سبحانی

مقاله

توحید آشوری و منتقدانش

تنها تکفیرگر آشوری خزعلی در نیمهٔ دوم سال ۱۳۵۵ بوده است. آشوری با کمونیست اقتصادی مشکلی نداشت، اما خود را کمونیست اعتقادی نمی‌دانسته است. منتقدان علی‌الاغلب با آشوری جلسات متعددی گفتگو کرده‌اند. آشوری هیچ نقدی را نپذیرفته، وغالب منتقدانش را به‌اشرافی‌گری که مطابق تعریف وی معادل شرک بوده متهم و همه منتقدان خود را هم‌سنخ خزعلی معرفی کرده است. اهم انتقادات بهشتی: ترجمه و تفسیر به‌رأی، و فروکاهش اسلام به‌عدالت اجتماعی و اقتصادی. مهمترین نقد منقول از مطهری: حرف‌های مارکسیستی در لفافهٔ دین می‌زند و از مصادیق «مارکسیست اسلامی» است.

مقاله

تاریخچه احکام ارتداد و تکفیر در جمهوری اسلامی ایران -۱

قسمت اول: مراجع تقلید و حکم ارتداد. در دوران زعامت آقای خمینی هیچ مرجع تقلیدی غیر از ایشان حکم ارتداد و تکفیر صادر نکرده است. دومین رهبر جمهوری اسلامی عملاً صدور حکم تکفیر را به مراجع تقلید واگذار کرده است، چرا که به قبح چنین احکامی واقف است. در دوران زعامت وی حداقل دوازده حکم به ارتداد و تکفیر از سوی مراجع تقلید صادر شده است. گزارۀ (الف۲): «دومین رهبر جمهوری اسلامی ایران به مراجع تقلید و فقها اجازۀ صدور حکم ارتداد و تکفیر نداده است» ادعایی باطل است.

آقای طباطبایی، انقلاب و نظام

آقای طباطبایی، انقلاب و نظام -۷

به نظر آقای طباطبایی حکومت اسلامی معادل «حکومت انسانی» است و زمامدار منتخب مردم که شرطش فقاهت نیست موظف به مشورت با ایشان و تأسی به روش زمامداری پیامبر است. استبداد فردی مطلقا مردود است. شیوه کشورداری پس از انقلاب هیچ تناسبی با رحمت نبوی و عدالت علوی نداشته است. به نظر آقای خمینی حکومت اسلامی یعنی ولایت انتصابی مطلقه فقیه، تصمیمات ولی فقیه متوقف بر مشورت با مردم نیست. اختیارات سیاسی ولی فقیه هم‌عرض اختیارات سیاسی پیامبر است نه در طول آن و محصور در چهارچوب احكام الهي نيست‌.

اخبار

آقای طباطبایی، انقلاب و نظام -۷

سخنرانی زنده همراه با پرسش و پاسخ، یکشنبه ۲۹ خرداد: تحقیقی درباره اندیشه سیاسی صاحب المیزان. اندیشه سیاسی آقای طباطبایی به شهادت آثار مکتوبش چه بوده است؟ دیدگاه ایشان درباره ولایت فقیه چه تناسبی با آراء اساتیدش غروی اصفهانی و میرزای نائینی داشته است؟ آیا آقای طباطبایی در هیجیک از آثار خود از حکومت اسلامی به معنای ولایت فقیه دفاع کرده است؟ تفسیر المیزان مدافع ولایت سیاسی فقیه است یا منکر آن؟ اندیشه سیاسی مکتوب آقای طباطبایی چه تناسبی با عبارت تاریخی «اولین شهید این انقلاب اسلام بود» دارد؟

یادداشت

جامعه شناس نواندیش و فقیه جزم اندیش

فقه و کلام بر علوم انسانی و اجتماعی و تجربی ولایت و قیمومت ندارند. لازمه داد و ستد فکری پذیرش بشری بودن فقه و کلام و عدم قداست آنهاست. فقه و کلام سنتی چندین قرن است از شکوفایی و پیشرفت باز مانده است. رفع این نقیصه متوقف بر به رسمیت شناختن نقش علوم سکولار است. اخلاق علمی اقتضا می کند که متکلمان و فقیهان سنتی به جای زبان تهدید و تفرعن با منطق استدلال و برهان با اساتید علوم غیردینی در فضائی آزاد وارد گفتگوی خردمندانه با حقوق مساوی شوند.

بخش پنجم: مقالات

نظريه ولايت انتخابي مقيّده فقيه ‌

پس از ارائه دو نظريه دولت مشروطه و خلافت مردم با نظارت مرجعيت‌بر مبناي مشروعيت الهي مردمي از سوي فقيهان حوزه علميه نجف‌اشرف‌، ولايت انتخابي مقيده فقيه نخستين كوشش فقيهان حوزه علميه قمبر همان مبنا در باب دولت به شمار مي‌آيد. فقيهان ايراني بر اساس‌تجارب دو نظريه پيشين تركيبي از نظريه سنتي ولايت‌فقيه ــ در حد ارائه‌شرايط رئيس دولت از سوي شارع ــ از يك سو و حق حاكميت ملي ومشاركت عمومي از سوي ديگر عرضه داشته‌اند.