اولویتهای مسلمان مسئول در دنیای امروز
مؤسسهی آموزشی فرهنگی ابن سینا، ارواین، کالیفرنیا
۲۶ تیر ۱۳۹۴، شب عید فطر ۱۴۳۶، ۱۷ جولای ۲۰۱۵
اولویتهای مسلمان مسئول در دنیای امروز (سرخط سخنرانی)
یک مسلمان در جهان کنونی چه اولویتهایی دارد؟ چه اموری در صدر اولویتهای یک مسلمان در دنیای امروز است؟ در پاسخ به این سؤال نکاتی مطرح میشود:
– اولین اولویت یک مسلمان باید تعلیم و تربیت باشد. چه تعلیم و تربیت در مرحلهی پیش دبستانی و دبستانی چه تعلیم و تربیت دانشگاهی
– تأسیس کرسیهای دانشگاهی در حوزهی اسلام یا اسلام شیعی یا مطالعات قرآنی
– ترویج کرسیهای زبان فارسی، فرهنگ ایران یا عرفان
– اولویت دیگر تشکیلات است: تشکیلات فرهنگی دینی برای مطالعات اسلامی قرآنی، نبوی، و تعالیم ائمه
– موسسهای برای یافتن ریشهی یهودی قرآن در آلمان در قرن نوزدهم تأسیس شده است. آیا ما مؤسسهای برای مطالعات معاصر علمی بینالمللی قرآن تأسیس کردهایم؟
– شناخت جهان معاصر، شناخت اسلام و تولید کتب و مقالات متناسب با زمان معاصر
– سرمایهگذاری برای ارتقای دانشهای دینی و مسلح شدن به روششناسی جدید از جمله تفکر انتقادی، تحلیل تاریخی و هرمنوتیک
– اتحاد دینی نه وحدت دینی، اتحاد اسلامی با حفظ هویت مذهبی، موازنهی مثبت بین شیعه و سنی، نه موازنهی منفی (به معنای نفی تسنن یا نفی تشیع یا حذف هریک)
شرح یک نکته: بازاندیشی در زکات
هیچ دینی بدون هزینه کردن پیروانش در جهان کنونی پیشرفت نمیکند. چرا اسلام بنیادگرا پیشرفت داشته؟ یکی از عوامل (البته نه تنها عامل) سرمایه هنگفت سلفیهای خلیج است، وهابیهای سعودی و امارات از پول بادآورده نفت.
یهود آئینی بسیار قدیمی است، اگر سرمایهگذاری یهودیان متمول نبود از چنین قدرتی برخوردار نبود. بر همین قیاس مسیحیت کاتولیک و پروتستان بدون پرداخت داوطلبانه مسیحیان به کلیسا ادامه نمییافت.
اگر مارکس اقتصاد را زیربنا و فرهنگ و سیاست را روبنای آن زیربنا میپنداشت تا این حد میشود با او همدل بود که بدون سرمایهگذاری و هزینه کردن هیچ امر فرهنگی و اجتماعی و سیاسی موفق نمیشود. مسلمانان باید برای پیشرفت و تبلیغ و تعمیق اسلام رحمانی هزینه کنند، جهاد به اموال کنند. این جهاد مالی میتواند زکات باشد، صدقه و نحله باشد یا هر خیریه دیگری. این اموال باید با حساب و کتاب و برنامه زیر نظر هیات امنایی از خود مسلمانان به شکل کاملا شفاف به مصارف پیشبینی شده برسد. اوقاف عمومی یا خصوصی بخش از این جهاد مالی است. در مصارف زکات امری به نام فی سبیل الله درنظر گرفته شده. فی سبیل الله هر کار در راه خدا را دربرمیگیرد از مسجد و مصلی تا مدرسه و دانشگاه و کتابخانه یا بیمارستان تا کارخانه و مزرعه و کارگاه که درآمد آنها صرف این امور خیر میشود.
باید پرداخت زکات را جدی گرفت. این همه تاکید کتاب و سنت بعد از نماز به زکات را چرا محل نمیگذاریم؟ مسلمانی که نماز نخواند، بدون عذر شرعی روزه نگیرد، با استطاعت حج نرود، با استطاعت زکات ندهد فاسق است، صالح نیست. شرعا متقی و عادل نیست.
زکات فقط به گندم، جو، خرما، کشمش، گاو، گوسفند،شتر، طلا و نقرهی مسکوک تعلق نمیگیرد، به هر محصول کشاورزی، صنعتی و دامی، و به کالای تجاری تعلق میگیرد. به پس انداز هم تعلق میگیرد. مبلغ آن هم زیاد نیست. سالیانه دو و نیم درصد. به شرط اینکه صاحب آن مخارج خود و خانواده اش را داشته باشد، یعنی دارائیش بیش از نصاب باشد. کسی که درآمدش از مخارجش بیشر است قطعا باید زکات بپردازد.
زکات جایی جمع میشود، کفارات و صدقات و دیگر خیرات و مبرات نیز. متخصصان اقتصاد این پول را بهکار میاندازند و سود آن در راه خدا خرج میشود، به فقرا و مساکین کمک میشود، هزینه تحصیلی فرزندان با استعداد اما کم بضاعت یا هزینه ازدواج جوانان فقیر، یا انتشار کتب سودمند، یا هزینه معالجه بیماران، یا نگهداری کودکان بیسرپرست یا … با همین سود سرمایه پرداخت میشود. وقف عام مسلمانان. ما کم نداریم. اما در چه اموری هزینه میکنیم؟ در عزاداری، سفرهی انعام، نذر حضرت عباس و نوحه خوانی!