روابط جنسی با جنس موافق
الف. چهارده مطلب کوتاه زیر درباره روابط جنسی با جنس موافق (همجنسگرایی) در پاسخ به پرسش کاربران در این وبسایت به تفکیک قبلا منتشر شده بود، و اکنون با حذف غالب پرسشها و ویرایش بسیار اندکی به ترتیب تاریخ انتشار اولیه یک جا منتشر می شود.
ب. جدیدترین نظرات نویسنده در این موضوع – البته به ایجاز – در ترجمه انگلیسی ویرایش دوم کتاب حق الناس: اسلام و حقوق بشر آمده است:
Kadivar, Mohsen. Human Rights and Reformist Islam, Nikky Akhavan (tr.), Series in Translation: Modern Muslim Thinkers, Edinburgh University Press in association with Aga Khan University Institute for the Study of Muslim Civilizations, UK, 2021.
متن فارسی آن نیز به علت ممنوع القلمی و ممنوع الانتشاری مطلق در ایران، در آلمان منتشر شده است: حقالناس: اسلام نواندیش و حقوق بشر (ویرایش دوم). إسن، آلمان: نشر اندیشههای نو، ۱۴۰۱، ۵۳۲ صفحه.
ج. همجنسگرایی تا کنون موضوع هیچ بحث تفصیلی در مقالات و کتابهای من واقع نشده است. امیدوارم در آینده فرصت پرداختن تفصیلی به این موضوع فراهم شود.
۱ آذر ۱۳۹۹
تکمیل ۱۳ بهمن ۱۴۰۱
***
۱. لواط و دو مقدمهی همجنسگرائی
یک. تجدید نظر در احکام شرعی ارتباط جنسی دو همجنس مستلزم اثبات این دو مقدمه است:
الف. ارتباط جنسی دو همجنس به اتفاق عالمان تجربی انحراف جنسی، بزه اجتماعی و بیماری نیست، و گرایشی غریزی، فطری و غیراکتسابی در برخی انسانهاست.
ب. تشخیص بالاتفاق عالمان علوم تجربی تمام موضوع حکم شرعی را تشکیل می دهد و هیچ مصلحت یا مفسدهی دیگری در موضوع حکم شرعی دخالت ندارد.
مقدمهی نخست تا کنون بر من اثبات نشده است. حداقل در منکوحات و ماکولات و مشروبات دلیل بر خلاف مقدمهی دوم است و با وجود نهی صریح شرعی نمی توان فعلی را ولو مورد توافق علمای تجربی جایز دانست.
دو. موضوع لواط در کتاب، سنت، و شریعت ارتباط جنسی دو همجنس است، حتی اگر با رضایت کامل دو فرد بزرگسال صورت گرفته باشد، یعنی تا کنون در شرع همجنس گرایی امری متفاوت با همجنس بازی و لواط دانسته نشده است. فعل شنیع لواط و مشابهات آن دو حکم دارد. به لحاظ تکلیفی حرام مؤکد و در نتیجه گناه و معصیت شمرده می شود، و به لحاظ وضعی مجازاتی شدید تر از زنا برای آن درنظر گرفته شده است. اصل هر دو حکم اجماعی مسلمانان است و از هیچ فقیه سنی یا شیعی تا کنون خلاف آن شنیده نشده است.
سه. در مذهب شافعی نیز لواط موجب حد می شود و حد لائط حد زانی است. (حاشیة الدسوقی ج ۲ ص ۲۱۴، المغنی ج ۸ ص ۱۸۷، المنتقی علی الموطا ج ۷ ص ۱۴۲، القوانین الفقهیه ص ۲۵۵). اما در کتاب طبقات الشافعیة الکبری (ج ۴ ص ۴۵) آمده است: «لواط مالک با پسربچه مملوکش موجب حد نمی شود، به خلاف مملوک غیر.» مولف کتاب بعد از اشاره به منابع آن که چندان شناخته شده و معتبر نیست در انتها نتیجه گرفته است نووی [از بزرگترین فقهای شافعی] این قول را در کتابش الروضة به کلی نادیده گرفته به آن اشاره نکرده است. معنای سخن نووی بی اعتباری این قول – که فاقد هرگونه مبنای معتبر در کتاب و سنت است – می باشد، یعنی این تمایز حتی بین شافعیه نیز بی اعتبار است. بعلاوه قائلان همین قول درباره گناه و حرمت این فعل با دیگر مسلمانان هم داستان هستند و تنها مجازات آنرا مرتفع می دانند . ضمنا چون برده داری سالبه به انتفاء موضوع شده است با امثال این قول شاذ بی مبنا نمی توان جواز لواط یا جواز روابط جنسی همجنس غیربرده را نتیجه گرفت. (۱۵ اسفند ۱۳۹۱)
۲. باز هم همجنس گرائی
مخالفت با همجنس گرایی منحصر در مسلمانان نیست، اکثر متدینان به ادیان ابراهیمی و بسیاری از افراد غیرمذهبی نیز با چنین امری موافق نیستند. موافقان با همجنسگرایی آنرا پدیده ای طبیعی دانسته و برخورداری جنسی اینگونه افراد را نیز از حقوق بشر می شناسند. بحث اصلی در این است که همجنس گرایی انحراف از طبیعت انسانی و مسبوق به برخی نارسایی ها در دوران کودکی و امری اکتسابی و در نهایت نوعی بیماری است یا امری طبیعی و غریزی و خدادادی است که باید آنرا به رسمیت شناخت. (۲۶ خرداد ۱۳۹۲)
۳. اخفیت مجازات فاعل از مفعول در لواط در فقه سنتی
در فقه سنتی در مورد مجازات لائط/ فاعل قول مشهور در فقه امامیه قتل مطلقا و قول غیرمشهور قتل در صورت احصان و جَلد در صورت عدم احصان است. مجازات ملوط / مفعول مطلقا قتل است. علت اختلاف روایات مختلف است. در فقه سنتی مجازات مفعول از فاعل شدیدتر است. در فقه اهل سنت مالکیه و حنابله (در اشهر روایتین احمد بن حنبل) قائل به وجوب رجم لائط مطلقا هستند. شافعیه قائل به وجوب رجم لائط محصن و جلد و تعزیر غیرمحصن است، ابوحنیفه تعزیر لوطی را کافی دانسته معتقد به قتل لائط نیست مطلقا. (۷ تیر ۱۳۹۲)
۴. احکام تکلیفی و وضعی همجنسگرایی
الف. ممنوعیت و حرمت شرعی ارتباط جنسی با جنس موافق در حد فهم من از مسلمات دینی است (حکم تکلیفی)
ب. همجنسگرایی چه بیماری باشد، چه امر طبیعی، قابل مجازات نیست (حکم وضعی). این نکتهی تازه ای است که به نکات پیش گفته می افزایم. (۱۹ مرداد ۱۳۹۲)
ایضاح: مرادم از نفی مجازات، نفی مطلق مجازات بوده، نه صرفا مجازات اعدام. (نواندیشی دینی و خردورزیهای شخصی، ۱۵ شهریور ۱۳۹۷)
۵. روابط جنسی زن با همجنس
الف. در قرآن کریم زنان پاکدامن با عباراتی از قبیل حافظات (فروجهن) (احزاب ۳۶)، صالحات قانتات حافظات للغیب (نساء ۳۴) ، محصنات (نساء ۲۵ و مائده ۵) یاد شده است. در آیهی ۳۱ سوره نور به بانوان مؤمنه امر شده است که «حفظ فرج» کنند. در آیات ۷-۵ سوره مومنون و ۳۱-۲۹ سوره معارج روابط جنسی خارج از رابطهی مشروع زن و مرد تجاوز به حریم الهی شمرده شده است.
قرآن کریم زن پاکدامن را زنی می داند که دامن خود را از روابط جنسی به استثنای رابطهی مشروع با شوهر پاک نگاه دارد. خانوادهی مشروع در اسلام متشکل از زن و مرد است. هر نوع رابطهی جنسی زن با زن و مرد با مرد و رابطهی خارج از ازدواج زن و مرد حرام است. روابط جنسی همجنس چه مونث و چه مذکر در اسلام پذیرفته نیست.
ب. در سنت روابط جنسی بین دو مؤنث با عنوان «مساحقه» همانند لواط حرام اعلام شده و مستحق مجازات دانسته شده است. (۲۴ شهریور ۱۳۹۲)
۶. حقوق اقلیت جنسی و سبک زندگی
یک. اینکه در سالیان اخیر کسانی رابطه با جنس موافق را «سبک زندگی» تعریف کرده اند، باعث نمی شود که همین روابط جنسی را در گذشته سبک زندگی ندانیم. لواط کاران در گذشته و حال نیز با همین نگاه سبک زندگی متفاوتی داشته اند. منتهی درگذشته کسی چنین سبک زندگی را به رسمیت نمی شناخت. امروز برخی آنرا سبک زندگی تعریف می کنند. بالاخره در این سبک زندگی رابطهی جنسی با جنس موافق هست. حکم شرعی آن چیست؟ چه کسی سبک زندگی یادشده را پذیرفته باشد، چه نپذیرفته باشد چاره ای جز پاسخگویی به پرسش فوق ندارد.
دو. اینکه «لواط عمل جنسی عمدتا بین یک مرد بالغ و یک نوجوان واقع می شود» به چه دلیل؟ تعریف لواط آمیزش جنسی مقعدی میان مردان است مطلقا، قید «بالغ بودن فاعل و نابالغ بودن مفعول» در لواط فاقد مستند است.
سه. در قرآن کریم نیز هیچ دلیلی این ادعا که «تجاوز به عنف قوم لوط که بیشتر قربانیان آن کودکان و نوجوانان بودند» دیده نمی شود. برعکس بیان قرآن بسیار صریح است: «إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِّن دُونِ النِّسَاءِ» (اعراف ۸۱) «شهوت به جنس مرد» همان است که برخی امروز آن را سبک زندگی جدیدی معنی می کنند. رضایت و بالغ بودن طرفین عنوان لواط را عوض نمی کند. این دعاوی نه تنها فاقد دلیل است بلکه ادلهی بسیار محکمی برعلیه آنهاست.
چهار. مشکل بحث قبل از بحث دینی موضوع علمی آن است. در بین خود متخصصان این حوزه اتفاق نظر نیست. نظر مخالف هم هست. تا چنین نظرهای متفاوت علمی یافت می شود جا انداختن چیزی به عنوان «اقلیت جنسی» کار ساده ای نیست. (۱۸ آذر ۱۳۹۲)
۷. سبک زندگی، قابلیتها و محدودیتها
الف. در عرف بین المللی به کارگیری هریک از حقوق بشر منوط به چند شرط است از جمله عدم ضرر به دیگران و عدم اختلال در سلامت، اخلاق، امنیت و نظم عمومی.
ب. در حد اطلاع من عنوان «سبک زندگی» در حقوق یا فقه به خودی خود حریمی برای کسی ایجاد نمی کند، به عبارت دیگر تنها تا جایی قابل احترام است که به ضرر به غیر یا اختلال در سلامت، اخلاق، امنیت و نظم عمومی منجر نشود.
ج. روابط جنسی توام با خشونت یا خودکشی دسته جمعی یا تجاوز دسته جمعی یا رد و بدل کردن همسر یا قربانی کردن فرزند در پیشگاه خدایان یا عدم استحمام … به عنوان «سبک زندگی» مطلقا پذیرفته نیست.
د. پذیرش همجنسگرایی به عنوان «سبک زندگی» زمانی که احتمال اضرار به مفعول وبه ویژه اختلال در اخلاق عمومی به شکل قوی از جانب اکثر پیروان ادیان ابراهیمی مطرح می شود با مانع جدی مواجه است. (۱۸ آذر ۱۳۹۲)
۸. مجازات همجنسگرایی؟
الف. همجنسگرایانی که روابط جنسی خود را علنی نکرده اند، همانند دیگران کسی مجاز به تجسس از احوال شخصی آنها نیست.
ب. آن گروهی از همجنسگرایان که روابط جنسی خود را علنی کرده اند، قابل مجازات [اعدام و غیراعدام] نیستند، چرا که از دو حال خارج نیست، مطابق نظر مدافعان همجنسگرایی این اعمال غریزهی طبیعی است. کسی را به جرم اعمال غریزهی طبیعی نمی توان مجازات کرد. اگر این اعمال بیماری و ناشی از نارسائیهای دوران کودکی باشد، بیمار قابل مجازات نیست، بیمار را می باید درمان کرد.
ج. جامعه ای که چنین روابطی را مخل اخلاق عمومی می داند حق دارد برای اینگونه افراد محدودیتهایی را برای حفظ اخلاق عمومی مطابق قانون اعمال کند. (۱۸ آذر ۱۳۹۲)
۹. حقوق مساوی همجنسگرایان در تحصیل و اشتغال
الف. کسی را نمی توان از تحصیل یا داشتن شغل محروم کرد مگر به حکم قانون. جامعه ای که روابط همجنسگرایانه را مخل اخلاق عمومی می داند می تواند با وضع قوانین لازم برای حفظ اخلاق عمومی به گونه ای این گونه افراد را از این دو حق محروم نکند، به شرطی که امکانات و مقدورات کافی برای همگان موجود باشد.
ب. جامعه ای که اینگونه روابط جنسی را ناهنجاری و اختلال در اخلاق عمومی می داند موظف است در کنار وضع قوانین محدودکننده تسهیلات لازم برای تغییر جنسیت را برای این افراد فراهم کند. (۱۸ آذر ۱۳۹۲)
ایضاح: «معنای عبارت فوق وظیفه برای فراهم کردن تسهیلات لازم برای تغییر جنسیت (اختیاری) است، که با وظیفه برای تغییر جنسیت (اجباری) تفاوت فاحشی دارد. متعلق وظیفه ایجاد تسهیلات تغییر جنسیت است تا اگر کسی با اختیار و آزادی چنین گزینه ای را اختیار کرد توان انجام آن برایش فراهم باشد.» (نواندیشی دینی و خردورزیهای شخصی، ۱۵ شهریور ۱۳۹۷)
۱۰. همجنسگرایی به مثابه «سبک زندگی»
الف. مسئله همجنسگرایی قابل قیاس با فرزندخواندگی نیست. همجنسگرایی مطلقا پدیده ای مدرن نیست. در گذشته هم وجود داشته است. در متون فلسفی یونان باستان به صراحت از آن صحبت شده است. در زمان ظهور اسلام و قبل از آن هم پدیدیده ای کاملا شناخته شده بوده است. در آن زمان تجاوز به نوجوان یا کودک همجنس با ارتباط جنسی دو بالغ همجنس متمایز بوده است، اما اسلام هر دو را صریحا محکوم و مردود شمرده است.
ب. به تصریح قرآن رویهی قوم لوط ارتباط جنسی با همجنس بوده است: «إِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ شَهْوَةً مِّن دُونِ النِّسَاءِ» (اعراف ۸۱) ادعای اینکه معنای لواط نزدیک به «بچه بازی و تجاوز به کودکان و نوجوانان» یا «تجاوز به همجنس» یا «رابطه جنسی دو همجنس بدون کشش عاطفی عمیق و صرفا یک عمل جنسی گذرا» است، بدون هرگونه دلیلی است. تعریف لواط آمیزش جنسی مقعدی میان مردان است مطلقا، قید «بالغ بودن فاعل و نابالغ بودن مفعول» در لواط فاقد مستند است، رضایت و کشش عاطفی داشتن طرفین عنوان لواط را مطلقا عوض نمی کند.
ج. در حد اطلاع من درباره همجنسگرایی تا کنون اجماع و اتفاق نظر علمی در دست نیست. گروهی آنرا پدیده ای طبیعی و برخی [کمتر از گروه نخست] نیز آنرا معلول برخی امور اکتسابی در زمان کودکی می دانند.
د. اما اینکه در آینده این امر مورد اتفاق علمی قرار می گیرد من پیشگو نیستم و چو فردا شود فکر فردا کنیم.
ه. تا کنون هیچ سند بین المللی از سوی مجمع عمومی سازمان ملل متحد (مهمترین مرجع بین المللی رسمی حقوق بشر) در به رسمیت شناختن همجنسگرایی به عنوان یکی از حقوق بشر به تصویب نرسیده است! چرا که اکثر دول عضو با به رسمیت شناختن آن به شدت مخالفند. اکثر جمعیت کرهی زمین از این امر کراهت دارند و حاضر نیستند آنرا به رسمیت بشناسند. (۱۸ آذر ۱۳۹۲)
۱۱. جمع مسلمانی و همجنسگرایی؟
الف. رفتارهای جنسی بین دو همجنس شرعا حرام است.
ب. افراد همجنسگرا مطابق قانون در اموری که اخلاق عمومی را نقض نکند با دیگران برابرند.
ج. هرکس تا زمانی که خود را مسلمان می داند، شهادتین را بر زبان جاری کرده و به برخی از تعالیم دینی عمل می کند مسلمان است. ارتکاب فعل حرام باعث ابطال مسلمانی نیست. مسلمان ممکن است صالح یا گناهکار باشد. همجنسگرا نیز از این قاعده مستثنی نیست.(۱۰ دی ۱۳۹۲)
۱۲. علت منع همجنسگرایی در روایات شیعه؟
پرسش: دربارۀ حرمت لواط، یا همجنسگرایی، در روایات اسلامی مدارکی موجود است که علت تحریم عمل مزبور در متن آنان ذکر گردیده و علت حرمت عمل مزبور منصوصالعلة است: «أَنَّ زِنْدِیقاً قَالَ لَأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع فَلِمَ حَرَّمَ اللِّوَاطَ؟ قَالَ مِنْ أَجْلِ أَنَّهُ لَوْ کَانَ إِتْیَانُ الْغُلَامِ حَلَالًا لَاسْتَغْنَى الرِّجَالُ عَنِ النِّسَاءِ وَ کَانَ فِیهِ قَطْعُ النَّسْلِ وَ تَعْطِیلُ الْفُرُوجِ وَ کَانَ فِی إِجَازَةِ ذَلِکَ فَسَادٌ کَثِیرٌ». آیا نمیتوان در صورت برطرف شدن علت حکم که همانا عدم مراجعت مردان به زنان و همچنین قطع نسل بشر است حکمی متفاوت دربارۀ همجنسگرایی نمود؟
پاسخ: مرسلهی احتجاج فاقد اعتبار سندی است! ثانیا به لحاظ دلالت: أولا ممنوعیت شرعی ارتباط جنسی با همجنس منحصر به اینگونه روایات معلله نیست. ثانیا علت مذکور در روایت مورد اشاره علت منحصره نیست، یکی از علل حرمت است. ثالثا علت یادشده به قوت خود باقی است. چه اتفاقی افتاده که این علت رفع شده است؟! (۲۹ دی ۱۳۹۲)
۱۳. غیرقابل دفاع بودن مجازات اعدام همجنسگرایان
همجنسگرایی اگرچه در میان پیروان همه ادیان الهی خصوصا اسلام مخالفان جدی دارد؛ اما اثبات مجازات، آن هم اعدام برای این افراد کار آسانی نیست. اگر همجنس گرایی بر اساس غریزه طبیعی صورت گرفته باشد (نظر مدافعانش)، کسی را به جرم إعمال غریزهی طبیعی نمی توان مجازات کرد. اگر این اعمال بیماری و ناشی از نارسائیهای دوران کودکی باشد (نظر مخالفانش)، بیمار قابل مجازات نیست، بیمار را می باید درمان کرد. در هر صورت مجازات اعدام برای چنین افرادی شرعا قابل دفاع نیست. (جنایت اورلاندو اقدامی حرام و خلاف شرع، ۲۴ خرداد ۱۳۹۵)
۱۴. حقوق دگرباشان جنسی در شرع
الف. دگرباشان جنسی در کلیه حقوق با دیگران برابرند (به استثنای حق ازدواج با همجنس).
ب. هرکس تا زمانی که خود را مسلمان می داند، شهادتین را بر زبان جاری کرده و به برخی از تعالیم دینی عمل می کند مسلمان است. ارتکاب فعل حرام باعث ابطال مسلمانی نیست.
ج. جنسیت فرد از امور شخصی است، و احدی بدون رضایت وی حق تغییر آن را ندارد. (نواندیشی دینی و خردورزیهای شخصی، ۱۵ شهریور ۱۳۹۷)