خدا و شرّ، جلسه چهارم
رویکردهای اگزیستانس، عاطفی و هیجانی به مسئله شرّ، بخش دوم
ناسازگاری منطقی و دلیل فلسفی بر نفی وجود خداوند یا انکار اطلاق صفات او تمام نیست و از منظری خداباورانه ادله موجهی برای وجود شرور در عالم اقامه شده است.
در جلسه سوم دانستیم که:
اول. در رویکردهای اگزیستانس، عاطفی و هیجانی خدایی که راضی می شود «من» رنج بکشم قابل اعتماد نیست! ثانیا من به هیچ کس و هیچ چیز دیگر کاری ندارم، این که خدا روا داشت شرّ برای «من» یا عزیزِ من اتفاق بیفتد و به رنج «من» منتهی شود، به این دلیل بوده که یا نمی داند، یا نمی تواند، یا خیرخواه نیست یا هر سه! ثالثا خدا حتما باید مسئولیت شر را بپذیرد و چون توانایی رفع شرور را ندارد خود انسان باید دست به کار مهندسی شرّ شود.
دوم. رویکردهای مختلف شرّ اگزیستانسی، هیجانی و عاطفی بعد از بی فایده دانستن راه حلهای منطقی و فلسفی شرّ مطرح شده اند، لذا انتظار اقامه دلیل منطقی و فلسفی از آنها انتظاری ناموجه است. سرجمع این رویکردها: کسی که متحمل رنج است گوشش بدهکار دفاعیه و تئودیسه نیست! رنجور مرهم می خواهد، نه راه حل منطقی و فلسفی!
سوم. از منظر اگزیستانسیالیستهای خداباور اگر من از وجود خودم و نزدیکانم در کل خوشحالم نمی توانم خدا را به دلیل سرشت کلی جهان یا رویدادهای مهم تاریخ گذشته جهان بازخواست کنم و نگران وجود شرور باشم. واضح است که این راه حل نمی تواند کسی را که از وجود خودش یا نزدیکانش خوشحال نیست قانع کند.
چهارم. در الهیات پویشی بنابه فرض، خلقت موجوداتی که بتوانند از تمام ارزشهای مثبتی که ما مستعدشان هستیم لذت ببرند و این قدر هم در معرض رنج بردن نباشند به لحاظ متافیزیکی غیرممکن است. علیرغم مناقشه در مبانی این رویکرد، نتیجه آن در مسئله شرّ قابل دفاع است.
پنجم. الهیات خدای گشوده اعتراضی در مسیحیت به ترکیب فلسفه یونان و الهیات مسیحی، از ۱۹۸۰ است، گشودگی آزادی اراده با نفی علم پیشین خداوند و انکار قدرت مطلقه او.
***
پرسشهای اصلی جلسه چهارم:
اول. الهیات خدای گشوده مسئله شرّ را چگونه حل کرده و چه خدایی را معرفی می کند؟ این رویکرد در فلسفه دین معاصر چه جایگاهی دارد؟
دوم. چهار رویکرد الهیات مبتنی بر معرفت شناسی اصلاح شده (روایت جورج ماوْردوْس)، الهیات اعتراض، الهیات ضعف خدا، و الهیات مرگ خدا مسئله شر را چگونه حل کرده اند؟ کلا پیشفرضهای مُضمَر رویکردهای اگزیستانسی، هیجانی و عاطفی به مسئله شرّ چیست؟ این رویکردها دلیل دارند یا علت؟
سوم. عقب نشینی برخی معاصرین از «اطلاق صفات علم، قدرت و خیرخواهی خداوند» در ذیل کدام رویکرد شرّ اگزیستانسی، هیجانی و عاطفی دسته بندی می شود؟ آیا نپرداختن فلسفه اسلامی به رویکرد شرّ اگزیستانسی، هیجانی و عاطفی دلیل ضعف و نارسایی آن است؟
برای پاسخ به پرسشهایی از این دست سخنرانی زنده ای با مشخصات ذیل برگزار می شود:
زمان: یکشنبه ۲۹ تیر ۱۳۹۹، ۱۹ جولای ۲۰۲۰
ساعت: ۲۱ به وقت ایران، ۱۸:۳۰ به وقت اروپای مرکزی، ۱۲:۳۰ به وقت شرق آمریکا
زمان جلسه دو ساعت: یک ساعت طرح بحث و یک ساعت پرسش و پاسخ.
این جلسه در نرم افزار Gotomeeting به صورت مجازی برگزار و به طور همزمان از کانال اینستاگرامی Mohsen.kadivar.official به صورت زنده Live Instagram پخش خواهد شد.
با لینک زیر مستقیما می توانید در این جلسه شرکت کنید:
https://global.gotomeeting.com/join/941491917
در صورت تمایل می توانید پرسشهای خود را قبل یا همزمان با برگزاری جلسه از طریق ایمیل زیر یا از طریق اینستاگرام مطرح کرده در جلسه پاسخ بگیرید:
پرسشهایی که فرصت طرح در جلسه نداشته باشند بعدا یکجا پاسخ داده می شوند. اگر برای نصب نرم افزار دچار مشکل هستید با ایمیل فوق تماس بگیرید.