دفتر عقل (مجموعه مقالات فلسفه- کلامی)، نویسنده: محسن کدیور، ناشر: انتشارات اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۷۷، ۴۸۳ صفحه – ۱۴۰۰۰ ریال.
کتاب«دفترعقل» که شامل مجموعه مقالات فلسفی- کلامی آقای کدیوراست، بتازگی توسط انتشارات اطلاعات و درتیراژ۳۱۵۰ نسخه منتشر شده است.
مقالات این کتاب در۴ بخش تحت عناوین زیر تنظیم شده است:
۱) مقالات فلسفی- کلامی، ۲) کتابشناسی‌های توصیفی- فلسفی، ۳) بررسی اجمالی کتب فلسفی، ۴) گفت و گوهای فلسفی- کلامی.
«دفتر عقل» مجموعه برخی مقالات فلسفی کلامی نویسنده است که طی سالهای ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۴ درقم به رشته تحریر در آمده است.این مجموعه درچهار بخش مقالات تحلیلی، کتابشناسی های توصیفی، مقالات مختصر توصیفی و گفتگوهای فلسفی- کلامی تنظیم شده است.
بخش اول که نیمی از کتاب را تشکیل می دهد، حاوی شش مقاله تحلیلی است. نخستین مقاله به بررسی مقام عقل در اندیشه شیخ مفید اختصاص دارد. دومین مقاله در قالب نقد یک کتاب تاریخ فلسفه به تبیین اندیشه‌های جدید و ارزش تفکر فلسفی صدرالمتألهین پرداخته شده است. بررسی تطبیقی نسبت عقل و دین از دیدگاه علامة‌المحدثین مجلسی وعلامه طباطبایی در متن و حاشیه بحار الانوار مقاله سوم را تشکیل می دهد. در مقاله چهارم منزلت عقل در نظر علامه مجلسی و همفکران ایشان در پاسخ یک نقد مورد بررسی قرار گرفته است.
تحلیل انتقادی منزلت فلسفی قاضی سعید قمی موضوع مقاله پنجم است. و بالاخره مقاله ششم نیم نگاهی دارد به فلسفه غرب در ارزیابی سازگاری پوزیتیویسم و متافیزیک در اندیشه نیوتن، گامی در بازخوانی مبانی ما بعد الطبیعی علوم نوین.
بخش دوم به کتابشناسی‌های توصیفی فلسفی اختصاص دارد. چهارکتابشناسی کندی نخستین حکیم مسلمان، ابن سینا، فلسفه‌ی اشراق و علامه طباطبایی پیکره این بخش را تشکیل می‌دهد.
دربخش سوم هشت کتاب فلسفی مورد بررسی و توصیف اجمالی قرار گرفته‌اند: چهاررساله‌ی فارابی، مباحثات ابن سینا، بیان الحق بضمان الصدق لوکری، شرح یائیه‌ی میر فندرسکی، ده رساله‌ی فیض کاشانی، شرح منظومه‌ی سبزواری، الفلسفةالالهیه‌ی مظفر، وحرکت و زمان شیهد مطهری.
در بخش چهارم چند گفت و گوی فلسفی کلامی گرد آمده است. «مبانی و ساختارآموزشی حوزه‌های علمیه»، مصاحبه‌ای مصاحبه ای مکتوب است که بخشی از آن به جایگاه فلسفه و کلام درنظام آموزشی حوزه‌های اختصاص دارد.
«جایگاه حوزه و علوم اسلامی در عصر حاضر» مطالب عرضه شده دریک میزگرد است. «تأملی در فلسفه و کلام اسلامی معاصر» و «گفتگو از منظر مبانی دینی» حاصل دو مصاحبه می باشد.
