالقاسم موسوی خوئی (۱۲۸۷-۱۳۷۱)
۷. محمد علی اراکی (۱۲۷۳-۱۳۷۳)
***
۸. محمد حسین طباطبایی (۱۲۸۱-۱۳۶۰)
۹. رضا زنجانی (۱۲۸۲-۱۳۶۲)
۱۰. ابوالفضل موسوی مجتهد زنجانی (۱۲۷۹-۱۳۷۱)
۱۱. رضا صدر (۱۳۰۰-۱۳۷۳)
۱۲. مهدی حائزی یزدی (۱۳۰۲-۱۳۷۸)
- کتاب حکمت و حکومت
- خاطرات مهدی حائری یزدی
- وکالت مالکان شخصی مشاع (نظریه نهم در کتاب نظریه های دولت در فقه شیعه)
- معمای لاینحل جمهوری اسلامی و ولایت فقیه(بخش پایانی کتاب حکمت و حکومت)
- یادنامه مهدی حائری یزدی
۱۳. محمد مهدی شمس الدین (۱۳۱۴-۱۳۷۹)
- دولت انتخابی اسلامی(فصل هشتم کتاب نظریه های دولت در فقه شیعه)
- شمس الدین و مردمسالاری دینی(نوشتار هجدهم کتاب شریعت و سیاست)
- شمس الدین: بجای ولایت فقیه، ولایت مردم بر خودشان
۱۴. موسی صدر (متولد ۱۳۰۷ در قم، مفقود الاثر: ۹ شهریور ۱۳۵۷ در لیبی )
- به زودی
