شریعت و سیاست، نوشتار 3، بخش دوم: سنت و سیاست ، صص 53-62
عالمان دین، انتظارات و انتقادات امام حسین(ع) خطبه حسيني در انتظارات و انتقادات از عالمان دين مهمترين وظايف عالمان دين انتقاد امام حسين (ع) از عالمان عصر خود اهداف نهضت حسيني عالمان دين، انتظارات و انتقادات امام حسين (ع)* …
شریعت و سیاست، نوشتار 4، بخش دوم: سنت و سیاست ، صص 63-74
امنیت، عدالت و رفاه در تعالیم امام جعفر صادق (ع) يك: نيازهاي اصلي جوامع بشري دو: وظائف حكومت در پاسخ امام صادق (ع) به نامه عبدالله نجاشي امنیت، عدالت و رفاه در تعالیم امام جعفر صادق(ع) دومين منبع انديشه …
شریعت و سیاست، نوشتار 5، بخش دوم: سنت و سیاست ، صص 75-88
. ضوابط اطاعت شرعي در تعاليم سياسي امام رضا (ع) تمامي اطاعت‌هاي انساني محدود و مقيّد به عدم معصيت خداوند است سه قید همه اطاعت‌های شرعی . نتیجه ضوابط اطاعت شرعي در تعاليم سياسي امام رضا (ع) سياست علم …
شریعت و سیاست، نوشتار 6، ببخش دوم: سنت و سیاست ، صص 89-097
ستم‌شناسی و زمان‌شناسی ( سيري در آراء اجتماعي امام جواد(ع) ). آشنائی با تعالیم اجتماعی امام جواد(ع) درس اول ستم‌شناسی درس دوم زمان‌شناسی ستم‌شناسي و زمان‌شناسي سيري در آراء اجتماعي امام جواد(ع) امام محمدبن علي‌‌الجواد (رمضان 195ـ ذيقعده 220) …
شریعت و سیاست، نوشتار 87، بخش سوم: دین و سیاست ، صص 99-106
دينداري و دين‌ورزي به‌همان ميزان كه بركت‌آفرين و پرسود بوده است، آنگاه كه به آفات اخلاقي، اجتماعي و سياسي آلوده مي‌شود، انسان‌ستيز و خردسوز خواهد شد. ازجمله آفاتي كه مي‌تواند چهرۀ پرفروغ دين و دينداري را به نكبت خود بيالايد، آفت دورويي و بسط روحيۀ نفاق است. آسيب‌شناسي ديني از منظر اخلاق فردي و اجتماعي از ضروريات جوامع ديني است.
دینداری و پرسشگری پرسش‌هايي در باب دينداري و پرسشگري اقسام پرسش قرآن و پرسشگري پرسش‌هاي ناشايست پرسشگري و بت‌شكني شخصيت‌هاي مافوق سؤال امام علي(ع ) و پرسشگري دينداري و پرسشگري دينداري و پرسشگري* جامعه امروز ما بيش از …
شریعت و سیاست، نوشتار 9، بخش سوم: دین و سیاست ، صص 133-143
كي از شرايط ضروري برقراري صلح و بازگشت آرامش و امنيت به فلسطين همزيستي مسالمت‌آميز اديان الهي و سپردن كار فلسطين به فلسطيني‌هاست. سرنوشت فلسطين و آيندۀ بيت‌المقدس و نحوۀ ادارۀ آن قبل از همه به اهالي آن مربوط است. دفاع ما از مسألۀ فلسطين دفاع از حقوق انساني اهالي فلسطين است. اعتراض به تجاوز به حقوق يك ملّت، غصب يك سرزمين، كوشش براي حذف آن يا تكّه‌تكّه‌كردن آن، اقدام مبتني بر زور براي تغيير جغرافياي منطقه، نسل‌كشي، آواره‌كردن ساكنان يك سرزمين از خانه و كاشانه‌شان به بهانه‌هاي واهي مذهبي از اين قبيل كه سه‌هزار سال قبل مركز دين يهود بوده است. بازگشت آوارگان فلسطيني به سرزمينشان، بازگرداندن حقّ تعيين سرنوشت فلسطين به ساكنان واقعي و آوارگان فلسطيني، به‌رسميت شناختن ارادۀ فلسطيني دربارۀ آينده جامعه‌شان، دفاع از مبارزات مردم فلسطين، حمايت از دفاع مشروع فلسطيني‌ها چه انتفاضه و چه مبارزات سياسي و ديپلماتيك اولويت‌هاي مسألۀ فلسطين است. تأمين امنيت و رضايت ملت فلسطين اولويت نخستين است. مصالح ديني در اين وادي امري ثانوي است. ابتدا بايد مسألۀ روزمره فلسطين با نظر و ارادۀ قاطبۀ مردم آن سرزمين حل شود، آنگاه نوبت به مسئلۀ قبلۀ اول مسلمانان، يا كليساي بيت‌المقدس يا ديوار براق و ندبه مي‌رسد. ما اگرچه به‌عنوان مسلمان حقّ داريم نگران اماكن مقدس خود در بيت‌المقدس باشيم و حتّي براي امنيت و آزادي آنها كوشش كنيم، اما همواره بايد به ياد داشته باشيم كه آرمان فلسطيني‌ها بر آرمان ديني ما تقدّم دارد. تا مسألۀ ملّي فلسطين حل نشود مسألۀ ديني آن حل نخواهد شد. زماني حقّ داريم به مسألۀ فلسطين رنگ و لعاب مذهبي بزنيم كه چنين امري از سوي اكثريت اهالي فلسطين پذيرفته شده باشد. ما حقّ نداريم براي مردم فلسطين تعيين تكليف كنيم. ما حقّ نداريم به جايشان تصميم بگيريم. اگر آنان راه و روش ما را نپذيرفتند، حقّ نداريم آنها را متّهم كنيم. به تصميمات ملّت فلسطين احترام بگذاريم، چه‌بسا تصميم آنها با رأي آرماني ما سازگار نباشد. فلسطين در درجۀ اول سرزمين آنهاست و در درجۀ دوم قبله و زيارتگاه ما. نگاه ايراني به مسألۀ فلسطين چهار مؤلفه دارد: ۱. همزيستي مسالمت‌آميز اديان، اسلام و مسيحيت و يهوديت در بيت‌المقدس. ۲. دفاع از حقوق شهروندي فلسطيني‌ها ازجمله آوارگان فلسطيني. ۳. دفاع از حق مشروع فلسطين در مبارزه با غاصبين صهيونيست چه به‌صورت انتفاضه و چه به‌صورت مبارزات سياسي و ديپلماتيك. ۴. لزوم احترام به نظر و رأي اكثريت ملت فلسطين.
شریعت و سیاست، نوشتار 10، بخش چهارم: سیاست دینی، صص 145-156
در زبان فارسي واژه «قَسري» چندان مانوس نيست. قَسر يعني با زور و اكراه به كاري واداشتن. دير يا زود حكومت قسري تسليم اراده ملي مي‌شود. سرعت زوال حكومت قسري به‌ميزان رشد فرهنگي جامعه و درجۀ شجاعت و درايت فرهيختگان و عالمان آن جامعه بستگي دارد.
شریعت و سیاست، نوشتار 11، بخش چهارم: سیاست دینی، صص 157-168
نهضت مشروطه نخستين كوشش براي محو سلطنت مطلقه از حيات سياسي ايران بود، اما عمر سلطنت مشروطه در ايران حتي به دو دهه هم نرسيد و سلطنت مطلقه نهادهاي مشروطه را به امور تشريفاتي و ظاهري تبديل كرد. انقلاب اسلامي دومين كوشش براي استقرار حكومتي مستقل، آزاد، عادلانه و اسلامي بود كه پيش نويس قانون اساسي جمهوري اسلامي حكايتي صادق از آن مطالبات است. عمر جمهوري اسلامي نيز حتي به يك سال هم نرسيد و در زير نام جمهوري اسلامي، حكومتي استقرار يافت كه مي‌توان از آن به «جمهوري ولايي» تعبير كرد. مخلوطي از حكومت جمهوري و حكومت ولايي انتصابي مطلقه.
شریعت و سیاست، نوشتار 12، بخش چهارم: سیاست دینی، صص 169-180
ضوابط نظارت بر عملکرد رهبران در ضرورت مطلق نظارت نیاز تمامی انسان‌ها به نظارت نظارت بر رهبران از حقوق اولیه آحاد ملت است . نظارت فقیهان و خبرگان بر رهبران نظارت عمومی بر عملکرد مقام رهبری . ضوابط دوازده‌گانه نظارت …
شریعت و سیاست، نوشتار 15، بخش چهارم: سیاست دینی، صص 231-236
فقاهت و سیاست نقش کلیدی فقاهت در قانونگذاري عدم اشتراط فقاهت در تصدي بالمباشره و مستقيم سياست فقاهت و سياست* مسئله «ولايت فقيه» به‌لحاظ نظري قدمتي دويست ساله و به‌لحاظ عملي پيشينه‌اي بيست و پنج ساله دارد. تجربه ولايت فقيه …
شریعت و سیاست، نوشتار 16، بخش چهارم: سیاست دینی، صص 237-253؛
در محضر فقیه آزاده، آیت الله العظمی حسینعلی منتظری، اسفند 1388
فريضه «نقد قدرت» يکي از ضروریات امروز جامعه ما است. به‌طور کلي زماني که انقلاب اسلامي در ايران آغاز شد دو تلقي از اسلام رو در روي يکديگر قرار گرفت. يک تلقي، تلقي جديدي بود که بعداً نام «اسلام سياسي» به آن نهاده شده و تلقي ديگر تلقي «سنتي» از اسلام بود. براي اينکه بار ارزشی بر آن ننهيم صرفا آن را با نام «اسلام غير سياسي» ياد مي‌کنيم. مراد از اسلام سياسي اسلامي نيست که صرف و هزينه سياست مي‌شود، بلکه مرادم اين است که در حوزه عمومي آيا اسلام به‌عنوان دين خاتم سخني براي گفتن دارد يا نه. تعاليم ديني منحصر به مباحث اخلاقي و ارتباط انسان و خدا نمي‌گردد.
شریعت و سیاست، نوشتار 16، بخش چهارم: سیاست دینی، صص 237-253
ولايت فقيه مفهومي است كه پس از انقلاب اسلامي ايران به‌عنوان حكومت اسلامي شيعي بر سر زبان‌ها افتاد و اكنون نزديك به ربع قرن از تجربه آن مي‌گذرد. يكي از سؤالات مطرح درباره سياست در ايران معاصر اين است، «آيا ولايت فقيه با مردم‌سالاري سازگار است؟» اين سؤال را از دو منظر مي‌توان پاسخ داد، يكي از زاويه انديشه سياسي و ديگري از دريچه جامعه‌شناسي سياسي و بررسي آنچه در ايران رخ داده است. اين مقاله از منظر اول به مسئله نگريسته است و سه پاسخ عيني را به مثابه سه رويكرد مطرح از هم تفكيك كرده است.
شریعت و سیاست، نوشتار 20، بخش پنجم: اسلام و مردم‌سالاری، صص 305-325
– ضوابط دو تلقي از اسلام – ضوابط دموكراسي – اسلام و دموكراسي – اصل اول: اسلام و نظارت همگاني – اصل دوم: اسلام و برابري سياسي – اصل سوم: امكان تصميم‌گيري عمومي دربارۀ مقررات و سياست‌ها اسلام و …
دو فصلنامه جاویدان خرد، انجمن حکمت و فلسفه ایران، تهران، شماره اول، زمستان 1387
ابن سينا و طبقه بندي حکمت (چکیده مقاله) يکي از آثار مسلم الانتساب ابوعلي حسين بن عبدالله بن سينا (370-428) «رسالة اقسام الحکمة» (تقاسيم الحکمة، اقسام العلوم العقلية) است که احتمالا بين سالهاي 392 تا 412 نگاشته شده است. اين …
مدافعان اسلام سنتی از موضعی پیشینی برای برون‌رفت از مخمصه ناسازگاری با حقوق بشر، باب «حقوق واقعی انسان‌ها» را می‌گشایند. حقوق واقعی انسان‌ها بخشی از مصالح نفس‌الامری است كه در وضع احكام شرعی از سوی خدای حكیم به‌طور كامل لحاظ …
نوشتار اول از اسلام تاريخي به اسلام معنوي رويكرد اول : ثابت و متغير قول اول: زمامدار، مقنّن احکام متغير قول دوم: نمايندگان مردم، واضع احکام متغير تقرير اول: احکام غيرمنصوص تقرير دوم: احکام منطقـﺔ الفراغ نقد مدل ثابت و …
قرائت شده در سمپوزيوم بين‌المللي «اسلام، جامعه و مدرنيته»، دانشگاه آزاد بروکسل، 7 اکتبر 2004.
نوشتار دوم اصول سازگاری اسلام و مدرنيته مراد از سازگاري اسلام و مدرنيته اسلام تاريخي در مواجهه با مدرنيته اصول سازگاري اسلام و مدرنيته اصل اول: بازخواني متن دين بر اساس غايات متعالي آن اصل دوم: جايگاه رفيع عقلانيت در …
نوشتار سوم درآمدي بر بحث «عمومي و خصوصي» در فرهنگ اسلامي چکيده مراد از امر خصوصي مقتضاي اصل در بحث خصوصي عمومي مقتضاي دينداري در حوزه هاي خصوصي و عمومي ممنوعيت مؤكد تجسس و تفتيش آزادي عمل در زندگي خصوصي …
(سيري در تعاليم سياسي اهل‌بيت(ع
روزنامه صبح‌امروز، 29 فروردین 1379، ص 8
نوشتار چهارم . امام سجاد(ع) و حقوق مردم منابع و اسناد رساله حقوق تعيين متن اصح و گزارش اجمالي مفاد رساله معاني پنجگانه «حق» مراد از «حق» در رسالة حقوق حقوق سلطان و مردم در رساله حقوق خلاصه بحث امام …
نوشتار پنجم حقوق بشر و روشنفكري ديني پيشگفتار محورهاي شش گانه تعارض اسلام تاريخي با حقوق بشر محور اول: عدم تساوي حقوقي غيرمسلمانان با مسلمانان محور دوم: عدم تساوي حقوقي زنان با مردان محور سوم: عدم تساوي حقوقي بردگان …
؛ نشست بين المللي و بين رشته اي نسبت لائيسيته و حقوق بشر: شهروندي ودين ؛كرسي حقوق بشر،صلح ودموكراسي يونسكو،دانشگاه شهيد بهشتي ؛28 آذر 1383. ماهنامه آئین؛ شماره 4؛ مهر 85؛ صص 67-62
نوشتار هفتم حقوق بشر، لائيسيته و دين محورهاي چالش اديان و حقوق بشر رويکرد لائيک به حقوق بشر رويکرد ديني به حقوق بشر طبقه بندي احکام حوزة عمومي در مقايسه با ارزش هاي ديني و لائيسيته مصاديق چالش دين و …
نویسنده در سه دهه عمر تولید فرهنگیش درجا نزده و مثل دیگر صاحب نظران برخی نظراتش متحول یا تکمیل شده است. در وبسایت هیچ‌کدام از آراء او (ولو منسوخ و تغییریافته) حذف نشده است. بودن این آراء در وبسایت معنایش این نیست که این‌ها نظر نهایی نویسنده است. تمامی مطالب وی تاریخ نگارش دارند.
لطفا قبل از انتساب رأیی به نویسنده اطمینان پیدا کنید که این «نظر نهایی و متأخر» وی است.
بخشهای جستجو و صفحات دسته‌بندی شده متنوع وبسایت در خدمت کاربران است. اگر بعد از جستجوی کافی، پرسش و ابهامی باقی ماند، می‌توانید از طریق ایمیل وبسایت تماس بگیرید.
