توحید و توکل ، دو شاخصه دعاهای اصیل (با نگاهی به دعاهای مکارم اخلاق صحیفه سجادیه)

روزنامه شرق ۷/۸/۸۴

گروه سياسى، فريد مدرسى: سومين سالگرد درگذشت «عليرضا نورى» نماينده مجلس ششم در زيرزمين منزل شخصى «عبدالله نورى» برگزار شد. با وجود كوچك بودن مكان برگزارى، نمايندگان مختلفى از گروه هاى سياسى ايران در اين مراسم حضور داشتند. «سعيد ليلاز» كه با توجه به حضور برخى شخصيت هاى متنفذ سياسى در مقام مجرى مراسم قرار گرفته بود، علت عدم برگزارى اين مراسم را در مسجد يا مكانى بزرگتر بنا بر «اصرار عبدالله نورى» دانست و با لبخندى افزود: «اصرار حاج آقا بر اين بوده كه مراسم در منزل شخصى ايشان برگزار شود تا تنگ دل هم بنشينيم.» ليلاز به درستى اين سخن را گفت، زيرا كه افرادى با تفاوت هاى سياسى گوناگون در فاصله اى نزديك به يكديگر نشسته بودند سيدمحمد خاتمى، سيدمحمد موسوى خوئينى ها، مهدى كروبى،سيد حسن خمينى، مصطفى معين، پرويز ورجاوند، محمود دعايى، محمد توسلى، ابراهيم يزدى، عزت الله سحابى، غلامحسين كرباسچى، بيژن زنگنه، لطف الله ميثمى، محمد بسته نگار، عباس عبدى، عبدالواحد موسوى لارى، محمد نعيمى پور، موسوى بجنوردى، عبدالمجيد معاديخواه، شمس الواعظين، على اكبر موسوى خوئينى، محمدعلى ايازى، هرميداس باوند، هاشم صباغيان، محسن امين زاده، محمود حجتى، احمد خرم، سيد محمدعلى ابطحى، محمدعلى نجفى، سيدهادى خامنه اى، حسين نصيرى، مصطفى تاج زاده، احمد پورنجاتى، هدى صابر، مسعود نيلى، على هاشمى، مرتضى مبلغ و فيض الله عرب سرخى از مجمع روحانيون مبارز تا جبهه ملى، از نهضت آزادى تا سازمان مجاهدين انقلاب، از جبهه دموكراسى خواهى تا جبهه اصلاحات، از دفتر تحكيم وحدت تا جبهه مشاركت و…

البته مى توان حضور گروه هاى مختلف سياسى را به دليل جايگاه «عبدالله نورى» در ميان آنان دانست. گويى مباحث مطرح شده در ميان سخنرانان نگاه اكثريت حاضرين را در بر مى گرفت. آنان اخلاق مدارانه سخن گفتند و با شعائر مذهبى آن را آميختند و از «خشونت و قشرى گرايى» دورى گزيدند.

. . . .سپس ديگر نوانديش دينى يعنى محسن كديور بر كرسى خطابه نشست و با نقد «ديندارى شيعيان و ايرانيان» در حال حاضر پرداخت و از نوعى «ديندارى نامتوازن» در حال حاضر سخن گفت: «يكى از مصاديق جابه جايى دو مفهوم دينى است و آن اينكه «شفاعت» به جاى «توكل» نشسته است. توكل جزء متن اصلى دين و شفاعت از محورهاى فرعى دين است. البته شفاعت واقعيت مسلم اسلامى است اما نبايد بر جاى «توكل» بر خدا بنشيند. ما بايد به اين سئوال پاسخ دهيم كه شيعه اهل توكل است يا شفاعت؟»

او با سئوالى ديگر به ادامه بحث خود پرداخت كه «چرا آنقدر سايه شفاعت گسترده شده كه بر توكل به خداوند رجحان داده شده است؟»: «در قرآن كريم توكل برجسته تر است.»

كديور ادبيات و ادعيه مستند ائمه را همچون نهج البلاغه، صحيفه سجاديه و دعاى كميل را ملاك ديندارى متوازن دانست: «در تمام كاكل اين ادعيه و گفتارها، تضرع بر بارى تعالى دور مى زند. اينجانب بنابر كار آمارى كه بر روى صحيفه سجاديه – زبور آل محمد – انجام داده ام شفاعت به توكل، يك به ده هزار است.» او به توصيه اى از حضرت على(ع) نسبت به امام حسن مجتبى(ع) در نهج البلاغه اشاره كرد و آن توصيه را ملاك دعاى واقعى ذكر كرد و از برخى ادعيه انتقاد كرد و از قرائت «صحيفه سجاديه» در مقابل مفاتيح دفاع و دعايى از صحيفه سجاديه را قرائت كرد.

محسن كديور در پايان ادعيه صحيفه سجاديه را مانيفست و مرامنامه اخلاقى شيعيان ناميد و گفت: «بر اقيانوسى از مكارم نشسته ايم .»