مصاحبه تحلیلی

ولایت فقیه، شیرازه – کتابخانه قرن

کتاب «ولایت فقیه، حکومت اسلامی» آقای خمینی یک کتاب مهم در موزه تاریخ ملت ایران است: ۱) مانیفست اسلام سیاسی، ۲) تز ولایت فقیه، ۳) نگاه بسیط و ساده‌انگارانه نویسنده به مقوله سیاست و اجتماع، ۴) محصول این کتاب یعنی جمهوری اسلامی از دیدگاه اکثر مردم ایران موفق نبوده است. اگر همه‌پرسی در پیش داشته باشیم، بیش از هفتاد و پنج درصد مردم ایران این بار به جمهوری اسلامی نه خواهند گفت، و در حقیقت به این کتاب و به آرمان نویسنده‌اش است که دارند نه می‌گویند.
HMouK
۱۴۰۱/۱۰/۱۰
نواندیشی دینی

نسبت دین و سیاست

از اسلام در حوزه سیاست چه انتظاراتی نباید داشته باشیم؟ انتظار اخلاق سیاسی از تعالیم اسلامی انتظاری روا و موجه است. به دلیل محدودیتهای ذاتی زمانی مکانیِ قوانین حقوقی و نظامات، ساز و کارها و تصمیمات سیاسی حقوق اساسی دینی یا علوم سیاسی دینی ممتنع و مضرّ است. نفی اسلام سیاسی و لوازمش معادل سکوت و انفعال سیاسی نیست، نفی اسلام سیاسی رها کردن اسلام از ابزاروارگی سیاسی است نه خوشامد به وادادگی سیاسی. مسلمانان مانند دیگر مردم در «جامعه مدنی» با هویت دینی خود فعالیت سیاسی می کنند.
HMouK
۱۳۹۹/۱۰/۱۴
اخبار

امکان سنجی فقه سیاسی دموکراتیک

مروری بر آثار مرحوم دکتر داود فیرحی. سخنرانی زنده جمعه ۱۴ آذر ۱۳۹۹ با پرسش و پاسخ. آیا استخراج مفاهیم مدرن سیاسی اجتماعی از متون پیشامدرن به عبارت دیگر «فقه سیاسی دموکراتیک» امری ممکن، مطلوب و مفید است؟ آیا علم فقه معادل علم حقوق است و می توان از حقوق اساسی اسلامی دفاع کرد؟ آیا حکومت دموکراتیک دینی امری ممکن و قابل دفاع است؟ پروژه دموکراتیزه کردن فقه سیاسی یا «اسلام سیاسی دموکراتیک» پروژه ای ارتجاعی و مبتلا به تناقض بنیادی است یا پروژه ای مترقی و پیش‌رو؟
HMouK
۱۳۹۹/۰۹/۱۰
سخنرانی

اسلام، قدرت سیاسی و حقوق انسان

درپاسخ به چهار پرسش زیربنایی، دو رویکرد در میان مسلمانان معاصر در ایران قابل مشاهده است: رویکرد محافظه کارانه به اسلام که برای دریافت موازین قدرت سیاسی و حقوق انسان می پندارد باید به متون اسلامی مراجعه کرد. (فقه سنتی، اسلام حکومتی و اسلام سیاسی غیرحوزوی) رویکرد اسلام نواندیش از متون دینی بیش از ارائه برخی رئوس اخلاق سیاسی و عدم ناسازگاری با حقوق بشر انتظاری ندارد. فرزند نسلی هستم که آمده بود با دین و مذهب کاملش دنیا را عوض کند و نظمی نو در اندازد. امروز متواضعانه به…
HMouK
۱۳۹۸/۰۳/۰۴
سخنرانی

حکومت اسلامی در تعالیم پیامبر و ائمه

چکیده: حداقل سه رویکرد درباره حکومت اسلامی مطرح است: «اسلام سیاسی» آقای خمینی: حکومت اسلامی از اجزای ضروری اسلام است و کوشش برای اقامه و حفظ آن شرعا بر همگان واجب است. رویکرد «اسلام سنتی»: حکومت اسلامی منحصر به زمان پیامبر و ائمه است. رویکرد «اسلام نواندیش»: حکومت و نظام سیاسی امری عرفی و از ضروریات زندگی اجتماعی است. این امر در زمره انتظارات از دین محسوب نمی شود، و اگر پیامبر و ائمه در مقطعی به این امر اقدام کرده اند یا سخنی گفته اند، از زمره امور موقت…
HMouK
۱۳۹۷/۰۹/۰۲
سخنرانی

تأملی دوباره در اسلام سیاسی

اسلام سیاسی، اسلام‌گرائی و بنیادگرائی اسلامی واژه‌های مبهمی هستند. نسخه‌ی واحد برای جریانهای متنوع مسلمان پیچیدن کاری غیرعلمی و نادرست است. صرف الهام گرفتن از اسلام دلیل جامعی برای هم‌سنخی این جریانهای بسیار متنوع نیست. قصد من «تأملی دوباره درباره‌ی اسلام سیاسی در ایران معاصر» است که جمهوری اسلامی بارزترین نمونه‌ی آن است. تجربه‌ی جمهوری اسلامی جائیش اشتباه بوده، کجایش؟ این پاسخ قابل مناقشه‌ی جدی است: جمهوری اسلامی از اساس درست بوده، برخی اشتباهات جزئی در اوائل کار پیش آمد که ناشی از بی‌تجربگی بوده و در هر نظامی پیش…
HMouK
۱۳۹۴/۰۹/۰۶
سخنرانی

اسلام سیاسی در ایران معاصر

اسلام سیاسی چهار مؤلفه دارد: یک. سیاست زیرمجموعه‌ی دیانت، دو. استفاده از ظرفیتهای اسلام برای بسیج توده‌ها در زمان انقلاب و استقرار نظام، سه. حق ویژه‌ی فقها در حوزه‌ی سیاسی، چهار. شریعت به مثابه‌ی قانون کشور. مقابل اسلام سیاسی دو گونه‌ی اسلام غیرسیاسی و اسلام مدنی است. مراد از اسلام مدنی سیاست‌ورزی مسلمانان در جامعه‌ي مدنی در نظام سکولار است. هر یک از این سه گونه اسلام نمونه‌هایی در ایران معاصر داشته‌اند.
adamin
۱۳۹۳/۱۱/۰۳
بخش دوم: سخنرانی ها

تلألؤ چراغ دین

منتظری نظریه پرداز اسلام سیاسی در زمان ما بود، در اسلام سیاسی او رحمت حرف اول را می زد، رضایت عامه بالاترین نقش را داشت، و هدف عدالت بود. فقه او را می توان به فقه آزادی بخش در برابر فقه استبدادی رسمی تعبیر کرد. او تلألؤ چراغ دین در عصر ما بود. دیدگاهش درباره ولایت فقیه سه مرحله از تطور را پشت سر گذاشته است:ولایت انتصابی فقیه، ولایت انتخابی مقیده فقیه اعلم و بالاخره نظارت عالیه فقیه اعلم. این عصاره تفکر فقه سیاسی منتظری است.
kadivarad33
۱۳۹۲/۱۰/۲۸
سخنرانی

اسلام سیاسی بین افراط و تفریط

جریان اسلام سیاسی توانست سیاست را به متن زندگی شیعیان برگرداند، اما در مقابل بیش از یک هزاره تفریط به افراط گرائید و سیاست ورزی و به دست گرفتن قدرت سیاسی در تارک وظائف شرعی شیعیان قرار گرفت. پرداختن به جزئیات سیاسی وقت معتنابهی از متدینان را به خود اختصاص داد. مواضع سیاسی بیشترین نقش را در اعتبار جایگاه مراجع تقلید ایفا کرد. سیاست در مقامی بالاتر از فقه بلکه هر رشته‌ی دیگری قرار گرفت و مصلحت سیاسی سکاندار اندیشه‌ی دینی شد. مراجع تقلید غیرسنتی و روشنفکران دینی همانند احزاب…
HMouK
۱۳۹۲/۰۳/۱۸
سخنرانی

تبارشناسی سه رویکرد به نهضت حسینی

«اسلام سنتی»، تشیع سیاه پوش: عزاداری به مثابه کفاره گناهان «اسلام سیاسی»، تشیع سرخ انقلابی: عزا به مثابه همراهی سیاسی با قیام حسینی برای براندازی حاکمیت ظالم، استقرار عدالت، اقامه ی دین و بدست گرفتن قدرت سیاسی «اسلام مدنی»، تشیع سبز اجتماعی فرهنگی سیاسی: نهضت حسینی حماسه ی استقامت بر ارزشهای اصیل اخلاقی و اشاعه معالم دین
HMouK
۱۳۹۱/۱۰/۲۱
مقالهسخنرانی

تلألؤ چراغ دین

در حالی که برگزاری مراسم ترحیم و شب هفت و بزرگداشت آیت الله العظمی منتظری در ایران ممنوع اعلام شده بود ایرانیان مقیم آمریکا در مرکز نور و دانش نیوجرسی در مجلس سوگ این عالم آزاده اجتماع کردند. محسن کدیور از شاگردان این فقیه متأله در رثای استادش سخن گفت. او طی پنج بخش به ابعاد شخصیت و خدمات علمی آیت الله منتظری پرداخت. در بخش اول با استناد به سه ارزش بنیادی علم، تقوا و جهاد در اسلام، منتظری را عالمی متقی و مجاهدی خستگی ناپذیر معرفی و محضر…
adamin
۱۳۸۸/۱۰/۰۵
یادداشت

در سوگ استاد:تسلیت درگذشت فقیه عالیقدر حضرت آیت الله منتظری

من المومنین رجال صدقوا ما عاهدوا الله علیه فمنهم من قضی نحبه و منهم من ینتظر و ما بدّلوا تبدیلا شیخنا الاستاد آیت الله العظمی حسینعلی منتظری نجف آبادی پس از عمری پربار و حیاتی پرعزت و کارنامه ای درخشان به رحمت ایزدی پیوست و روح بلندش از عالم خاک به ملکوت اعلی رهسپار شد. جهان اسلام و مکتب اهل بیت (ع) یکی از بزرگترین عالمانش را از دست داد. حوزه های علمیه تشیع در سوگ یکی از استوانه های فقاهت سوگوار شدند. اسلام سیاسی بزرگترین نظریه پرداز معاصر خود…
adamin
۱۳۸۸/۰۹/۲۹
مصاحبه تحلیلیمصاحبه

رضایت مردم

People's Consent "All the people of Iran are the owners of Iran" by Ari Siletz 04-Aug-2010 Before his 15 Shaban sermon on the occasion of the birth of the Shiite Imam Mahdi, Nazy Kaviani and I were given the opportunity to ask questions from Dr. Mohsen Kadivar in an informal setting for the readers of Iranian.com. Nazy and I split up the interview between us with Nazy drawing a personal portrait of Dr. Kadivar while I focused on his political thinking. Here is Nazy’s interview, which includes a background biography.…
kadivarad33
۱۳۸۸/۰۵/۱۳
بخش ششم: سخنرانی ها

فريضه نقد قدرت

حکومت‌ها يکباره که مشروعيت خود را از دست نمی‌دهند و يک شبه نامشروع نمی‌شوند. بين سفيدي و سياسي رنگ‌هاي متعدد خاکستري مي‌تواند يافت شود. آنچه که فقهاي عظام کمتر بدان دقت کرده‌اند اين است که احکام و متون فقهي ما يا متوجه احکام حاکم عادل است، يا متوجه حکومت جائر، اما اگر حکومت در بين اين دو بود نه تمام‌عيار عادل و مورد رضايت مردم و مدبر بود، و نه کاملاً بي‌کفايت و ظالم و مورد عدم رضايت مردم بود؛ با اين حکومت به‌لحاظ شرعي چگونه بايد برخورد کرد؟
adamin
۱۳۸۸/۰۱/۱۸
قطعات سیاسی در آثار ملا محمد کاظم خراسانی صاحب کفایه (1329 - 1255ق)، (مجموعه اسناد پیشگامان اسللام سیاسی در ایران معاصر/1) ، انتشارات کویر، تهران 1385 سیاست‌نامه‌ی خراسانی

سیاست نامه خراسانی

آخوند ملا محمد كاظم خراساني (1329- 1255هجري قمري) صاحب كفاية الاصول، يكي از بزرگترين علماي جهان اسلام در سده اخير، يكي از اركان علم اصول فقه در حوزه تشيع و بلندپايه ترين مجتهد حامي مشروطه، در دو بعد نظري و عملي در نهضت مشروطيت در ايران منشأ اثر جدي بوده است. با اينكه فرصت آنرا نيافت كه كتاب مدون يا رساله مستقلي در حوزه سياست به رشته تحرير درآورد، اما در لابلاي آثار فقهي اصولي و نيز در متن تلگرافها، لوايح و نامه هاي كوتاه و بلند وي آراء سياسي…
kadivarad33
۱۳۸۵/۰۵/۱۵
نظريه هاي دولت در فقه شيعه

نظريه هاي دولت در فقه شيعه

"آيا انديشه‌ سياسي‌ در اسلام‌ يا انديشه‌ سياسي‌ و فقه‌ شيعه‌، ملازم‌ نظ‌ريه‌ واحدي‌ درباره‌ دولت‌ است‌ يا بر اساس‌ معيارهاي‌ معتبر فقهي‌ نظ‌ريه‌هاي‌ مختلفي‌ ارائه‌ شده‌ يا قابل‌ ارائه‌ شدن‌ است‌؟" اين‌ كتاب‌ در پي‌ پاسخ‌ به‌ اين‌ سوال‌ اساسي‌ به‌ رشته‌ تحرير درآمده‌ و بر آن‌ است‌ كه‌ نظ‌ريه‌هاي‌ متعددي‌ درباره‌ دولت‌، زمامداري‌ و اداره‌ امور جامعه‌ از سوي‌ فقيهان‌ شيعه‌ بويژه‌ فقهاي‌ متاخر مط‌رح‌ شده‌ است‌. تعدد اين‌ نظ‌ريه‌ها نشان‌ مي‌دهد كه‌ در باب‌ دولت‌ هيچ‌ نظ‌ريه‌اي‌ ضروري‌ دين‌ و مذهب‌ يا ضروري‌ فقه‌ محسوب‌ نمي‌شود، به‌نحوي‌…
kadivarad33
۱۳۷۶/۱۲/۰۲