دعا و مناجات

تسبیحات فاطمه زهرا در روایات متعددی بعضا با سند معتبر از ائمه نقل شده است و ذکر آن بعد از نمازهای یومیه بلکه در هر حال پسندیده است.

زیارت امین الله از قرن پنجم به بعد در کتب شیعه به چشم می خورد. من به سند معتبری از این زیارت دست نیافته‌ام.

دعای «الهی عظم البلاء و برح الخفاء» به لحاظ سندی ضعیف و به لحاظ دلالی نزدیک به ادبیات غلات است. دعای «اللهم کن لولیک» بر فرض عدم اشکال در روات منقول از صالحین است، یعنی صدور آن از ائمه جای بحث دارد.

۱- چرا کتاب مصباح المتهجد را موثق ترین کتاب دعایی می دانید؟   پاسخ: به همان دلیل که شرایع مهمترین کتاب فقه و شفا مهمترین کتاب فلسفه است! شیخ طوسی شیخ الطایفه است و تالیفات او در فقه و کلام و رجال و تفسیر و حدیث و دعا معتبرترین آثار طراز اول شیعی است.   ۲- تسامح در ادله سنن را قبول دارید؟   پاسخ: خیر. این قاعده فاقد دلیل معتبر است.   ۳- در جواز قرائت ادعیه ماثور بودن را واجب می دانید؟   پاسخ: در صورتی که ادعیه…

دعای ندبه در کتاب مصباح المتهجد شیخ طوسی مهمترین کتاب دعای شیعه نیامده است. نخستین کتبی که این دعا را نقل کرده اند متعلق به قرن ششم و هفتم هستند، یعنی کتب مزار کبیر محمد بن جعفر المشهدی (قرن ششم)، مزار قدیم (مولف مجهول قرن ششم) و مصباح الزائر سید رضی الدین طاووس (قرن هفتم). این سه نفر دعا را از یکی از روات موثق قرن پنجم به نام محمدبن علي‌بن يعقوب‌بن اسحاق‌بن ابي قره (معاصر نجاشی) و وی آن را از کتاب محمدبن حسين بن سفيان البزوفري (از مشایخ…

پرسش: مدتی است علی رغم توانایی های نسبتاً بالای علمی ام در رشته ام، و تلاش هایم برای کسب روزی، موفقیتی حاصل نمی شود. آیا در متون موثق عملی خاص یا اعمالی هست که باعث شود روزی بر انسان تنگ گردد؟ آیا سنتی الهی می شناسید که به واسطه ی عملی زندگی (جنبه ی اقتصادی) را بر انسان تنگ کند؟   پاسخ: عدم موفقیت در کسب روزی علیرغم تلاش می تواند به دلایل زیر باشد: اول. سوء تدبیر و خطا در برنامه ریزی و پیش بینی های لازم دوم. عدم…

پرسش: چرا خدا اصلا ىه لحظه به من گوش  نمىده؟ گاهى خودم را مقاىسه که مى کنم بابقىه  مى بىنم من هرکار خدا گفته انجام دادم اما خىلىها حتا واسشون مهمم نبوده اون کارا و مسخره مىدونستنش. پس چرا اون بقىه تا ىه چىزى مىخوان خدا مىده بهشون اما من  واسه ىه چىز کوچک مدتهاست دارم التماس مىکنم. من خسته شدم از خدام. دلم ازش گرفته!   پاسخ: خدا حرف همه‌ی بندگانش را می شنود، دعای همه‌ی آنها را مستجاب می کند اما زمانی که به خیر و مصلحت آنها…

پرسش: در برخی کتب ادعیه مانند مفاتیح الجنان، برای ایام هفته دعاهایی آمده و همین طور هر یک از روزهای هفته به نام یکی از ائمه علیهم السلام نام گزاری شده و زیارتی برای آن آمده است. آیا این دعاها و زیارت ها به لحاظ سندی و متنی قابل دفاع و عمل هست یا خیر؟   پاسخ: الف. دعاهای متعددی با عنوان ادعیه ایام هفته در کتاب مصباح المتهجد شیخ طوسی و جمال الاسبوع سید بن طاووس و جلد ۹۲ بحار الانوار مجلسی ذکر شده که از آنها برای هر…

پرسش: همانگونه که می دانیم پاسخ سلام، واجب است. آیا این حکم شامل سلام هایی از طریق پیامک یا ایمیل رد و بدل می کنیم هم می شود؟ پاسخ: بله. شفاهی و کتبی بودن سلام تاثیری در حکم وجوب جواب ندارد، اگر گوینده قصد جدی سلام داشته باشد. پرسش: اکنون نزد برخی افراد شایع است که در پاسخ سلام هایی که از طریق پیامک دریافت می کنند، نمی نویسند «سلام» و به جای آن تنها به نوشتن حرف «س» اکتفا می کنند. آیا این میزان به عنوان پاسخ کفایت می…

پرسش: آیا برپایی مجالسی مثل نماز امام زمان یا ختم انعام پایه و اساس درستی دارد یا از جمله ابداعات شیعیان در دهه های اخیر است؟   پاسخ: الف. برای اینگونه مستحبات عبادی ادله‌ی معتبری در دست نیست. اکثر قریب به اتفاق خواص سوره  ها به مشکل ضعف سند مبتلاست. ب. ختم سور قرآن از جمله سوره مبارکه انعام برای تدبر کاری شایسته است. ج. از پیشینه‌ی تاریخی این اعمال اطلاع قابل اعتنایی ندارم. موفق باشید. ۱۵ مرداد ۱۳۹۲

پرسش: آیا اقامه نوافل شبانه روزی به نیابت ازامیرالمومنین علیه السلام صحیح است؟ اقامه آنها به نیابت از امام عصر(عج) چه حکمی دارد؟ تلاوت سوره ای از قرآن به نیابت از امام عصر(عج) صحیح است؟ تفاوت بین نیابت از ائمه و اهداء ثواب عمل به آنها در چیست؟ پاسخ: تفاوت نماز نیابتی با اهداء ثواب نماز بعد از اقامه‌ی آن در نیت دو نماز است، هرچند در نتیجه یکسان هستند. اثبات اعتبار اسناد روایات اقامه‌ی نوافل و تلاوت قرآن به نیابت از دیگران از جمله ائمه (ع) دشوار است، در…

پرسش: لطفا بفرمائید کہ عمل ام داوود گرچہ بصورت یک داستان نقل شدہ است کہ در آن امام صادق (ع) بہ مادر داوود توصیہ می کند کہ فلان دعا را بخواند، اما چرا ما این را بعنوان اعمال ام داوود انجام می دھیم۔ و این عمل از چہ زمانی رائج شدہ است؟ پاسخ: هر یک از ادعیه نامی دارند برخی به نام راوی آن شناخته می شوند همانند دعای کمیل یا دعای ابوحمزه. دعاهای معتبر از پیامبر یا ائمه روایت شده اند. اعمال ام داود نیز دعا و اعمالی است…

صلوات دو بُعد دارد، بُعد دعایی و بُعد هویتی. از بُعد نخست صلوات ما به رحمت خداوند بر پیامبرش می افزاید. همه‌ی آدمیان از جمله محمد بن عبدالله (ص) به رحمت خداوند دائما نیازمندند. مراتب رحمت فراوان است، و هرچه در آن بالا رویم، مرتبه‌ی بالاتری هست، با هر صلوات خالص بر درجات قرب پیامبر می افزائیم. بُعد دوم صلوات اتصال مسلمانان به پیامبرشان است. با ذکر صلوات اعلام می کنیم که ما پیرو حضرت رحمة للعالمین هستیم، صلوات مشهورترین ذکر مسلمانی است. البته دعا وقتی مستجاب می شود که…

اگر آمین به عنوان دعا ادا شود چه بعد از حمد، چه در جای دیگر نماز اشکالی ندارد، و باعث بطلان نماز نمی گردد.

مطالب ملحقات مفاتیح غالبا فاقد اعتبار است. ادعیه ای که در منابع اولیه یافت نمی شود دشوار بتوان اعتبار آنها را پذیرفت. اما ادعیه و زیارات گروه اول یعنی آنها که در منابع قبل از قرن ششم یافت می شوند نیازمند تحقیق سندی هستند. غیر از لزوم تحقیق اسناد این ادعیه و زیارات اگر دعا یا زیارتی مخالفت قطعی با نصوص قرآنی داشته باشد یقینا قابل استناد به پیامبر یا ائمه نیست.

در مورد لعن توصیه می شود به مصادیق قرآنی اکتفا شود. موارد لعن در روایات بسیار بحث انگیز است، و نیاز به بحث سندی دارد. روایت مورد اشاره این مضمون را دارد که امام صادق (ع) در تعقیبات نماز هشت نفر را لعن می کردند. اما سند روایت ضعیف است. لعن دیگران به استناد به این روایت قیاس است که شرعا مجاز به اجرای آن نیستیم. مناسک و عبادات را سیاسی کردن به نفع دین نیست، مبارزات سیاسی را به خارج از مساجد و خارج از زمان نماز و حج…

پرسش: درباره‌ی دعای امام سجاد برای مرزداران چه می گوئید؟ استاد مطهری صحیفه سجادیه را بعد از قرآن مستندترین منبع شیعه می داند. آیا این دعا از امام است؟ آیا این دعا با عقلانیت و انسانیت در تضاد نیست؟ پاسخ: درباره صحیفه سجادیه دو بحث دلالت و سند مطرح است. سند مندرج در آغاز صحیفه متعلق به قرن ششم است و برخی از راویان آن نیز توثیق نشده اند. اگرچه برخی ادعیه آن در کتب قرن پنج هم یافت می شوند. تعداد ادعیه آن نیز در روایات مختلف متفاوت است.…

پرسش: فإن قوما آمنوا بألسنتهم لیحقنوا به دماءهم فأدرکوا ما أمّلوا، و إنا آمنا بک بألسنتنا و قلوبنا لتعفو عنا فأدرکنا ما أمّلنا ظاهرا این جمله ی دعای ابوحمزه بر این که اسلام بسیاری را به زور شمشیر مسلمان کرده و باقی را گردن زده، صحه گذاشته است. اشکال اخلاقی را هم متوجه مجاهدان نمی داند بلکه متوجه ایمان آورندگان می داند! پاسخ: این عبارت از دعای ابوحمزه اشاره به یک واقعیت خارجی است و مراد از ان اسلام آوردن کسانی است که به زبان ایمان اوردند تا از مواهب…

چند سؤال در باره ی یک بند دعای عرفه اِبْتَدَاْتَنى بِنِعْمَتِكَ قَبْلَ اَنْ اَكُونَ شَيْئاً مَذْكُورا وَخَلَقْتَنى مِنَ التُّرابِ ثُمَّ اَسْكَنْتَنِى الاْصْلابَ آمِناً لِرَيْبِ الْمَنُونِ وَاخْتِلافِ الدُّهُورِ وَالسِّنينَ فَلَمْ اَزَلْ ظاعِناً مِنْ صُلْبٍ اِلى رَحِمٍ وجود مرا به رحمت خود آغاز كردى پيش از آنكه چيز قابل ذكرى باشم. و مرا از خاك آفريدى، آنگاه در ميان صلبها جايم دادى. و از حوادث زمانه و تغييرات روزگار و سالها ايمنم ساختى و همچنان همواره از صلبى به رحمى كوچ كردم. -  این یعنی چی؟! آدم ها در طی نسل ها،…

پرسش: این که " در دعای های معتبر به دنبال پاکیزگی و رهایی خود و شناخت بیشتر او هستیم " تناقضی ندارد با این که بگوییم درخواست حاجات دنیوی منظور نیست (مگر برای نقویت عزم خود) مخصوصا با توجه به این که اکثر دعاها مستجاب نمی شوند. خدای فلاسفه علم به جزئیات ندارد. پس هر توجیهی برای دعا (حاجت خواستن) به پریشان گوی می انجامد (مگر تفسیر نیایش به معنای بالا). این که خدا را "جان جانان" می دانید به خدای اسپینوزا (یا اهل معنویت) نزدیک است؟ پاسخ: از خداوند حاجات دنیوی…