انتشار ترجمه‌های عربی و ترکی کتاب اسنادی از شکسته‌ شدن ناموس انقلاب

انتشار ترجمه‌های عربی و ترکی

کتاب اسنادی از شکسته‌ شدن ناموس انقلاب

محسن کدیور، اسنادی از شکسته شدن ناموس انقلاب: نگاهی به سالهای پایانی زندگی آیت الله سید کاظم شریعتمداری، مجموعه‌ی مواجهه‌ی جمهوری اسلامی با علمای منتقد، دفتر اول، کتاب الکترونیکی، ناشر: وبساست رسمی محسن کدیور، دی ۱۳۹۲، ویرایش دوم: اردیبهشت ۱۳۹۴، ۴۴۷ صفحه.

همزمان با سی و نهمین سالگرد درگذشت مرحوم آقای سید کاظم شریعتمداری نسخه کاغذی ترجمه‌های عربی و ترکی آذربایجانی کتاب با مشخصات زیر در لندن و باکو منتشر شد:

محسن كديور، وثائق عن انتهاك شرف الثورة: أضواء على السنوات الأخيرة لحياة آية الله السيّد كاظم شريعتمداري، مجموعة «مواجهة الجمهورية الإسلامية لعلماء الدين المنتقدين» الإصدار الأول، ترجمه من الفارسیة: علي حسین نجاد، لندن: دار نشر مهري، ۲۰۲۵،  276صفحة. ISBN: 978-1-917232-34-0

Möhsün Kədivər, Ayətullah Seyid Kazım Şəriətmədari və İslam İnqlabı (Ayətullah Şəriətmədarinin şərəfinin tapdalanması Haqqında Sənədlər: “İslam Respublikasının tənqidçi Ruhani Alimlərinə münasibəti”, o cümlədən Ayətullah Seyyid Kazım Şəriətmədarinin Ömrünün Son İllərinə İşıq Salmaq), Fars dilindən tərcümə: Əli Süleymani, Redaktor: Yədulla Kənani, Məhəmməd Təbrizli, Azərbaycan Respublikası, Bakı: Füyuzat nəşriyyatı, ۲۰۲۵, ۲۲۰ səhifə. ISBN: 978-9952-584-80-6

محسن کدیور، آیت‌الله سید کاظم شریعتمداری و ایسلام اینقلابی (آیت‌الله سید کاظم شریعتمدارینین شرفی‌نین تاپدالانماسی حاقیندا سندلر: “ایسلام رئسپوبلیکاسی‌نین تنقیدچی روحانی عالیم‌لرینه مناسیبتی”، او جمله‌دن آیت‌الله سید کاظم شریعتمداری‌نین عؤمرونون سون ایللرینه ایشیق سالماق)، فارس دیلین‌دن ترجومه: علی سلیمانی، رئداکتور: یدالله کنعانی، محمد تبریزلی، آذربایجان رئسپوبلیکاسی. باکی: فیوضات نشریاتی، ۲۰۲۵، ۲۲۰ صحیفه.

آنچه با اجازه نویسنده ترجمه شده، پیشگفتار اختصاصی، مقدمه فارسی و مقالات چهار‌گانه است. عنوان و زیرعنوان ترجمه ترکی توسط مترجم انتخاب شده است.

پیشگفتار ترجمه عربی

کتابی که بعد از چهارده سال هنوز در ایران امکان انتشار ندارد، ترجمه عربی آن در اروپا منتشر می‌شود! همین یک جمله گویای خیلی چیزهاست. آنچه در مقدمه ویرایش‌های اول و دوم فارسی نوشتم به قوت خود باقی است. آنچه پیش روی خوانندگان عرب‌زبان است تحقیقی درباره یکی از شخصیت‌های تراز اول روحانی ایران از اوایل دهه چهل تا اواسط دهه شصت هجری شمسی است. سید کاظم شریعتمداری مهمترین رقیب فقهی سید روح‌الله خمینی بود. هم‌چنان‌که سید محمدحسین طباطبایی مهمترین رقیب سید خمینی در حکمت (فلسفه و عرفان) بود. با این تفاوت که سید شریعتمداری اهل فعالیت سیاسی و ابراز نظر مخالف به شکل عمومی بود، اما سید طباطبایی چنین نبود. صرفا به‌ خواص مکررا گفته بود: نخستین شهید این انقلاب اسلام است. قضایای او و سید خمینی را جای دیگر نوشته‌ام.

این کتاب متمرکز بر مواجهه سید خمینی با سید شریعتمداری آن هم صرفا در سالهای پایانی حیات سید شریعتمداری است. سالهایی که سید خمینی رهبر جمهوری اسلامی است و هم‌درس دیروز، یکی از مراجع تقلید بزرگ آن زمان، و بزرگترین رقیب فقهیش به تدریج از فضای عمومی کشور حذف و سپس تا آخر عمر محصور می‌شود. این کتاب بر اساس تحلیل حتی‌الامکان بی‌طرفانه اسناد تاریخی تدوین شده است. بسیاری از این اسناد توسط حاکمان جمهوری اسلامی و خصوصا نهادهای امنیتی آن و در خاطرات و اظهارات روحانیون حکومتی منتشر شده است. لذا انکار آنها بسیار دشوار است. تحلیل انتقادی این اسناد نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران به مهمترین چهره‌ دینی خود ظلم کرده است و حقوق انسانی او را نادیده گرفته که بدیهی‌ترین آن ممانعت از اعزام بیمار مبتلا به سرطان به بیمارستان به مدت سه سال و ده ماه و هفت روز و نیز محدودیت فراوان در زمان کفن و دفن و ترحیم ایشان بوده است.

آنچه جمهوری اسلامی با سید شریعتمداری کرده است، نه اسلامی است، نه اخلاقی، و نه قانونی. ناموس انقلاب با این ستم‌ها شکسته شد. بحث در مواضع سیاسی سید شریعتمداری یا سید خمینی نیست. بحث در شیوه مواجهه جمهوری اسلامی با علمای منتقد است. من هنوز فرصت نکرده‌ام دیدگاههای فقهی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی سید شریعتمداری را منتشر کنم. هم‌چنان که بسیاری از ابعاد دیدگاههای سید خمینی و جمهوری اسلامی جای بحث و تحلیل انتقادی دارد.

این کتاب از سنخ تاریخ اندیشه و در زمره نخستین کارهای من از این زاویه است. قبل از آن یکی دو دهه متمرکز در تحلیل انتقادی نظریه ولایت فقیه بودم، محصولش چند جلد کتاب و چندین مقاله. از ابتدای دهه نود هجری شمسی فقها را نه صرفا لای کتاب بلکه در صحنه اجتماع به عنوان انسان‌هایی که برای فضائل و رذائلشان، و برای حب و بغضهایشان باید حساب باز کرد مورد تحلیل انتقادی قرار دادم. در تبارشناسی اندیشه و تحلیل نظریه در متن عمل اجتماعی آشکار می‌شود که گاه دین و سیاست محمل برخی خصلتهای بشری است، و گاهی اساتید اخلاق بدترین بداخلاقی‌ها را مرتکب می‌شوند.

انتشار ترجمه عربی کتاب اسنادی از شکسته شدن ناموس انقلاب، انتخاب مترجم و ناشر به همت مهندس سید حسن شریعتمداری فرزند مرجع مظلوم صورت گرفته است. من مواضعی از ترجمه علي حسين نجاد را بررسی کردم. مترجم در برگرداندن مقصود نویسنده به عربی موفق بوده است. توفیق همگی را از خدای بزرگ خواستارم.

محسن کدیور

۱۲ دی ۱۴۰۳، اول ژانویه ۲۰۲۵

دانشگاه دوک، دوروم، کارولینای شمالی، آمریکا

پیشگفتار ترجمه ترکی آذربایجانی در موارد زیر با پیشگفتار عربی متفاوت است:

کتابی که بعد از چهارده سال هنوز در ایران امکان انتشار ندارد، ترجمه ترکی آن در کشور آذربایجان منتشر می‌شود!

آنچه پیش روی خوانندگان ترک‌زبان است …

طرفه اینکه هر دو عالِم [شریعتمداری و طباطبایی] ترک تبریزی بودند.

کتاب اسنادی از شکسته شدن ناموس انقلاب، توسط آقای علی سلیمانی از دوستداران مرجع مظلوم به ترکی آذربایجانی ترجمه و منتشر می‌شود. توفیق ایشان را از خدای بزرگ خواستارم.

ترجمه ترکی آذربایجانی این اضافات را بر ترجمه عربی دارد: معرفی نویسنده و تقریظ سید حسن شریعتمداری هر دو به درخواست مترجم ترکی. 

جالب اینجاست که نسخه کاغذی اصل کتاب به فارسی هنوز جایی منتشر نشده است. این هفتمین کتاب کدیور است که به عربی و نخستین کتاب اوست که به ترکی آذربایجانی منتشر می‌شود.