ادیان و مذاهب

از جمله وظایف شرعی نسبت به محل زندگی (جایی که انسان به عنوان وطن برگزیده است که ممکن است مولد اوهم باشد) دفاع از آن در مقابل تجاوز اجانب است، این دفاع مشروع است. وظیفه‌ی شرعی دیگر اولویت دستگیری از فقرای آن نسبت به فقرای دیگر سرزمین‌هاست. دین و مذهب مظلوم در وجوب دفاع از وی در حد مقدور تاثیری ندارد. از هر مظلومی با هر عقیده و دین و مذهبی باید در حد مقدور دفاع کرد.

موحدانی که عمل صالح کرده اند در آخرت اهل نجاتند، و در میان ادیان توحیدی و ابراهیمی اسلام اکمل آنهاست، اسلام ظرفیت بیشتری برای نجات دارد اما معنی آن محرومیت از نجات پیروان دیگر ادیان توحیدی ولو بعد از ظهور اسلام نیست. بر این باورم که این نظر قابل دفاع است و قرآن مدافع آن است.

اصل مخالفت با عامه از قواعد باب تعادل و تراجیح در علم اصول فقه است، به این معنی که در زمان تعارض دو روایت یکی از مرجحات مخالف با عامه بودن مفاد روایت است. دلیل آن این است که مخالف با عامه احتمال تقیه بودن را مرتفع می کند. اصل فوق متعلق به شرائط دوران خفقان شیعه توسط خلفای جور اهل سنت بوده و عمومیت ندارد. در هر مسئله باید فقیه شیعه فتاوای دیگر مذاهب را دیده باشد و در بسیار موارد این فتاوی مشابه است. من برای مخالفت با…

پرسش: به نظر شما آیا بهائیت ویژگی های یک دین را دارد؟ آیا اساسا ظهور دین در عصر جدید را می توان پذیرفت؟ در مورد پیامبر این آیین چه نظری دارید؟ پاسخ: الف. به لحاظ واقعیت خارجی بابیت و بهائیت در میان مجموعه‌ی ادیان عالم قرار می گیرند. عنوان دین اعم از الهی و بشری و حق و باطل است. ب. در عصر جدید ادیان جدید و فرق تازه ای ظهور کرده اند. این امر قابل انکار نیست. اگر چه پیامبران این آئینها ادعای الهی بودن دارند اما از منظر…

نسبت نامسلمانی دادن به کسی که خود را مسلمان می داند نادرست است. داور دین و ایمان ما خدای حکیم دادگر در سرای دیگر است. در این دنیا ما موظف به حکم به ظاهر هستیم نه بیشتر. باطن و مافی الضمیر را خدا می داند. مسلمانی هم معنایش صحیح الاعتقاد بودن یا صحیح العمل بودن نیست.

پرسش: تکلیف زن معتقدی که همسرش به دلیل مطالعات تخصصی در حوزه‌ی اسلام و قرآن، اعتقادش را از دست داده و دیگر خود را مسلمان نمی داند چیست؟ آیا به رغم وجود علاقة طرفینی ازدواجشان ملغی محسوب می شود و بالاجبار باید از هم جدا شوند؟ آیا واقعا فقه اسلام با چنین حکمی می تواند خود مصداق آیة «یفرقون بین المرء و زوجه» باشد؟ پاسخ: در صورتی که از دست دادن دین و عدم باور به تعالیم اسلام به دلیل تحقیق ولونادرست صورت گرفته باشد، زوجیت فسخ نمی شود و…

پرسش: نظر جنابعالی در خصوص کتبی نظیر شبهای پیشاور و المراجعات چیست؟ آیا به لحاظ سندی وقوع چنین مناظراتی بین اهل سنت و پیروان مکتب اهل بیت (ع) حادث شده است؟ پاسخ: هر دو کتاب مناظراتی واقعی است. اما محتوای آنها مهمتر از وقوع این مناظرات است. اگر مناظرات فرضی هم باشد چیزی از قدر و قیمت این کتابها نمی کاهد. المراجعات سید شرف الدین و در درجه بعد شبهای پیشاور سلطان الواعظین کتب مفیدی هستند و اگر کسی با اینگونه کتابها قانع می شود و راه می یابد خوب…

پرسش: چرا کسی شیعه به دنیا می اید و عمدتا شیعه از دنیا میرود پس رستگار می شود و کسی نامسلمان به دنیا میاید و نامسلمان از دنیا میرود پس عاقبتش بد می شود؟ آیا درست است که پاسخ داده شود ما در عالم ذر امتحان دادیم و بر آن اساس در این دنیا چیده شدیم، مثلا اگر خوب امتحان داده باشیم روحمان در کالبد یک شیعه میرود و اگر بد...و اگر خیلی خوب امتحان داده باشیم مثلا امام می شویم، و یک نامسلمان هر کاری بکند در این دنیا…

محرومیت دانشجویان از تحصیل به دلایل مذهبی و عقیدتی و فعالیت سیاسی فاقد هرگونه مجوز شرعی است. هیچ آیه ای ازقرآن، هیچ روایت معتبری از پیامبر و ائمه، هیچ اجماع و هیچ دلیلی عقلی مستقل و غیرمستقلی چنین مجوزی را به حاکمان نداده است. اگر محدودیت امکانات تحصیلی در دانشگاهها بهانه‌ی محروم کردن برخی دانشجویان از تحصیل باشد، اولویت علمی تنها ملاک تقدم است. اینکه تنها موافقان حکومت امکان تحصیلات تکمیلی داشته باشند نه تنها پشتوانه‌ی دینی ندارد، بلکه خلاف شرع است. محروم کردن دانشجویان بهایی از تحصیل هیچ مستند…

اصل بر «طهارت ذاتی انسان» است. طهارت موافق اصل است و نجاست دلیل می خواهد. بهائی ها موحدند (یا حداقل خود را موحد می دانند) به نبوت پیامبر اسلام (ص) قائلند، هرچند به خاتمیت ایشان باور ندارند، و به اعتقاد ما مسلمانان دینی غیرالهی و باطل دارند. اما بطلان دین و عقیده لزوما باعث نجاست نمی شود، و قول به نجاست اهل توحید و نبوت محل اشکال است. در نتیجه بهائی‌ها محکوم به طهارتند.

عضویت یک شهروند اهل کتاب در شورای شهر در کنار اکثریت مسلمان یقینا سبیل و سیطره‌ی غیرمسلمان بر مسلمان نیست. هر شهروند ایرانی مالیات می دهد و حق انتخاب کردن و انتخاب شدن در شورای شهر و مجلس شورا و دیگر شوراهای کشور را دارد. در تصدی پستهای عمومی مهمترین شرط کاردانی و امانتداری و تخصص و تجریه است نه عقاید دینی و مذهبی.

پرسش: آیا خداوند هیچ دینی را در آخرت غیر از اسلام از کسی قبول نمی کند؟ من آیه ای را در قرآن بر این مضون دیدم. خوب پس لا اکراه فی دین چه می شود؟ پاسخ: اسلام در قرآن کریم به دو معنی به کار رفته است: نام مشترک همه ادیان ابراهیمی و نام دین محمد بن عبدالله (ص). از دومی غالبا با واژه ایمان یاد می شود. اینکه اسلام مورد نظر در آیه ۸۵ سوره آل عمران اطلاق عام مورد نظر است یا اطلاق خاص دو تفسیر است. بحث…

ازدواج دختر شیعه با پسر اهل سنت یا دختر اهل سنت با پسر شیعه هیچ اشکال شرعی ندارد . مسلمان کفوء مسلمان است. اولیاء دین از رسول خدا و علی مرتضی در ازدواج مرزبندی شیعه و سنی را رعایت نمی کردند. به علاوه این حق دختر است که شریک زندگی خود را انتخاب کند و پدر حق تحمیل زوج یا ممانعت از ازدواج وی را ندارد.

در زمان ما حکم ذمه از احکام منسوخ محسوب می شود. در دوران معاصر دین و عقیده افراد در برخورداری از حقوق شهروندی تبعیضی ایجاد نمی کند. آیات قرآن درباره‌ی یهودیان مدینه در زمینه‌ی معاهدات پنهانی قبایل یهودی با مشرکان در مقابل موحدان مسلمان باید بررسی شود.

کسی که در عمل رعایت اخلاق را می کند اما به خدا ایمان ندارد، برایش خدا و بهشت و جهنمی متصور نیست تا انتظار بهشت خدا رفتن داشته باشد! شرط نجات اخروی و سعادت جاویدان ایمان به خدا و آخرت و عمل صالح است. فقدان ایمان در کنار نیکوکاری باعث کاهش عذاب است اما مجوز سعادت اخروی و بهشت الهی نیست.

مردم به لحاظ دینی چند دسته هستند: اول. مسلمان، دوم پیرو دیگر ادیان الهی (ابراهیمی)، سوم موحد غیر متدین به ادیان یادشده، چهارم لاادری (نه متدین و موحدند نه منکر خدا و آخرت)، پنجم منکر خدا، کافر بالمعنی الاعم یا مشرک.از این پنج گروه ازدواج مسلمانان تنها با گروه اول و دوم مجاز است. اگر حنفایی در زمان ما یافت شود ملحق به اهل کتاب خواهند بود. البته جواز ازدواج با اهل کتاب در صورت دسترسی به مسلمان جواز توأم با کراهت است. حرمت ازدواج با سه دسته‌ی اخیر ذومراتب…

به معنای خاص کلمه پیروان کلیه ادیان و آئینهای غیر از اسلام (از جمله بهائیت) کافر محسوب می شوند. اما به معنای عام آن تنها غیر اهل کتاب و غیرموحدین کافر به حساب می آیند. انکارخاتمیت پیامبر اسلام (ص) و اعلام نسخ شریعت او از سوی بهائیان آنها را از اسلام خارج کرده بنا به تعریف خاص در زمره‌ی کافران قرار می دهد. واضح است که در تعریف عامِ کافر رسالت پیامبر(ص) دخیل نیست. بهائیان کافر نیستند. نسبت کفر به کسانی که خود را موحد می‌دانند محل اشکال است.

هیچ تفاوتی بین ازدواج دختر مسلمان با پسر اهل کتاب از یک سو و ازدواج دختر اهل کتاب با پسر مسلمان نیست، اگر ممنوع است هر دو ممنوع است و اگر مجاز است هر دو مجاز است. اتفاقی که بین فقهای فریقین بر علیه ازدواج مسلمه با کتابی منعقد شده زائیده نگاه خاص آنها به فرودستی زنان است، و الا انصافا دلیل معتبری بر منع در دست نیست. ازدواج مسلمان با مشرک و کافر مطلقا ممنوع است. ازدواج مرد مسلمان با زن اهل کتاب (یهودی، مسیحی) همانند ازدواج زن مسلمان…

  پرسش اول: در مورد بخش پیروی از شرایع دیگر سوالی داشتم. آیه ۳۰ سوره توبه می گوید که اهل یهود و نصارا مانند کافران سخن می گویند و خداوند آنها را بکشد. یهود عزیر را و نصارا مسیح را پسر خدا می نامند و به همین جهت مانند کافران هستند. این آیه با آیات ۴۳ تا ۴۸ سوره مائده در تناقض است. لطفا توضیح دهید. پاسخ: آیه‌ی ۳۰ سوره‌ی توبه در مقام بیان برخی دعاوی باطل یهودیان و مسیحیان از قبیل پسر خداوند بودن عزیر یا عیسی است، ادعاهایی…

مسلمانان (و نه فقط شیعیان) در اینکه اسلام آخرین دین الهی و محمد بن عبدالله (ص) آخرین فرستاده خداوند است بی هیچ اختلافی همداستانند. اما برخورداری از حقوق پایه، حق هر انسانی است. دین و عقیده و جنس و نژاد و رنگ و موضع سیاسی و ... دخالتی در برخورداری از این حقوق پایه ندارد.