پرسش:
رزق خاص اگر بستگی به شرایط خاص و تلاش و کوشش و توجه خاص خداوند دارد، پس چرا در رزق عام همه یکسان بهره مند نشدهاند؟ چراکودکان ناقص به دنیا میآیند؟ چرا یک مادر فرزندان خود را در کودکی از دست میدهد؟ من آدمهایی را میشناسم که روزگار آن قدر سخت برایشان رقم خورده که من از خود می پرسم دلیل خلقتشان چه بوده؟
وقتی من گلی را در گلدان می کارم میدانم که نباید آب و نور و کود را از او دریغ کنم. چرا خالق بزرگتر گاهی حتی ازدادن نور دریغ می کند؟ چرا افراد نابینا خلق می شوند؟
پاسخ:
رزق عام به تساوی در اختیار همگان است، اما دنیای طبیعی دار تضاد است. آنچه باعث برخی نارسايی ها می شود موانع و اسباب طبیعی است. کودکان ناقص الخلقه معلول برخی نارسایی های ژنتیک هستند. مرگ کودکان یک مادر نتیجهی برخی بیماریهای ناشی از عوامل طبیعی است. سختی معیشت برخی مردم نیز علتی جز عوامل اجتماعی و اقتصادی ندارد که با عمل خود این افراد و دیگر مردم به تعالیم دینی قتبل رفع است. اگر فردی نابینا شده یقینا معلول عوامل طبیعی است. اما در هیچیک از این موارد ظلمی صورت نگرفته است. احدی بر خداوند حق پیشینی نداد تا با نقض آن از او طلبکار باشد. به هر کسی به هر اندازه از سلامتی و برخورداری داده شد از او متناسب با آن انتظار می رود. از نابینا تکلیف افراد بینا را خواستن خلاف عدالت است. اما نابینا همچنانکه از برکات بینایی محروم است امکان گناهان ناشی از بینایی نیز برایش میسر نیست. قرار نیست خداوند در امور طبیعی که سنن الهی اوست دم بدم دخالت کند و آنها بر وفق عقل ناقص ما تغییر دهد. ان کس که متمول است تکلیفی متفاوت با فرد فقیر دارد، البته متدینان نسبت به رفع حوائج اولیهی او شرعا مسئولند. من در تفاوتهای طبیعی هیچ ظلم و خلاف احسنی نمی بینم.
موفق باشید
محسن کدیور