دلا بسوز كه سوز تو كارها بكند دعاي نيم شبي دفع صد بلا بكند [۱]
در کتب دعا بهار عبادت اینگونه معرفی شده است: ماههای رجب، شعبان و رمضان و دههی اول ذیحجه. این صد روز به دو عید بزرگ اسلامی ختم میشود: عید فطر (اول شوال) و عید اضحی (دهم ذیحجه). در این ایام با فضیلت ترینشان ایام قدر و دهه اول ذیحجه است.
روز عرفه روز ممتاز نیایش نیز در این دهه است. ذیحجه با عبادت بزرگ حج گره خورده است.
بزرگترین وظیفه دینی در این ایام ذکر است: یاد خدا. واذکروالله فی ایام معدودات (بقره ۲۰۳)
از دیگر آداب این ایام روزه، نماز، تلاوت قرآن، استغفار و دعاست.
از جمله نیایشهای دهه اول ذیحجه دعای پرمحتوای ذیل است.
شیخ مفید با سند خود از امام باقر (ع) روایت کرده که جبرئیل آن را از جانب خداوند به عیسی روح الله (ع) هدیه داد تا اینگونه در ایام مبارک با خدا نیایش کند.این دعا پنج بند دارد:
(۱) أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ
(۲) أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ أَحَدا صَمَدا لَمْ يَتَّخِذْ صَاحِبَةً وَ لا وَلَداً
(۳) أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ أَحَداً صَمَداً لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُوا أَحَدٌ
(۴) أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَ لَهُ الْحَمْدُ يُحْيِي وَ يُمِيتُ وَ هُوَ حَيٌّ لا يَمُوتُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ
(۵) حَسْبِيَ اللَّهُ وَ كَفَى سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ دَعَا لَيْسَ وَرَاءَ اللَّهِ مُنْتَهَى أَشْهَدُ لِلَّهِ بِمَا دَعَا وَ أَنَّهُ بَرِيءٌ مِمَّنْ تَبَرَّأَ وَ أَنَّ لِلَّهِ الْآخِرَةَ وَ الْأُولَى.
ترجمه:
(۱) گواهى می دهم كه معبودى جز خدا نيست، يگانه و بى شريك است، فرمانروايى و سپاس براى اوست، خير تنها به دست اوست و او بر هرچيز تواناست.
(۲) گواهى میدهم معبودى جز خدا نيست، يگانه و بى شريك است، يكتا و بى نياز است همسر و فرزندى نگرفته است.
(۳) گواهى مى دهم معبودى جز خدا نيست، يگانه و بى شريك است، يكتا و بى نياز است نه زاده و نه زاييده شده است، و برايش هيچ همتايى نيست.
(۴) گواهى می دهم معبودى جز خدا نيست، يگانه و بى شريك است، فرمانروايى و سپاس براى اوست، زنده میكند و مى ميراند و اوست زنده اى كه نمى ميرد، خير تنها به دست اوست، و او بر هرچيز تواناست.
(۵) خدا مرا بس است و كفايت میكند، خدا گوش فرا دهد براى آن كه او را بخواند، وراى خدا نهايتى نيست، گواهى می دهم برای خدا به آنچه دعوت كرد، و خدا بيزار است از هركه از او بيزاى جويد، و آخرت و دنيا از ان خداست. [۲]
زیباترین قسمت این نیایش بند اخیر آن است: خدا مرا بس است، دعایم را می شنود، ورای او کسی و چیزی نیست. برای آشنائی با شرح این دعای شریف و دیگر آداب دهه اول ذیحجه به کتاب المراقبات (اعمال السنة) تالیف میرزا جواد ملکی تبریزی [۳] یا ترجمه های فارسی آن [۴] مراجعه کنید. بدون مراقبت و برنامه عملی آدم نمی شویم!
چهارشنبه اول شهریور امسال اول ذیحجه است.
دعاي گوشه نشينان بلا بگرداند چرا به گوشه چشمي به ما نمي نگري [۵]
یادداشتها:
۱. حافظ شیرازی
۲. ترجمه حسین انصاریان (مفاتیح الجنان)
۳. تحقیق عبدالکریم محمد موسوی، مراجعة و تصحیح مؤسسة دارالاعتصام للطباعة والنشر والتحقیق. فصل دوازدهم آن مراقبات ماه ذیحجه است و دعای مورد بحث از صفحه ۳۴۸ تا ۳۵۱ آن نقل شده است.
۴. المراقبات ملکی تبریزی توسط بیش از ده مترجم مستقلا به فارسی ترجمه شده است!
۵. حافظ شیرازی