مجموعه‌ی استیضاح خبرگان و رهبران جمهوری اسلامی (۱۳۷۰-۱۳۶۱)
دفتر دوم
دوران معاضدت و معاونت
مناسبات خمینی و منتظری (تا شهریور ۱۳۶۵)
محسن کدیور
إسن آلمان: نشر اندیشه‌های نو، مهر ۱۴۰۰
۵۵۸ صفحه
ISBN: 978-3-948894-04-7
خلاصه کتاب
«دوران معاضدت و معاونت: مناسبات خمینی و منتظری (تا شهریور ۱۳۶۵)» دفتر دوم از «مجموعه‌ی استیضاح خبرگان و رهبران جمهوری اسلامی (۱۳۷۰-۱۳۶۱)» روایت مستند روزهای خوش همکاری آقایان خمینی و منتظری از دهه بیست تا شهریور ۱۳۶۵ است. آقای منتظری نقش اول را در تحقّق مرجعیت آقای خمینی داشته و بازوی اصلی زعامت سیاسی وی در داخل کشور تا پیروزی نهضت بوده است. پس از پیروزی انقلاب آقای خمینی علناً بسیاری از اختیارات شرعی و حکومتی خود را به آقای منتظری محوّل کرده است. تأملی در این ارجاعات اثبات می‌کند که به نظر ایشان آقای منتظری «فقیه فالاَعلم» و مجتهد جامع‌الشرائط برای ادامه انقلاب و رهبری آینده جمهوری اسلامی بوده است. آقای منتظری در آن مقطع شاخص‌ترین فقیه مدافع انقلاب و نظام، قوی‌ترین بازوی رهبری در حوزه‌های علمیه و روحانیت، و صمیمی‌ترین پشتیبان سیاست‌های کلان آقای خمینی بوده است.
مجلس خبرگان در تیر ۱۳۶۴ ماده واحده لزوم شناسایی رهبر آینده را به سرعت تصویب کرد. در انتهای همان اجلاسیه و نیز اجلاس فوق‌العاده آبان ۱۳۶۴ ماده واحده دیگری را فوراً به تصویب رسانید که آقای منتظری را مصداق منحصربه‌فرد قسمت اول اصل ۱۰۷ قانون اساسی با پذیرش اکثر قاطع مردم معرفی می‌کرد و خبرگان نیز این انتخاب را صائب دانسته و تأیید می‌کند. مصلحت مترتّب بر ماده واحده باعث شد مشکلات قانونی آن مدنظر قرار نگیرد. این اقدام عجولانه یقیناً به ضرر آقای منتظری بود بی‌آنکه کمترین نفعی برای وی داشته باشد. طرّاح و کارگردان اصلی هر دو مصوّبه سید علی خامنه‌ای با دستیاری اکبر هاشمی رفسنجانی بود.
سید علی خامنه‌ای در مجلس خبرگان در سال ۱۳۶۴: «این یک بیانیه یا اعلامیه نیست، «سند تاریخی» است. آیت‌الله منتظری از چشم مردم نفر دوم نظام امامت است. کیفیت و گسترش شعارها و یک‌آهنگ‌بودن آنها در مورد ایشان در همه جای کشور دقیقاً همان وضعیتی است که قُبَیل انقلاب نسبت به امام بود. اگر بخواهیم آن مقدمات عقلایی را انجام دهیم وقتش الآن است. من این را یکی از مهم‌ترین کارهایی می‌دانم که در تاریخ انقلاب ما دارد انجام می‌گیرد.»
اگر این سخنان صحیح است، چگونه با تصمیمات بعدی نظام قابل توجیه است؟ آیا تمامی اشکالات وارده به آقای منتظری – بر فرض صحت – بعد از این مصوّبه بروز کرده یا غالباً متعلق به خصلت‌های عمومی است که ملازم با ایشان بوده است؟! اگر مواضع بعدی نظام صحیح باشد، معنایی جز نادرست‌بودن سخنان و اقدامات مورد بحث تا سال ۱۳۶۴ ندارد. راستی آقای خامنه‌ای و دستیارانش کجا به خطابودن اقوال و تصمیمات خود اذعان کرده و از محضر ملت عذر خواسته‌اند؟
آقای منتظری در مقایسه با آقای خمینی در سیاست داخلی، حقوق عمومی و آزادی‌ها تفکری نسبتاً لیبرال داشته، حال آنکه در آن زمان در سیاست خارجی و نهضت‌های آزادی‌بخش از مواضعی رادیکال‌تر از آقای خمینی برخوردار بوده است. نگاهی به کارنامه آقای منتظری در نُه ماه نخست قائم‌مقامی رسمی رهبری نشان می‌دهد که ایشان در مدیریت عالی کشور مشارکت فعال داشته، و کوشیده است در جلسات غیرعلنی با مقام رهبری و سران نظام انتقادات خود را بی‌پرده با ایشان درمیان بگذارد و خطاهای مدیریت را مشفقانه رفع کند. در مواضع و سخنان علنی ایشان ضمن حمایت از اصل نظام و رهبری آقای خمینی همواره از حقوق مردم، آزادی‌های مشروع، سعه‌صدر، تنوّع و تکثّر آراء دفاع کرده است.
این سی‌امین کتاب منتشرشده نویسنده به فارسی است. دفتر اول این مجموعه با عنوان «نورافشانی بر تاریک‌خانه خبرگان: نظارت در نطفه خفه‌شده و فاجعه جداکردن مرجعیت از رهبری! (۱۳۶۸-۱۳۶۱)» در آبان ۱۳۹۹ توسط همین ناشر روانه بازار شد. به دلیل ممنوع القلمی و ممنوع الانتشاری مطلق نویسنده در کشورش، این کتاب همانند دو کتاب قبلی در آلمان منتشر شده است. علاقه مندان برای تهیه کتاب به ناشر مراجعه کنند.
فهرست
فهرست تفصیلی
مقدمه
فصل اول: شخصیت دوم نهضت از آغاز تا پیروزی (۱۳۵۷-۱۳۰۱)
مقدمه
مبحث اول. تأسیس درس خارج آقای خمینی
مبحث دوم. مجاهدتهای سیاسی و زمزمه مرجعیت
مبحث سوم. مبارز اول داخل کشور
مبحث چهارم. معرّف اصلی مرجعیت آقای خمینی
فصل دوم: فقیه عالیقدر، شخصیت دوم نظام از بهمن ۱۳۵۷ تا تیر ۱۳۶۴
مقدمه
مبحث اول. تثبیت جمهوری اسلامی
مبحث دوم. تدریس و مرجعیت
مبحث سوم. نهادسازی فرهنگی
مبحث چهارم. مشارکت در اداره کشور
فصل سوم: تحلیل انتقادی ماده واحده آبان ۱۳۶۴ مجلس خبرگان درباره آقای منتظری
مقدمه
مبحث اول. اجلاسیه سالانه سوم، تیر ۱۳۶۴
مبحث دوم. اجلاسیه فوق‌العاده آبان ۱۳۶۴
مبحث سوم. اعلام عمومی رهبری آینده آقای منتظری
مبحث چهارم. اهمّ اقدامات چهار ماهه آقای منتظری
فصل چهارم: بهار قائم‌مقامی، ارزیابی عملکرد آقای منتظری
مقدمه
مبحث اول. اتفاقات مهم
مبحث دوم. ارجاعات فقهی
مبحث سوم. مشارکت در مدیریت کلان
مبحث چهارم. فعالیتهای علمی
فهرست منابع
آلبوم تصاویر و اسناد
نمایه
به همین قلم
خلاصه عربی
خلاصه انگلیسی
خلاصه آلمانی
کلیدواژه‌ها:
۱. اندیشه سیاسی معاصر اسلام شیعی، ۲. تحلیل انتقادی تاریخ جمهوری اسلامی ایران، ۳. تاریخ تحلیلی معاصر ایران، ۴. مقام رهبری جمهوری اسلامی، ۵. مجلس خبرگان رهبری، ۶. روح الله موسوی خمینی، ۷. حسین‌علی منتظری نجف آبادی.
علاوه بر نسخه کاغذی، نسخه الکترونیکی کتاب هم در اختیار علاقه‌مندان است.
