اسلام سیاسی در ایران معاصر
۲۸ دی ۱۳۹۳، بنیاد سهروردی، تورونتو
سرخط‌های بحث:
مرادم از ایران معاصر نیم قرن اخیر است از از حدود ۱۳۴۰شمسی.
«اسلام سیاسی» اصطلاحی است که در غرب بعد از انقلاب ۱۳۵۷ استعمال شده، در ایران غالبا از «سیاست اسلامی» به جای آن استفاده می‌شود. اسلام غیرسیاسی واژه مقابل ان است. عبور از دوگانه‌ی اسلام سیاسی و غیرسیاسی به سه‌گانه اسلام مدنی: سیاست‌ورزی مسلمانان در جامعه‌ي مدنی در نظام سکولار از مباحث این مقال است.
مولفه‌های اسلام سیاسی:
یک. سیاست زیرمجموعه‌ی دیانت:
۱. انتظار سیاسی از کتاب و سنت،
۲. حکومت دینی،
۳. نفی سکولاریسم،
۴. استخراج امور سیاسی مدرن از متون دینی
دو. استفاده از ظرفیتهای اسلام برای بسیج توده‌ها در زمان انقلاب و استقرار نظام:
۱. ظلم ستیزی،
۲. به‌کارگیری تعالیم اسلامی برای برقراری امنیت و مشروعیت نظام
سه. حق ویژه‌ی فقها در حوزه‌ی سیاسی
– انواع نظریه ولایت سیاسی فقیه
چهار. شریعت به مثابه‌ی قانون کشور
گونه‌های مختلف اسلام سیاسی:
سیدکاظم شریعتمداری، سید حسن طباطبائی قمی، سید روح الله موسوی خمینی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی، علی شریعتی، جلال آل احمد، مهدی بازرگان (متقدم)، سید محمود علائی طالقانی، حسین‌علی منتظری نجف‌آبادی.
نمونه‌های اسلام غیرسیاسی:
عبدالکریم حائری یزدی، سیدحسین بروجردی، سیدابوالقاسم موسوی خویی و سیدمحمدحسین طباطبائی
اسلام مدنی:
محمد مصدق، مهدی بازرگان (متأخر) در کتاب «خدا و آخرت هدف بعثت انبیاء».
