• جناب دکتر نصر، شیوه فکری شما در ایران طرفداران خاص خودش را دارد و توانسته یک نحله فکری را در جامعه ایجاد کند. از سوی دیگر در ایران عده ای با عنوان روشنفکر دینی نامیده می شوند که به عنوان اصلاح طلبان دینی هم مطرح هستند. این افراد معتقدند که ما با توجه به احیای اصول دین همان چیزی که شما مد نظر دارید، می توانیم به دنیای مدرن هم پاسخ دهیم. من قصد دارم این موضوع روشن شود که آیا اصلاح دینی می تواند به دنیای مدرن پاسخ دهد یا اینکه اصلا قادر نیست با این قضیه روبرو شود؟
به نظر من اگر تسلیم نشود و اصول فکری خودش را حفظ کند می تواند پاسخگو باشد.اگر تسلیم دنیای جدید شود پاسخش یک فکر جدید درجه دوم خواهد بود.
بیشتر متفکران اسلامی صد سال اخیر که در دنیا شناخته شده اند یک عده متفکران غربی درجه پنجم بودند؛ چرا که غربی ها از اینها پشتیبانی نکردند و فراموش شدند. در تهران همه اسم کانت و هگل را شنیدند اما چرا در فرانسه و پاریس فلاسفه ما را نشنیدند. البته اسم غزالی و ابن سینا را شنیدند چون اصالت فکری داشتند. من در مورد افراد جدید صحبت می کنم. دلیلش این است که آنهایی که در تهران می خواستند در مورد این افراد بنویسند تسلیم تفکرات خارج شدند. انسان مطیع و عبید قدرت است. نفس تمدن غرب قدرت است. قدرت، نظامی، اقتصادی است. این قدرت آنچنان آنها را مرعوب کرد که به جای اینکه اصالت فکری خودشان را حفظ کنند و با غرب به بحث بپردازند اصولاً شدند یک غربی درجه دوم. نگاه کنید که ما چند کتاب در باره اسلام به زبان غربی داریم. می گویند گوته بزرگ بوده چون از اسلام تعریف کرده است. چند نفر نوشتند که اسلام تمدن بزرگی بوده و رنسانس را به وجود آورده و رنسانس نیز علوم جدید را و علوم جدید را خدای بزرگ بر شمردند بدون اینکه توجه کنند این علوم جدید بر اساس چه مبنایی بوده است.
عدم اصالت فکری باعث بدبختی مسلمانان شده است. من بسیاری از آقایان که خودشان را اصلاح طلبان دینی در ایران می دانند بسیار احترام می گذارم وهیچ کدام از آنها را که معروف هستند، شخصاً ندیده ام.من آشنایی نزدیک با هیچ کدام از آنها ندارم. من آقای کدیور را ندیدم اما ایشان کاری را که در باره آقای علی مدرس زنوزی انجام دادند کار بسیار حیرت آور و تحسین بر انگیزی است و ای کاش ایشان در باره دیگر فلاسفه ما هم این کار را انجام می داد. ایشان خودشان را اصلاح طلب دینی و یک پایه و قوام اساسی در تفکر اسلامی دارد. حالا ایشان تا چه اندازه بتواند با ریشه های اسلامی بتواند ثمر جدیدی برای دنیای ما بدهد خدا می داند. اما من به هیچ وجه مخالف این نوع فعالیت هایی که خودشان را را اصلاح طلب دینی می دانند نیستم. چون اگر اصلاح را کنار بگذاریم خیلی از آنها همان کاری را بکنند که بنده همیشه می خواستم انجام دهم. منتها من مخالف آن اصلاح طلبی هستم که اطلاح احکام خداوند در مقابل امیال بشری است.
* * *
– متن کامل صوتی مصاحبه در سایت رادیو گفتگو موجود است.
– متن کامل نوشتاری مصاحبه: روزنامه تهران امروز ۱۴/۹/۸۵ ، صفحه ۶
* * *
موارد مرتبط:
مصاحبه سید حسین نصر با روزنامه شرق
