منسوخیت مجازات سنگسار

پرسش: مستند شرعی رجم زناکار چیست؟ با آن که در قرآن حکم زناکار بدون قید وشرط آمده آیا نظر مخالف ومتفاوت با آن ( سنگسار) از هر مرجع که باشد چه پیامبر و امام وچه اجماع فقها، مصداق اجتهاد در برابرنص نیست؟

 

پاسخ:
یک. مجازات رجم (سنگسار) برای زنای محصنه فاقد مستند قرآنی است. پیشینه‌ی آن به یونان قدیم و شریعت یهود باز می گردد.

دو. مستند مجازات سنگسار زنای محصنه روایات منقول از  پیامبر و ائمه به اجماع فقهای اسلام اعم از شیعه و سنی است. مستند مجازات زنا در قرآن مطلق است و به جزئیات مجازات اشاره نشده است، برای مثال احکام چهار نوع زنا: با محارم، به عنف، محصنه و غیرمحصنه به تفصیل بیان نشده است. اگر جزئیات حکمی در سنت ذکر شود به منزله تقیید مطلق یا تخصیص عام یا تبیین مجمل است، به تقیید مطلق یا تخصیص عام یا تبیین مجمل اجتهاد در مقابل نص گفته نمی شود. اجتهاد در مقابل نص در جایی است که حکم صریح چیزی در کتاب یا سنت آمده باشد و فرد بر خلاف نص موجود اظهار نظر شخصی نماید. چنین چیزی در مجازات رجم منتفی است.

سه.  مشکل مجازات رجم اجتهاد مقابل نص نیست، این حکم در زمانه و زمینه‌ی خود پذیرفته شده بود. اما با توجه به عقلانیت معاصر، اینگونه احکام به دلیل خشونت آن پذیرفته نیست. برخی مجازات رجم را از باب وهن اسلام به حکم ثانوی غیرقابل اجرا می دانند. برخی دیگر قائل به تعطیل مطلق حدود در زمان غیبت هستند. به نظر من رجم از احکام منسوخ است و به حکم اولی غیرقابل اجراست. اصل مجازات برای زنا از مسلمات شریعت است، اما شکل و صورت آن به مقتضیات زمان و مکان بستگی دارد و یقینا رجم و دیگر مجازاتهای خشن از احکام منسوخ محسوب شده در زمان ما به نام دین نباید اجرا شود.

موفق باشید
محسن کدیور