در سوگ محمد بسته‌نگار

 

پیام تسلیت جمعی از فعالان سیاسی و اجتماعی به مناسبت درگذشت محمد بسته‌نگار (۱۳۲۰-۱۳۹۷)

از اوییم و به سوی او باز می گردیم

رادمردی از میان ما رفت که از تبار نیکان بود و از سلاله پاکان و از مردان وطن‌دوست و آزادی‌خواه سرزمین ایران. محمد بسته‌نگار عمر نه چندان دراز خود را یک‌سره در دینداری و در عشق به میهن و مردمش گذراند.

زنده‌یاد بسته‌نگار در نوجوانی با نهضت ملی و رهبر محبوب آن و رئیس دولت ملی دکتر محمد مصدق آشنا شد و در تداوم آن ضمن فعالیت در جنبش دانشجویی به نهضت آزادی ایران پیوست. در دهه چهل و پنجاه در کنار بزرگانی چون آیت‌الله طالقانی و مهندس مهدی بازرگان و سحابی‌ها به مبارزه علیه استبداد داخلی و استعمار خارجی پرداخت و برای رهایی و عدالت و توسعه ایران کوشید و در این راه سال‌ها طعم تلخ زندان و تبعید و محرومیت‌ را چشید.

مرد وطن‌دوست در جریان انقلاب ۵۷ از پیشگامان جنبش بود و در عرصه‌های مختلف حضوری فعال داشت. وی در دولت موقت از حامیان دولت بود و به روش‌های مختلف برای پیشبرد و بهبود امور جاری کشور می‌کوشید. پس از مشاهده کجی‌ها و ناراستی‌ها از سوی حاکمان تازه به دوران رسیده، وی در شمار منتقدان قرار گرفت.

مرحوم بسته‌نگار در چند دهه‌ی اخیر بارها و بارها به‌خاطر افکار و عقاید و نقادی‌های رسمی و فعالیت های سیاسی قانونی خود گرفتار احضار و بازجویی و تهدید و زندان شد و همواره در معرض انواع فشارها و محدودیت‌ها قرار داشت.

بسته‌نگار پس از جدایی از تشکیلات نهضت آزادی در سال ۵۸ هرچند عمدتا با زنده‌یاد مهندس عزت‌الله سحابی همکاری و همفکری داشت ولی همچنان از حامیان و همدلان نهضت آزادی و بزرگان آن (ازجمله زنده‌یاد دکتر ابراهیم یزدی) به‌شمار می‌آمد.

در جریان تشکیل «شورای فعالان ملی ـ مذهبی» بسته نگار از پیشگامان و از مؤسسان و چهره‌های شاخص این جمعیت شمرده می‌شد و سخنگویی آن را برعهده داشت. منزل آن مرحوم نیز با وجود تمام تهدیدهای امنیتی، به اتکای باور عمیق وی به راهی که طی می‌کرد، مکانی مهیا برای برگزاری جلسه‌های سیاسی و مذهبی بود.

زنده‌‌یاد بسته‌نگار همچنین از بنیادگذاران و نویسندگان ماهنامه «ایران فردا» در دهه هفتاد (و در دوره جدید انتشار آن) بود، و پژوهشگری پیگیر و دقیق در حوزه‌های نواندیشی دینی و تاریخ سیاسی معاصر ایران. مقاله‌ها و یادداشت‌های پرشمار، افزون بر کتاب‌های تألیفی، حاصل زندگی پرشور و کوشندگی خستگی‌ناپذیر وی است.

این فعال ملی ـ مذهبی، انسانی اخلاق‌مدار و مؤمنی عامل بود و در تمام امور، مشی میانه‌روانه و مثبت و سازنده داشت و به همین دلیل می‌توانست با جریان‌های مختلف ملی و مذهبی وطن‌خواه و دغدغه‌دار توسعه ارتباط خلاق و به سود حاکمیت ملت داشته باشد. تعاملی که البته به پشتوانه اخلاق و رفتار خوش و سعه‌‍صدر و شور و کوشندگی و امید و ایمان ویژه‌ی او محقق می‌شد.

محمد بسته‌نگار یکی از صادق‌ترین پیروان خط فکری و سیاسی آیت‌الله طالقانی به‌شمار می‌آمد. می‌توان گفت وی در درجه نخست با طالقانی و آموزه‌هایش وصلت فکری داشت، و بعد وصلت خانوادگی.

بسته‌نگار در سالیان اخیر گرفتار انواع بیماری بود و همین ابتلا او را به سختی فرسوده بود؛ با وجود این، وی با کوشندگی و استمرار خاص خود، از مطالعه و تحقیق و نوشتن دغدغه‌های انسانی و دینی و ملی کناره نگرفت. وی دهه‌ها زندگانی را به عزت و با عشق به ایران و صادقانه گذراند؛ عمری را در سرفرازی و بلندنظری و دفاع از حقوق مردم ایران و مبارزه با ستم و استبداد سپری کردن افتخار بزرگی است.

ضایعه درگذشت این یار دیرین و رفیق شفیق را به همسر دلیر و وفادار و همرزمش، خانم طاهره طالقانی (بسته‌نگار) و فرزندان عزیز و گرامی و عموم بستگان سببی و نسبی، و نیز یاران و همفکران، و درنهایت به مام میهن تعزیت و تسلیت می‌گوییم و برای روان آن زنده‌یاد شادی و غفران الهی و برای بازماندگان صبوری و شکیبایی مسئلت می‌کنیم.

۲۱ تیر ۱۳۹۷

مهرداد احمدزاده، محمدجواد اکبرین، مهدی امینی‌زاده، عبدالعلی بازرگان، ایرج باقرزاده، محمد برقعی، بیژن بهادری، محمدباقر تلغری‌زاده، رضا جعفریان، تقی رحمانی، فرزانه روستایی، علی سردار، حمید شمس، معصومه شاپوری، رضا صدر، جلیل ضرابی، رضا علیجانی، فرشید فاریابی، حسن فرشتیان، مصطفی قهرمانی، مرتضی کاظمیان، هادی کحال‌زاده، محسن کدیور، علی کلایی، پروین کهزادی، مسعود لدنی، رضا مسموعی، فهیمه ملتی، مهدی ممکن، مهدی نوربخش، احمد هادوی، حسن یوسفی اشکوری