نظ‌ر نهائی آیت الله منتظری درباره‌ی ولایت فقیه

پرسش: در کتاب در محضر فقیه آزاده در بخش دوم نامه ای با عنوان «تقاضای رأی به عدم اعتبار نظریه ولایت فقیه» به محضر مرحوم آیت الله منتظری فرستاده اید. سوال بنده این است که آیا آن مرحوم تا آخر عمر این درخواست را اجابت نمود یا خیر؟ البته فکر می کنم در اواخر عمرشان درباره حکومت دینی فتوایی داشتند، که نمی دانم به این درخواست شما ارتباطی داشت یا خیر؟
پاسخ:
مرحوم استاد سه مرحله تحول فکر سیاسی پشت سر گذاشتند:
۱. ولایت انتصابی عامه‌ی بالمباشره‌ی فقیه (تا ۱۳۶۴)
۲. ولایت انتخابی مقیده‌ی فقیه (از ۱۳۶۵)
۳. نظارت فقیه اعلم بر تقنین (از ۱۳۷۶)
من از سال ۱۳۷۲ به بعد نقدهای خود را درباره ولایت فقیه را صریحا با ایشان درمیان گذاشتم، نامه‌ی مورد اشاره یکی از آنهاست. اینکه تحول فکر سیاسی ایشان تحت تاثیر چه عواملی بوده است خود نیازمند تحقیق است. عرایض شاگرد هم ممکن است تاثیر اندکی داشته باشد. لمس تدریجی مشکلات جمهوری اسلامی زمینه را برای تحول فراهم کرد. تفصیل بحث را در کتاب سیر تحول اندیشه‌ی سیاسی استاد آیت الله منتظری دنبال کنید. خداوند ایشان را رحمت کند.
موفق باشید.
۲۲ آذر ۱۳۹۲