صالحي نجفآبادي با اسلام عوامانه وارد چالش شد
تهران- خبرگزاري كار ايران
كديور گفت: سه ويژگي “عمق اطلاعات علمي”، “نقادي” و “آزادانديشي و شجاعت علمي”، صالحي را از ديگر علماي معاصر خود متمايز ميكرد.
به گزارش خبرنگار “ايلنا”، محسن كديور كه در نشست “ستيز با تحجر و غلو در عرصه دين” به مناسبت گراميداشت آيت‌الله صالحي نجفآبادي در دانشگاه تهران و با عنوان “نقش صالحي در نقد غلو” سخن ميگفت، با بيان اينكه محور آثار صالحي نقد افرادي بود كه به لحاظ علمي بسيار قوي بودند، گفت: به طور مثال صالحي نقدهايي بر آراي علامه طباطبايي و استاد مطهري نوشته و آراي خود را با شجاعت بينظيري ابراز ميداشت در حالي كه بسياري از علماي آزادانديش هستند كه جرات بيان يك نقطه از آراي خود را ندارند.
كديور با بيان اينكه صالحي نجفآبادي با اسلام عوامانه وارد چالش شد، گفت: نبايد انتظار داشت در صدا و سيما كلمهاي درباره او سخن بگويند زيرا او منتقد بزرگ مداحان و روزهخوانان بيسوادي است كه همه منابر و كانالهاي تلويزيوني را پر كردهاند و اگر صدا و سيما انديشههاي صالحي را منتشر كند، تيشه به ريشه اين افراد ميزند.
وي آثار صالحي را به چهار دسته تقسيم كرد و گفت: دسته اول آثار او، تفسير قرآن و برخي از آيات اين كتاب مقدس است؛ تفاسير قرآن صالحي كمتر از الميزان نيست.
كديور يكي از ضعفهاي الميزان را عدم تفسير آثار فقهي دانست و گفت: صالحي بحثهايي درباره آيه محاربه و آيه مودت مطرح كرده و در تفسير آيه مودت به زيبايي نشان داده كه ذهنيت فعلي مسلمانان در خصوص اين آيه اشتباه است.
وي گفت: اكنون از آيه مودت اين تفسير وجود دارد كه پيامبر(ص) ميگويد من از شما اجري نميخواهم و تنها حرمت اهل بيت مرا حفظ كنيد. در حالي كه صالحي نجفآبادي بر اين نكته تاكيد دارد كه اين آيه مكي است و نه مدني و خطاب به كفار قريش نازل شده و نه مسلمانان مدينه، بنابراين پيامبر گدايي دوستي براي خانواده خود نكرده است و اصل حرف اين است كه اي قريش من خويشاوند شما هستم اما اجري از شما نميخواهم و تنها ميخواهم كه حرمت خويشاوندي مرا حفظ كنيد و بگذاريد كه من رسالتم را انجام دهم.
كديور با بيان اينكه صالحي اعتقاد داشت كه قرآن بايد روايات را محك بزند نه اينكه فهم قرآن مبتني بر روايات باشد، گفت: صالحي ميگويد ملاك اسلام، قرآن است و روايتي معتبر است كه معارضهاي با كتاب نداشته باشد، در واقع صالحي با ملاك قرآن و عقل به نقد روايات رفت.
وي ادامه داد: همچنين نقد آيه تطهير كه پايه عصمت در شيعه است، يكي از تفسيرهاي صالحي است كه به زبان عربي نوشته شده و هنوز چاپ نشده است.
كديور با بيان اينكه نقد حديث و همچنين آراي فقهي دو دسته ديگر از آثار صالحي هستند، گفت: صالحي ميگويد در كتاب شيخ طوسي اقوال ابوجعفر طبري آمده است كه نسخهبرداران پس از وي، آن اقوال را به نام ابوجعفر كه كنيه امام محمد باقر(ع) است، ثبت كردهاند.
وي با اشاره به اينكه “اختلاف علمي درباره علم امام”، يكي از مقالات بسيار ارزنده صالحي نجفآبادي است، گفت: همچنين وي آثار فقهي بسيار ارزشمندي دارد كه از آن ميان “جهاد اسلامي” ارزشي حتي بيش از “شهيد جاويد” دارد.
كديور با بيان اينكه صالحي معتقد است كه ولايت فقيه اخباري و انشايي است، گفت: وي اولين كسي است كه معتقد است ولي فقيه را مردم بايد انتخاب كنند يعني بايد انشايي باشد.
اين استاد دانشگاه با اشاره به اعتقاد صالحي مبني بر اينكه عدم توانايي زن براي قضاوت هيچ مبناي قرآني ندارد، ادامه داد: صالحي همچنين به طهارت انسان و طهارت غير مسلمان اعتقاد داشت و بحث نجاست و طهارت را به امور بهداشتي مرتبط ميدانست.
كديور با اشاره به بخشي ديگر از اعتقادات صالحي، افزود: از نظر صالحي هر مسلماني اگر به مذهب خود عمل كند، عندالله مأجور است و خود در اين باره ميگويد شيخ الازهر عمل به مذهب جعفري را مجاز دانست و من هم ميگويم كه عمل به همه مذاهب اسلامي درست است و خدا بايد در اين باره قضاوت كند.
وي با اشاره به اعتقاد صالحي به اينكه نميتوان كسي را در اسلام به زور مسلمان كرد و اگر مسلمان نشد، گردن وي را زد، گفت: صالحي معتقد است تحميل عقيده مجاز نيست ضمن اينكه عوض شدن عقيده، اختياري نيست كه براي آن مجازاتي قرار دهيم.
كديور با بيان اينكه به اعتقاد صالحي اصل در اسلام بر صلح است، گفت: از نظر صالحي اسلام از كلمه سلم ميآيد و دين صلح و مسالمت است.
وي دسته چهارم از آثار صالحي نجفآبادي را آثار تاريخ اسلام وي برشمرد و گفت: محور اصلي كار صالحي نقد احاديث بود و حتي تفسير قرآن، آثار فقهي و همچنين آثار تاريخي وي همه بر اساس نقد احاديث نوشته شدهاند.
كديور با بيان اينكه علوم حوزوي ما به شدت حديث‌مدار است، گفت: محور تفكر اسلامي در شيعه احاديث ائمه است اما بايد توجه داشت كه افرادي به دلايل مختلف احاديث نادرستي به امامان شيعه نسبت ميدادند.
مقام صالحی نجف آبادی در نقد غلو
وي افزود: صالحي جاعلان روايات را به سه دسته تقسيم ميكند؛ يكي دشمنان اسلام و تشيع كه قصد داشتند با بالا بردن امامان شيعه آنها را تخريب كنند. دوم، اهل اباهه كه ائمه را بالا ميبردند تا بيديني را رواج دهند و سوم، عاشقان افراطي كه هنر صالحي پيدا كردن آن دسته از روايات بود كه به لحاظ سند مشكلي نداشت و توسط دشمنان اسلام و تشيع جعل شده بود و توسط دسته سوم رواج مييافت.
كديور با اشاره به اينكه به اعتقاد صالحي امام در تفكر شيعه جنبه الهي و بشري دارد، گفت: صالحي منكر جنبه الهي امام نيست اما ميگويد بايد مشخص شود سياست متعلق به كدام جنبه است. صالحي معتقد است نهضت حسيني جنبه بشري امام حسين(ع) است و قابل بحث تاريخي است و حسين مانند يك انسان خردمند تصميم گرفته است و شهيد جاويد هم اولين تفكر معقول از نهضت حسيني در تشيع است.
وي با اشاره به بررسي همه روايات در حوزه علم امام توسط صالحي، گفت: صالحي نميگويد كه امام علم غيب ندارد بلكه ميگويد امام آن چيزي را ميداند كه خدا ميخواهد به وي بگويد نه اينكه هر چه را كه خود ميخواهد.
كديور با اشاره به رساله بسياري از بزرگان تشيع مبني بر اينكه امام حتي به زمان وقوع قيامت عالم است، گفت: اين موضوع با قرآن در تضاد است زيرا در قرآن ذكر شده است كه برخي مسائل را از جمله زمان قيامت را به شما نخواهيم گفت.
وي ادامه داد: صالحي معتقد است علم غيب ائمه محدود است و آنان كه اعتقاد به علم نامحدود امام دارند، بدون ترديد غالي هستند.
كديور با اشاره به حديثي مبني بر اينكه خداوند مطالبي محرمانه براي ائمه نوشته و آن را با مهر طلايي ممهور كرده است و براي سيدالشهدا نيز نوشته كه چه زماني شهيد ميشود، گفت: صالحي پس از تحقيقات فراوان مشخص ميكند كه اين حديث را يكي از كذابان بزرگ آن دوران گفته است.
وي با بيان اينكه به اعتقاد صالحي ائمه ماموريت ويژه نداشتهاند، گفت: صالحي معتقد است ماموريت ائمه نيز مانند ماموريت همه علماي دين است.
كديور با اشاره به آنچه امروز در خصوص شب قدر نقل ميشود مبني بر اينكه اعمال بندگان در شب قدر به امام حاضر تقديم ميشده و در زمان ما نيز به امام زمان تقديم ميشود، گفت: صالحي به خوبي نشان ميدهد كه اين مسأله هيچ سندي ندارد و حتي اسناد معتبري نيز در تعارض با آن وجود دارد.
كديور در پايان تاكيد كرد: رده علمي صالحي نجفآبادي در حد مطهري، شريعتي و منتظري است.
پایان خبر به نقل از ایلنا
خبرگزاری دانشجويان ايران – تهران
سرويس: سياسی
محسن کديور نقش متمايز آيت‌الله صالحی را در نقد غلو خواند و گفت: « صالحی سه ويژگی بارز داشت که آن را از ساير معاصران خود متمايز کرده است؛ صالحی در علوم رايج اسلام، مجتهد، محقق و انديشمندی عميق بود.»
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجويان ايران (ايسنا)، دبير انجمن دفاع از آزاد مطبوعات که در همايش “ستيز با تحجر و غلو در عرصه دين” گرامی‌داشت ياد آيت‌الله صالحی نجف‌آبادی که از سوی انجمن اسلامی دانشجويان دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شده بود سخنرانی می‌کرد، با بيان اين مطلب افزود: «صالحی آزادانديش و نقاد بود که اين ويژگی در ديگران کمتر ديده شده است. او نقادی بسيار چيره‌دست و زبردست بود. با کسانی هم که به لحاظ علمی در افتاد، افرادی قوی بودند. نقدهايی هم که به آرای علامه طباطبايی نوشته است بسيار قابل توجه است. نکات و دقايقی در نقد الميزان نوشته است که از وسعت و عمق آن، علما به تعجب می‌افتند و همين‌طور نقدی که بر آثار استاد مطهری نوشت. او در عداد مراجع فعلی است.»
کديور افزود: «مرحوم صالحی نجف‌آبادی شجاعت عينی داشت. من سراغ دارم علمايی را که بسيار آزادانديش هستند اما جرأت ندارند آن را مطرح کنند. صالحی نه تنها آزادانديش و نقاد بود بلکه شجاعت بيان عقايد خود را داشت. صالحی با اسلام عوامانه وارد چالش شد.
وی ابراز عقيده کرد: «انتظار نداشتيم که در صدا و سيمای رسمی جمهوری اسلامی ما نامی از صالحی ذکر شود.»
وی افزود: «کتب صالحی را می‌توان به چند دسته تقسيم کرد؛ صالحی در تفسير قرآن آثار درخشانی از خود به يادگار گذاشت. صالحی با بيان انتقاداتی نسبت به نوشته يکی از علما در خصوص تفسير آيه‌ای از قرآن آورده است: پيامبر از مردم گدايی دوستی با پيامبر را نکرده است. بايد به آيات توجه کرد و آنها را بر اساس شرايط نزول تاريخی‌شان تفسير نمود.»
کديور اظهار داشت: «صالحی – نقاد بزرگ در عصر ما – با ملاک قرآن و عقل به نقادی روايات رفت. تفسيری است از او که منتشر نشده. بر خانواده‌اش فرض است که آثارش را منتشر کنند. يکی از آثار منتشر نشده‌اش، تفسير آيه تطهير است.»
وی ادامه داد: «صالحی قهرمان نقد حديث است. يک هفته پيش از فوتش به بيمارستان رفتم. بحثی در مورد آثارش درباره غلو مطرح شد. صالحی با اشتياق گفت اين بحث بايد ادامه پيدا کند و تاکيد داشت که در شرايط فعلی حتما بايد روی آن کار شود.»
کديور گفت: «بخش سوم آثار صالحی، آثار فقهی است. صالحی فقيه بزرگی است. صالحی تاکيد دارد دو نوع ولايت فقيه داريم؛ ولايت فقيه اخباری و ولايت فقيه انشايی. ولايت فقيه اخباری که در آن مردم بايد رای دهند و انشايی که از طرف خداوند ولی فقيه منصوب می‌شود. صالحی معتقد است نمی‌توان ولايت فقيه اخباری را تاييد کرد و بايد ولايت فقيه انشايی باشد. ممکن است من با ايشان اختلاف نظری داشته باشم اما صالحی در کتاب‌هايش به اين بحث پرداخته است.»
وی ادامه داد: «صالحی می‌گويد هيچ آيه‌ای مبنی بر محروميت زنان از قضاوت نيست و تاکيد دارد که در قرآن و اسلام سراغ ندارد که کسی را به زور بتوان مسلمان کرد و اگر مسلمان نشود، بايد گردنش را بزنيد. می‌گويد اينها دروغ است که به اسلام بسته‌اند. اصلا عوض شدن عقيده کار اختياری نيست که به واسطه آن فرد را مجازات کنيم. صالحی می‌گويد اصل در اسلام صلح است، نه جنگ. اسلام دين خون و شهادت نيست. اسلام از مسلم است، دين صلح و مسالمت.»
کديور افزود: «نقد حديث، محور کارهای صالحی بود. علوم حوزوی ما، علوم حديث‌مدار است. محور تفکر اسلامی شيعی در عصر ما بر حديث از ائمه می‌چرخد. حرف تازه‌ای که صالحی می‌گويد اين است که افرادی که روايات را جعل کرده‌اند، سه دسته‌اند؛ عده‌ای دشمنان قسم خورده که می‌خواستند آبروی اسلام را ببرند و مردم را به اسلام بدبين کنند. هنر صالحی پيدا کردن روايات جعلی بود که به لحاظ سندی مشکل ظاهری ندارد.»
وی گفت: «دسته دوم از جاعلان در حوزه حديث، کسانی بودند که اهل اباحه و لاابالی‌گری بودند. دسته ديگر، عاشقان افراطی بودند که فکر می‌کردند هرچه به ائمه اضافه کنند به آنان خدمت کرده‌اند. امام‌شناسی صالحی از همه قوی‌تر است. صالحی کتاب الحجره کافی را با دقت بررسی و درباره آن تحقيق عميقی کرده است.»
وی ادامه داد: «کار تازه صالحی اين است که می‌گويد نهضت حسينی که يک فعل سياسی سرزده از امام حسين (ع) است و در جنبه بشری او قرار می‌گيرد؛ لذا قابل بحث تاريخی است. امام حسين (ع) مثل يک انسان خردمند تصميم گرفت که قيام کند.»
وی با بيان اينکه تاثير صالحی در ارائه مباحث منطقی در دين کم از شريعتی نيست، گفت: «صالحی می‌خواهد اثبات کند که امام حسين (ع) می‌خواست کار معقول انجام دهد. اگر بگوييم که امام کار معقول انجام داده است، منکر علم پيشين امام شده‌ايم. می‌گويد آيا امام وقتی می‌خواهد تصميم سياسی بگيرد بر اساس علم لدنی‌اش تصميم می‌گيرد يا بر اساس عقل؟ و اينجا به جد با مرحوم طباطبايی وارد چالش می‌شود.»
کديور ادامه داد: «امروز هيچ‌کس نمی‌گويد من غالی يا متحجرم. بايد اينها شاخص داشته باشد. صالحی در آثار خود نشان داد انديشه حقيقی در حوزه امام اگر از اين خط فراتر رود، غالی است.»
