خراسانی

ترجمه عربی

انتشار ترجمه عربی مجموعه مقالات کدیور در نقد ولایت فقیه

پنجمین ترجمه عربی کتابهای کدیور حاوی ترجمه ده مقاله درباره ولایت فقیه است: فقاهت و سیاست؛ تولد ولی فقیه: تبارشناسی نظریه‌ حکومت در تشیع؛ انديشه سياسی آخوند خراسانی؛ چرا آخوند خراسانی به حکومت اسلامی باور نداشت؟ از مشروطه سلطنتی تا جمهوری ولائی؛ قلمرو حكومت دينی از ديدگاه آیت‌الله خمينی؛ آن مسائل بالاتر! حدود اختیارات ولایت فقیه همان حدود اختیارات خداوند است؛ شرع شورای نگهبان در برابر قانون مجلس؛ ولايت فقيه و مردم‌سالاری؛ اسلام و دموكراسی، سازگاری یا ناسازگاری؟ افسوس که کتاب به زبان اصلی در کشور خودم امکان انتشار ندارد.

چالش اسلام و قدرت

چالش اسلام و قدرت -۴

متعلَق اسلام در قرآن «تسلیم خداوند شدن» است نه «تسلیم قدرت یا حکومت پیامبر شدن». از هیچ آیه قرآن به دست نمی آید که «پیامبر به دنبال تسلیم کردن مردم به حکومتش بوده، حتی اگر ایمان به خدا نداشته باشند». بر خلاف ادعای سروش ما پیامبر رحمت را بزرگ نکردیم! قرآن – که مطلقا تالیف پیامبر نیست! – محمد را به عنوان پیامبر رحمت بزرگ کرده است. اگر داستان موسی و خضر نمادین باشد، یعنی متعلق به عالم واقع و تکلیف نیست تا قبح قصاص قبل از جنایت مطرح شود.

یادداشت

یادنامه میرزای نائینی

مرداد امسال هشتادمین سالگرد درگذشت فقیه اصولی بزرگ و نظریه پرداز سیاسی عصر مشروطه میرزا محمد حسین نائینی است. میرزای نائینی در سلسله اساتید نویسنده و از متفکران ارزشمند سده معاصر است. این مختصر در بزرگداشت یادش شامل پنج مطلب در تحلیل انتقادی آراء او به شرح زیر است: أصول دولت مشروطه‌با اذن و نظارت فقیهان‌، قلمرو ولایت معصومان، اقسام حکومت، ولایت فقیه و گفتگوی منسوب به آخوند خراسانی و میرزای نائینی درباره حکومت اسلامی.

ترجمه فرانسوی

تولد ولی فقیه: تبارشناسی نظریه‌ی حکومت در تشیع

ولایت  سیاسی فقیه حداقل شش مرحله‌ی تاریخی داشته است. در مرحله  اول  حوزه  سیاست  را دربرنمی گرفت . در مرحله  دوم  عرفیات  به  سلاطین  شیعه  سپرده  شد، در مرحله  سوم  با قبول  ولایت  عامه  فقها، سلطنت  شاهان  با اذن  فقها مشروع شناخته  شد. در مرحله زودگذر چهارم ، حوزه  عمومی  با نظارت  فقها به  مردم  سپرده  شد، در مرحله  پنجم  بنابر ولایت  مطلقه فقیه ، برای  نخستین  بار فقها بالمباشره  و مستقیما زمامداری  را خود شخصا به عهده  گرفتند. در مرحله  ششم  با قرائتی  دمکراتیک  از ولایت  فقیه  یا تحقق  حکومت  دینی  و جمهوری  اسلامی  منهای ولایت  فقیه  مواجه  هستیم . اگر مراحل  چهارم  و ششم  را که  ماهیتا از چهار مرحله  دیگر متفاوت  است  جدا کنیم  (چرا که مبنای  مشروعیت  در این  دو مرحله  با مراحل  چهارگانه  متفاوت  است ) در چهار مرحله  مبتنی  بر «مشروعیت  الهی  بلاواسطه » با نوعی  گسترش  قلمرو اختیارات  فقها مواجهه  هستیم  که  نسبت مستقیم  با اقتدار خارجی  فقیهان  دارد. به عبارت  دیگر نظریات  سیاسی  متاثر از واقعیت  خارجی اند. و در ذهن  عالمان  دینی  با تعامل  با عینیت  اجتماعی  ترسیم  می شوند، به عبارت  دیگر این  نظریات  بیشتر از آنکه  الهی  و قدسی  باشند، بشری  و انسانی اند و حاصل  برداشت  فقها از دین  و شرائط زمانه  است .رنگ  و بوی  شرائط، گشاده دستی ها و محدودیت های  هر عصری  در نظریه  سیاسی  فقهای  آن  عصر به وضوح  قابل  رویت  است. ولایت  فقیه  در دو محور تطور یافته است، محور اول  حوزه  اختیارات  فقها که  از امور حسبیه  به  امور عامه  و سپس  به  اختیارات  مطلقه  گسترش  یافت . محور دوم  نحوه  دخالت  در سیاست که  از تفکیک  حوزه  شرعیات  از حوزه  عرفیات  آغاز شد و با اذن  به  سلاطین  و سپس  به  دخالت مستقیم  و بالمباشره  فقها در امر سیاست  به  پایان  رسید.

علمای معاصر الگو

علمای فراوانی به لحاظ علمی و رفتاری قابل اعتنا بوده و هستند، از قبیل آخوند خراسانی، علامه طباطبائی و آیت الله منتظری (رضوان الله علیهم). من چند دهه است از مرید و مرادی عبور کرده ام.

بررسی دیدگاههای علمای شیعه قرن اخیر درباره حقوق بشر

جمعی از علمای شیعه معاصر ایرانی بر خلاف دیدگاه رایج رسمی و سنتی حقوق بشر را یکی از دستاوردهای ارزنده انسان معاصر دانسته بر این باورند که می باید متون دینی را از این زاویه بازخوانی کرد: آخوند ملامحمد کاظم خراسانی دفاع از«حقوق طبیعی» ملت ایران، میرزا محمد حسین غروی نائینی: هر کس مالیات می دهد (چه مسلمان چه غیرمسلمان) حق رأی، مشارکت و نظارت دارد، سید ابوالفضل مجتهد زنجانی: دفاع از حقوق بشر به مثابه وظیفه شرعی، علی گلزاده غفوری: مهمترین اشکال قانون اساسی جمهوری اسلامی عدم پیش بینی حق اعتراض و تغییر مسالمت آمیز نظام در آن است، و استاد حسینعلی منتظری نجف آبادی: انسان «از آن حیث که انسان است» صاحب حق است.

فقه سیاسی

محسن کدیور یکی از روشنفکران دینی ایرانی است که اگرچه گوشه دلش با حوزه پیوند خورده و سالها در قم به تحصیل و تدریس مشغول

بازخواني نظري مشروطه (مصاحبه)

>>سال۱۳۸۵ مشروطه ايران ۱۰۰ ساله شد و به اين مناسبت همايشهائي در گوشه و كنار كشور برگزار و آثاري منشر شد. محسن كديوركه در سالهاي

از فارابی تا آخوند خراسانی

مي‌خواستم عنوان اين گفت‌وگو را «قرائت فراموش‌شده از محسن كديور» بگذارم- وام گرفته از یکی از مقالات بنیادی اخیرش- زيرا از آغاز در حوزه‌اي پيش

قطعات سیاسی در آثار ملا محمد کاظم خراسانی صاحب کفایه (1329 - 1255ق)، (مجموعه اسناد پیشگامان اسللام سیاسی در ایران معاصر/1) ، انتشارات کویر، تهران 1385
سیاست‌نامه‌ی خراسانی

سیاست نامه خراسانی

آخوند ملا محمد كاظم خراساني (۱۳۲۹- ۱۲۵۵هجري قمري) صاحب كفاية الاصول، يكي از بزرگترين علماي جهان اسلام در سده اخير، يكي از اركان علم اصول فقه در حوزه تشيع و بلندپايه ترين مجتهد حامي مشروطه، در دو بعد نظري و عملي در نهضت مشروطيت در ايران منشأ اثر جدي بوده است. با اينكه فرصت آنرا نيافت كه كتاب مدون يا رساله مستقلي در حوزه سياست به رشته تحرير درآورد، اما در لابلاي آثار فقهي اصولي و نيز در متن تلگرافها، لوايح و نامه هاي كوتاه و بلند وي آراء سياسي بديعي به چشم مي خورد كه مي توان از “مكتب سياسي خراساني” سخن به ميان آورد.
“سياست نامه خراساني”- كتابي كه باعذر تقصير يه محضر آخوند خراساني با يك قرن تأخير منتشر مي شود- گردآوري و تصحيح انتقادي قطعات سياسي در آثار عربي و فارسي اين فقيه خبير است كه از كتب مرجع انديشه شناسي اسلام سياسي در صدر مشروطيت به حساب مي آيد.

 pdf (مقدمه)

مقاله

انديشه سياسی آخوند خراسانی

انديشه سياسی آخوند خراسانی آخوند ملامحمد كاظم خراساني (۱) (۱۳۲۹ – ۱۲۵۵ ه . ق) يكي از بزرگترين علماي جهان اسلام در سده اخير است.