پرسش: بیش از یک ماه پیش خبری منتشر شد که ادعا شده بود پاپ فرانسیس رهبر کاتولیک‌ها جهنم را نفی کرده و وجود جهنم را مساوی با زیر سوال بردن عشق الهی دانسته است. یکی از روش‌های فهم صفات خداوند در کلام شیعه، برساختن برترین صفات برای خداوند و منزه ساختن او از هر عیب و نقص و نیازی است. به گمان من وجود مفهومی به نام جهنم نشانه ضعف است. حتی اگر بتوان در دنیا که جریان امور بر اساس ظواهر است، وجود مسائلی مانند زندان و مجازات و حدود را اثبات کرد، چگونه می‌توان اینچنین اموری را برای دنیای پس از مرگ اثبات کرد؟ آیا شما هم جهنم را استعاره می‌دانید و شرایط را برای اعلام اینچنین گزاره‌ای فراهم نمی‌دانید یا بر آنید که می‌توان همزمان به رحمت الهی و وجود جهنم باور داشت؟
پاسخ:
تلقی موجود در میان مسلمانان تلقی کلامی فقهی است. تلقی دیگری در میان عرفا و حکمای مسلمان از ابتدا جاری بوده است و آن اینکه بهشت و جهنم تبلور اعمال انسان هستند که اگر چشم بصیرت باشد در همین دنیا نیز قابل رویت است. آخرت ظرفی است که پرده ها کنار می رود و حقایق اعمال بر همگان آشکار می شود. برخی آیات قرآن موید همین برداشت است. به این مهم در بحث زیر اشاره کرده ام
زیبائی‌های آخرت
بحث بهشت و جهنم را از نگاه ملاصدرا، مولوی و ابن عربی ملاحظه فرمایید.
موفق باشید.
۳ اسفند ۱۳۹۲
