سروش و شبستری از شیفتگان قرآن هستند

آفتاب: با انتشار مصاحبه دکتر عبدالکریم سروش با بخش عربی خبرگزاری هلند که در رابطه با وحی اظهاراتی را بیان کرده بود. صاحب نظران بسیاری از طیف های مختلف فکری نسبت به گفته های وی عکس العمل نشان دادند.

محسن کدیور: سروش و شبستری از شیفتگان قرآن هستند

دکتر محسن کدیور که پیش از این نظرات عبدالکریم سروش و مجتهد شبستری مورد نقد قرار داده بود، در گفتگو با خبرنگار اندیشه آفتاب در رابطه واکنش به گفته های دکتر سروش می گوید: «ما دو برخورد دوگانه، هم در حوزه علمیه قم و هم در بین افراد وعلمای غیر روحانی شاهد بودیم».

وی در ادامه می فزاید:«از نمونه حوزوی ما دو برخورد را شاهد بودیم یکی برخورد عنیفی بود که گوینده دکتر سروش را ما فردی مثل سلمان‌رشدی مقایسه کرده بود. به نظر می‌رسد مقایسه کردن متفکر فرزانه‌ای مثل دکتر سروش با سلمان رشدی قیاس مع‌الفارق است و به هیچ‌وجه صحیح نباشد. این برخورد منفی بود که ما شاهدش بودیم در مقابل برخورد آیت‌الله جعفر سبحانی به شیوه‌ای متین و بسیار مودبانه وارد نقد و گفتگو علمی با دکتر سروش شدند. جامعه ما مسلماً این شیوه دوم را بیشتر می پسندد».

دکتر کدیور در ادامه تاکید می کند: «درخارج از حوزه هم دو نقد منتشر شد؛ یکی نقدی بود که در یک خبرگزاری رسمی، قرآن‌پژوهانی که مثل استاد مجتهد شبستری و دکتر سروش را در زمره قرآن‌ستیزان مطرح کردند، باید توجه داشت که قرآن‌ستیز در جامعه ما بالاترین مجازات را می‌تواند داشته باشد من به عنوان کسی که سالهاست آثار سروش و شبستری را خوانده‌ام و با برخی از آراء آنها هم موافق نیستم ونقدخودم را هم به صراحت مطرح کردم و مطرح هم خواهم کرد.اما از آزادی

آنها کاملاً دفاع می‌کنم هرگز آنها را قرآن‌ستیز نمی‌دانم بلکه آنها را قرآن دوست و از شیفتگان قرآن می‌دانم، هر چند ممکن است آرایی به نظر من ناصواب ابراز کرده باشند».

کدیور می افزاید: «در مقابل فردی که این دو استاد را قرآن‌ستیز خوانده بود، قرآن پژوه دیگری «مهندس عبدالعللی بازرگان» نقدی منتشر کرد در نهایت ادب‌ ومتانت آرای سروش را در تعارض با فهم رایج ما از قرآن خوانده است. خوب این دو نقد را کنارهم بگذاریم، یکی با زبانی عنیف و با تهدید، دیگری با زبانی علمی و متین انتقادات خود را مطرح کرده اند، بی شک جامعه ما از این نقد علمی و مودبانه دفاع می کند».

دکتر محسن کدیور تاکید می کند: «متاسفانه در صدا وسیمای رسمی شاهد بودیم در یکی از پربیننده‌ترین اوقات هنرمندی که در زمینه‌های دینی فاقد تخصص است وارد این عرصه شد. اگر اجازه دهیم بی‌شک علمای اسلام که هم حیات دارند هم غیرت، اما اگر ما بحث را به این عرصه‌های غیرعلمی و احساساتی و عوامانه بکشانیم فکر می‌کنم کار صحیحی نباشد بویژه اگر بخواهیم از واژه‌هایی مثل تکفیر و امثال اینها استفاده کنیم. اگر هنرمندان درعرصه هنری خودشان پیش می‌رفتند وبا زبان هنری خودشان سخن می‌گفتند بی‌شک سخنانشان مقبول‌تر بود تا اینکه هنرمندان به جای فقیهان بنشینند و به نام مفتییان فتوای تکفیر و ارتداد صادر بکنند. اینها در مجموع صحیح به نظر نمی‌رسد؛ اگر کسی هم سخنی گفت اشاعه آن از سوی صدا وسیمای رسمی چه به لحاظ دینی چه به لحاظ مصالح ملی به هیچ‌وجه مناسب به نظر نمی‌رسد».

وی در ادامه با انتقاد از توقیف نشریات تخصصی در زمینه اندیشه می افزاید:«وقتی در جامعه مجله‌های از قبیل کیان، آفتاب و مدرسه که ناشر این گونه مباحث بوده‌اند، تعطیل می‌شود باعث می‌شود مباحث علمی متفاوت جایی برای عرضه تخصصی

نداشته باشد و آن وقت این مباحث به روزنامه‌ها کشیده می‌شود. من وارد شدن این مباحث را به حوزه عمومی تنزل آنها به سطح عوامانه می‌دانم و معتقدم کاری که صدا و سیما و آن خبرگزاری انجام دادند و برخی از افراد شاید ندانسته وارد این عرصه شدند این نه به نفع پیامبراست نه به نفع قرآن و نه به نفع اسلام ما باید بکوشیم که این بحث در یک مجرای علمی و تخصص دنبال شود و نقدها ذکر شود».

دکتر کدیور خاطر نشان می کند:«این شیوه برخورد باعث شد من نقد ی را که آماده کرده بودم اما این جو به نحوی مسموم شد که ترجیح دادم فعلاً نقد را منتشر نکنم و بگذارم در یک فضای مناسب‌تری به آن بپردازم. این شیوه برخورد که آن مرجع محترم و آن قرآن‌پژوه محترم در آن خبرگزاری گفته اند، صرفاً باعث این می‌شود که نقد علمی بیان نشود و در نتیجه جامعه از نقد علمی این مباحث که به نظر ما نادرست بود محروم شود».

وی در رابطه با دلیل چنین برخوردهایی را با روشنفکران تاکید می کند:«اگر ما فکر کنیم که حق مطلق نزد ماست و دیگران به این حق دسترسی ندارند، انگار خداوند چنین حقی را به رویت و سمع و نظر ما رسانده است و دیگران را از آن محروم کرده، باعث می‌شود ما تحمل شنیدن افکار مخالف را نداشته باشیم. منتقدان آنچه که اشاره شده دو گونه هستند یک عده منتقدان سنتی هستند و برخی منتقدان نواندیش، حتی در بین روشنفکران هم این نظر موافق دارد مخالف هم دارد با این وجود نحوه مواجه روشنفکران دینی با این مسئله نقد مودبانه و جدال احسن است».

، ۱۸ فروردین ۱۳۸۷ این نوع برخورد با سروش سزاوار نیست. خبرگزاری آفتاب