نقد و بررسی

نقد فقاهت و سیاست

اشتباه آقای کدیور در اینجاست که گمان کرده است فقیه از حیث احکام کلی فقه، زمام‏داری می‏‌کند؛ درحالی‏که چنین نیست.

تبریزی: دو تلقی از اسلام

رویکرد اسلام قدرت طلب به اعتقاد کدیور، رای مردم را تا زمانی معتبر می‌داند که مردم تلقی آنها را قبول داشته باشند. این رویکرد از آنجا که اعتقاد به حق ویژه برای روحانیت در عرصه عمومی دارد و برخی قوانین را دایمی می‌پندارد. با دموکراسی ناسازگار است.

مهدوی‌الحسینی: شرعی که به ناشرع می‌انجامد

سخن از اینکه «شرعا ً حق ندارد» از کسی که حکم شرعی را منحصر به احکام شرعی ثابت می‌داند و آنچه را که مربوط به شرایط خاص عصری ناشی از تحولات اجتماعی است خارج از شرع می‌شمرد. محکوم به قانون و فتوای خویش است و شرعش، ناشرع می گردد و این گفته که «شرعا ً حق ندارد» از اعتبار ساقط می شود.

آرامش: شریعت سیال

شریعت سیال رسول آرامش ماهنامه آفتاب، شماره ۳۱، آذر ۱۳۸۲، ص ۱۲۹-۱۲۸ مساله‌ی «نظارت شرع بر قانونگذاری» نزدیک به یکصد سال است که در کشورما

نقد شرع شورای نگهبان در برابر قانون مجلس

دقت نظر مورد بحث آقای کدیور در متن‏های حقوقی ضروری است و به کار رفتن چند واژه مترادف در اصول مختلف قانون اساسی، کاری شایسته نیست؛ هرچند در موضوع مورد گفت‏وگو، چنان که خود آقای کدیور نشان داده است، با مراجعه به اصول مختلف، ابها‌م‏‌زدایی می‏شود و مقصود قانون‏گذار روشن می‏‌گردد

برکچیان: جمهوریت نزد امام خمینی

با توجه به نکته سنجی‌های فقهی اصولی و ظرایف علمی می‌توان نشان داد که نظر فقهی امام، دخالت رأی مردم در مشروعیت حکومت اسلامی بوده است، همانگونه که جمهوری اسلامی بر اساس آن شکل گرفته و قانون اساس بدان تصریح می‌کند.

دستگردی و حاجی‌حیدری: جمهوری دوگانه

در حوزه فکری ایران، بویژه از نوع دوم خردادی آن، تمایز مهم دموکراسی ( مردمسالاری) و جمهوری غالبا مغفول واقع می شود و معمولا مترادف یکدیگر تلقی می شوند.

سخنرانی

پیام به اهالی فرهنگ

می‌باید اصل بر آزادی انتشار کتاب باشد و کتابها همانند جراید و مطبوعات توسط هیچ مرجعی بررسی نشود، اما اگر کتابی پس از انتشار مخالف با قانون تشخیص داده شد از سوی ناظران از کتاب شکایت شود ودردادگاه صالحه وبا حضور هیئت منصفه به شکایت رسیدگی شود. در نظارت پس از انتشار که نظارت استطلاعی است تنها وقوع تخلف میتواند باعث شود از انتشار کتاب جلوگیری به عمل آید. احکام چنین حوزهای قابل اعتراض و تقاضای تجدید نظر خواهد بود. منع از انتشارکتاب یا الزام به تغییر مفاد یک اثر مکتوب نوعی مجازات است و مجازات تنها از سوی دادگاه صالحه بر اساس قانون اعمال می‌شود. نظارت قبل از نشر نوعی تفتیش عقاید است که شرعاً وعقلاً ممنوع است.

ملکی‌میانجی، نقد مقاله‌ی عقل و دین

در دوران زعامت پیشواى بزرگ شیعه حضرت آیت اللّه العظمى بروجردى، حاشیه‏اى بر کتاب بحار توسط علامه طباطبایى که از شخصیتهاى برجسته و شاخص فلسفه و عرفان نظرى است نگاشته شد.در یکى دو تعلیقه اختلاف‌‏نظر بین فقها و متکلمین با فلاسفه و عرفا رخ نمود و این موضوع مورد مخالفت واقع و موجب تعطیل تعالیق معظم‌‏له گردید.

تاج‌زاده، امام پرچمدار جمهوریت در ایران

مشکل فعلی جامعه، اندیشه و مشی امام نیست، بلکه انحراف از راه خمینی است، یعنی عدم تمکین به رأی ملت که باید میزان باشد و بی اعتنایی به حقوق و آزادیهای قانون شهروندان با ارائه تفسیرهای استبدادی از نظام اسلامی.

کواکبیان: قرائت مشترک آقایان مصباح یزدی و محسن کدیور از فلسفه سیاسی امام خمینی

بی شک در اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی (ره ) لزوم تعیین سرنوشت مردم از طریق آرای اکثریت آنان و نقش و جایگاه ملت در ساماندهی به ارکان حکومت، یکی از محوری ترین موضوعات بوده و از جمله نکاتی است که در پیام‌ها، مصاحبه‌ها، نامه‌ها و سخنان ایشان، بیشترین حجم مطالب را به خود اختصاص داده است و هیچ کس نمی‌تواند منکر باور راسخ و اعتقاد عمیق امام خمینی(ره ) به مردم و نقش سرنوشت ساز آنان در اقتدار ملی و مشروعیت سیاسی نظام ولایت فقیه باشد.

The Critical Cleric

Mohsen Kadivar: In 1999 he became the first intellectual jailed in a crackdown on Iran’s democracy movement, which still continues. He served 18 months in Tehran’s notorious Evin prison, refusing to apologize for his ideas, although that might have earned him an early release

بارتاب اندیشه: نقد حکومت انتصابی

نوشتار حاضر در ادامه دو اثر پیشین نویسنده در تبیین نظریه سیاسی شیعه در عصر غیبت, نگاشته شده است. کتاب های نظریه دولت در فقه شیعه و حکومت ولایی, هر چند تا کنون مورد بحث و نقدهایی قرار گرفته, ولی هنور هم جای تإملات جدیتری دارد. مقالات حاضر که به مفهوم ((انتصاب)) در نظریه ولایت فقیه پرداخته, با تعریف و تلقی خاصی از انتصاب و نصب گره خورده است.

نقد نقد مردم‌سالاری دینی

مصطفی کواکبیان ضمن نقد مقاله مردم‏سالارى دینى از محسن کدیور، دیدگاه خود را در باب مشروعیت حکومت دینى ارائه مى‏کند و نظریه مشروعیت دوگانه را پیشنهاد مى‏دهد.

بازتاب اندیشه: نقد «کشف ولی امر»

کشف ولی امر / کدیور، محسن / آفتاب، ش ۵ ماه نامه‌ی بازتاب اندیشه؛ شماره ۱۶؛ تیر ۱۳۸۰؛ (مرکز پژوهشهای اسلامی صدا وسیما با همکاری

کواکبیان: دمکراسی متدینان یا مردم‌سالاری دینی؟

پرسش این است که اصل، دین است یا مردم سالاری؟ آیا فرض چنین سوالی، به مفهوم اثبات دیدگاه‌های کسانی نیست که معتقدند اساسا حکومت دینی نمی‌تواند مردم سالار باشد!؟ یا آنکه مردم سالاری، مردم سالاری است؛ دینی و غیر دینی ندارد!