احادیث

«الملک لایبقی مع الظلم» حکمتی متین است

عبارت «الملک یبقی مع الکفر ولا یبقی مع الظلم» حدیث نبوی نیست، و در جوامع روایی نقل نشده است، تا قرن یازدهم از این عبارت با «قیل» یاد شده است. در میان علمای شیعه نخستین کسی که آن را به پیامبر نسبت داده ملاصالح مازندرانی (م ۱۰۸۰) درشرح أصول کافی است. مجلسی اگرچه آن را نقل کرده اما هرگز آن را به عنوان حدیث به رسمیت نشناخته است. میرزای نائینی در خاتمه‌ی کتاب تنبیه الامة وتنزیه‌الملة از آن به‌عنوان «نص مجرّب» «که برهانش ظاهر و عیانا هم مشاهد و محسوس…
HMouK
۱۳۹۵/۰۲/۲۳
احادیث

عدم اعتبار یک حدیث درباره‌ی آخرالزمان

محمد بن أحمد الشيباني از مشایخ صدوق مجهول است یعنی حدیث به این دلیل معتبر و صحیح محسوب نمی‌شود. مبنای رجالی وثاقت مشایخ صدوق مورد قبول این‌جانب و مرحوم آقای خویی صاحب معجم رجال الحدیث نیست.
HMouK
۱۳۹۳/۰۷/۲۴
اصول فقهادیان و مذاهباحادیث

ما خالف العامة ففيه الرشاد؟

اصل مخالفت با عامه از قواعد باب تعادل و تراجیح در علم اصول فقه است، به این معنی که در زمان تعارض دو روایت یکی از مرجحات مخالف با عامه بودن مفاد روایت است. دلیل آن این است که مخالف با عامه احتمال تقیه بودن را مرتفع می کند. اصل فوق متعلق به شرائط دوران خفقان شیعه توسط خلفای جور اهل سنت بوده و عمومیت ندارد. در هر مسئله باید فقیه شیعه فتاوای دیگر مذاهب را دیده باشد و در بسیار موارد این فتاوی مشابه است. من برای مخالفت با…
HMouK
۱۳۹۳/۰۴/۱۶
احادیثدعا و مناجات

تاریخچه‌ی لعنهای انتهای زیارت عاشورا

صد لعن انتهایی زیارت عاشوراء و مشخصا لعن خلفای سه گانه یقینا در کتاب مصباح المتهجد کبیر شیخ طوسی نبوده است و از قرن دهم به تدریج وارد نسخه‌های این کتاب شده است. متاسفانه نسخه‌ی چاپی بر اساس نسخ قرن دهم به بعد که این فقرات را داخل متن کرده اند منتشر شده و هیچ اشاره‌ای به این نکته بسیار مهم نکرده اند.
HMouK
۱۳۹۳/۰۳/۱۸
احادیثعلم لدنی و عصمت

علم ائمه و احادیث طبی

پرسش: آیا امامان علوم غیر دینی مثل طب وشیمی و.... داشتند؟ آیا احادیث طبی برای ما حجت است یا علم پزشکی امروز؟ چرا؟   پاسخ: مطابق برخی روایات پیامبران و ائمه از علوم غیردینی نیز مطلع بوده اند. مفاد برخی روایات اطلاع پیامبر و ائمه از تمام علوم است. برخی کتب روایی از قبیل طب النبی، طب الصادق و طب الرضا مجموعه روایات طبی پیامبر، امام صادق و امام رضا است. اینگونه روایات به چند مشکل مبتلا هستند. علی الاغلب فاقد صحت سندی هستند. پاسخ پیامبر و ائمه در چارچوب…
HMouK
۱۳۹۲/۱۲/۲۱
احادیثامامت و خلافت

حدیث «من مات ولم يعرف إمام زمانه»

حدیث «من مات ولم يعرف إمام زمانه مات ميتة جاهلية» و مشابه آن در منابع متعدد شیعی و سنی روایت شده است. به نظر شیخ مفید (ره) این روایت متواتر می باشد. معنای این روایات خروج از اسلام غیرمعتقدان به ائمه‌ی شیعی است. این مضمون با موازین مسلم قرآنی و نبوی و علوی ناسازگار است.
HMouK
۱۳۹۲/۱۱/۲۶
احادیثامامت و خلافت

خبر واحد و امور اعتقادی

پرسش ۱: حضرتعالی در مورد حدیث لوح یک مورد از احادیث مربوطه را بررسی سندی و تضعیف فرمودید. در پایان مطلبتان نکته ای را ذکر نمودید که حدیث لوح از طریق کافی کلینی و اکمال شیخ صدوق ضعیف می باشد. سوال این است که آیا کلیه احادیثی که مربوط به نام ائمه می باشد از طریق کافی و اکمال مردود است یا اینکه تنها منظور شما یک حدیث است که در کافی و اکمال آمده و آن بررسی نمودید؟   پاسخ: پرسش فوق صرفا درباره حدیث لوح بوده، پاسخ نیز مربوط…
HMouK
۱۳۹۲/۱۱/۲۶
احادیثسیرۀ نبوی

بی اعتباری گزارش طبری درباره‌ی ام قرفه

پرسش: آیا امکان دارد درمورد صحت یا عدم صحت روایت مربوط به شقه کردن ام قرفه توسط صحابه پیامبر (زید بن حارثه) که گویا در تاریخ طبری و در سیره رسول ابن اسحاق نقل شده است توضیح دهید. به نظر با آنچه که از اسلام در ذهن داشتیم،  که حتی در ذبح بر زجرنکشیدن حیوان تاکید دارد، در تناقض است.   پاسخ: مطلب مذکور خلاف واقع است. مطالب موجود در کتب سیره حدیث نیستند، نقلهای تاریخی هستند که با موازین علم تاریخ باید ارزیابی شوند. سیره ابن اسحاق که منبع تاریخ طبری…
HMouK
۱۳۹۲/۱۱/۲۶
احادیثجهاد

کافی و روایات اهل سکوت

پرسش: در مجموعه احادیث شیعه ، مشهور است که اصول کافی به تایید امام زمان علیه السلام رسیده و ایشان فرموده اند آن کتاب برای شیعیان ما کفایت می کند ... در آن مجموعه دو حدیث موجود است که در عین اهمیت وافر ، نقل نمی شوند و مورد غمض بصرند ! یکی آنکه هر بیرقی که قبل از بیرق قائم آل محمد عج ظهور کند به قصد حکومت اسلامی ، بر پایه طاغوت است ! و دیگر آنکه ، مهمترین لشکری که هنگام ظهور در برابر امام زمان عج…
HMouK
۱۳۹۲/۱۱/۲۶
احادیثامامت و خلافت

شیعه‌ی تنوری!

حدیث شیعه تنوری را ابن شهرآشوب (قرن ششم) در کتاب مناقب از ابراهیم بن ابی حمزه از مامون رقی نقل کرده است. دو راوی مذکور مجهول و سند نویسنده تا ابراهیم مرسل (با فاصله چهار قرن) است. این روایت بی اعتبار است.
HMouK
۱۳۹۲/۱۰/۲۰
احادیثدعا و مناجات

سند دعای ندبه

دعای ندبه در کتاب مصباح المتهجد شیخ طوسی مهمترین کتاب دعای شیعه نیامده است. نخستین کتبی که این دعا را نقل کرده اند متعلق به قرن ششم و هفتم هستند، یعنی کتب مزار کبیر محمد بن جعفر المشهدی (قرن ششم)، مزار قدیم (مولف مجهول قرن ششم) و مصباح الزائر سید رضی الدین طاووس (قرن هفتم). این سه نفر دعا را از یکی از روات موثق قرن پنجم به نام محمدبن علي‌بن يعقوب‌بن اسحاق‌بن ابي قره (معاصر نجاشی) و وی آن را از کتاب محمدبن حسين بن سفيان البزوفري (از مشایخ…
HMouK
۱۳۹۲/۱۰/۲۰
اخلاقاحادیث

جنگهای امام علی و موازین اخلاقی

پرسش: شنیده ام که در ابتدای نبرد مولی علی (ع) و عمر ابن عبدود، علی (ع) به عمر می گوید تصور می کردم تنها به میدان بیایی، عمر برمیگردد پشت سر خود را ببیند، که علی (ع) پاهای او را با شمشیر می زند، عمر از این حیله خشمگین می شود و آب دهان بر روی علی (ع) می اندازد و مابقی داستان را می دانیم، همچنین شنیده ام که در این باب علی (ع) فرموده اند «الحرب الخدعه» به این معنا که در نبرد میتوان از حیله استفاده نمود…
HMouK
۱۳۹۲/۰۹/۰۳
احادیث

عدم اکتفا به نقل روایات در کتب مشهور

پرسش: مطلبی را شنیدم با این مضمون که پیامبر اکرم (ص) مشغول خرید در بازار بودند، وجه کالا را پرداخت کردند و فروشنده از تحویل کالا خودداری نمود و پاسخ داد که آیا شاهدی داری که به من پول دادی؟ پیامبر از دو رهگذر تقاضای کمک کرد، اما نتیجه ای نگرفت و بعد امام علی (ع) رسیدند و بعد با شمشیر سر از بدن فروشنده جدا کردند، وقتی پیامبر اکرم (ص) از علی (ع) سئوال نمودند، ایشان پاسخ دادند که فروشنده ولی خدا را دروغگو خطاب کرده و جزای چنین…
HMouK
۱۳۹۲/۰۹/۰۳
احادیث

بررسی سند نهج البلاغه

پرسش: آیا خود کتاب نهج البلاغه سند دارد و می توان آن را بکل تایید کرد و یا نه برخی از آن مورد تایید و برخی دیگر مردود است؟   پاسخ: انتساب نهج البلاغه به سید رضی قطعی است. اما انتساب اجزای آن به امام علی (ع) نیازمند بررسی سند هر جزء است. بسیاری از اجزا (خطب، نامه ها و حکم) نهج البلاغه در دیگر کتب قبل از سید رضی به شکل مسند موجود است. در این زمینه چندین کتاب نوشته شده است. موفق باشید. ۸ مهر ۱۳۹۲
HMouK
۱۳۹۲/۰۹/۰۳
احادیث

احادیث و بی نیازی از فلسفه

پرسش: برخی اخباری ها می گویند تا وقتی کتاب امام صادق هست و ائمه هستند چه نیازی به فلسفه است و وقتی می گویم حرف ائمه را هم با عقل باید فهمید می گویند تو احادیث را بخوان و از خدا بخواه ، خدا خودش فهم احادیث را در دلت میگذارد و من پاسخ خاصی برای این ادعا نیافتم که امیدوارم راهنمایی بفرمایید.     پاسخ: الف. پاسخ بسیاری پرسشها در متن احادیث ائمه نیست. ب. بسیاری از احادیث با هم متعارض هستند. برای رفع تعارض چاره ای جز مراجعه…
HMouK
۱۳۹۲/۰۷/۰۶
احادیث

بی اعتبار بودن حدیث «مردی از قم خروج خواهد کرد …»

حدیث «مردی از قم خروج خواهد کرد ...» سندا ضعیف است. راوی اصلی کاملا مجهول، و از طبقه دوم تا کتاب تاریخ قم حداقل سه طبقه از رواتش محذوف است. به مفاد چنین حدیث کاملا ضعیفی نمی توان اعتماد کرد. به علاوه هیچ دلیلی در دست نیست که مفاد این حدیث بر رهبران زمان ما قابل انطباق باشد. این انطباق نیز بی پایه است. رائحه‌ی جعل از سند و دلالت این حدیث به شدت به مشام می رسد.
HMouK
۱۳۹۲/۰۶/۲۴
احادیثامامت و خلافت

ضعف حدیث لوح

پرسش: آیا به غیر از حدیث مفرد جابر بن عبدالله انصاری ما حدیث دیگری هم داریم که تعداد ائمه را مشخص کرده باشد همراه نام و مشخصات؟ این حدیث(جابر) در چه کتابهایی ذکر شده است؟ آیا در کتب اهل سنت هم نشانی از این حدیث هست؟   پاسخ: الف. در حدیث جابر بن عبدالله انصاری مشهور به حدیث لوح  نام ۱۲ امام یک به یک از پیامبر (ص) نقل شده است. این حدیث را کلینی در کافی و صدوق در اکمال نقل کرده اند. در سند کلینی راوی طبقه دوم…
HMouK
۱۳۹۲/۰۶/۲۴
احادیث

روایات متواتر

پرسش: اینکه می گویند سند صحیح است ولی متواتر نیست یعنی چه؟ اگر  برخی حدیثهای غالیانه خلاف عقل و منطق متواتر باشد آنها را چگونه توجیه کنیم؟ پاسخ: الف. اخبار به لحاظ سندی بر دو قسم هستند یا متواترند یا واحد. متواتر یعنی با سلسله سندهای متعددی که تبانیشان بر کذب عقلا ممتنع است رسیده است و در نتیجه افاده‌ی یقین می کند. اخبار واحد یعنی سلسله سند بیش از ظن افاده نمی کند. راویان اخبار واحد اگر همگی موثق باشند روایت سندا صحیح محسوب می شود. ب. اخبار مرتبط با…
HMouK
۱۳۹۲/۰۶/۲۴
احادیثعلم لدنی و عصمت

تأملی کوتاه در سند و دلالت زیارت جامعه‌ی کبیره

زیارت جامعه‌ی کبیره خبر واحدی است که در مجموع یک سند بیشتر ندارد و یقینا متواتر نیست. این روایت نهایتا حسنه (نه موثقه و صحیحه و معتبره) است. اگر کسی برخی مبانی غیرمسلم رجالی از قبیل توثیق رجال کامل الزیارات و توثیق مشایخ صدوق و توثیق به دلیل کثرة روایات را باور داشته باشد سند «لابأس به» می شود. حتی اگر چنین سندی در مباحث فرعی فقهی «لابأس به» یا فرضا «معتبره» هم محسوب شود، از آنجا که مضمون روایت اعتقادی است، و در مباحث اعتقادی دلیل قطعی از قبیل…
HMouK
۱۳۹۲/۰۵/۱۲
احادیث

تأملاتی در منع کتابت حدیث در قرن اول

پرسش: چرا منع کتابت حدیث در دوران خلافت امام علی برچیده نشد؟ پاسخ: درباره منع کتابت حدیث ابهامات متعددی مطرح است. برخی از صحابه اعم از سنی و شیعه این منع را نقض کرده احادیث منقول از پیامبر (ص) را مکتوب می کردند، هرچند مکتوبات خود را پنهان می کردند. مهمترین کاتب این روایات امام علی (ع) بوده است. دوران کوتاه خلافت ایشان و آکنده شدن آن از سه جنگ داخلی با قاسطین و مارقین و ناکثین که در نهایت به شهادت ایشان هم انجامید فرصت پرداختن گسترده به این…
HMouK
۱۳۹۲/۰۵/۱۲