حقّ‌النّاس: اسلام نواندیش و حقوق بشر

حقّ‌النّاس: اسلام نواندیش و حقوق بشر

هر امری را که اسلامی می‌دانیم امروز باید مطابق عقلانیت این دوران معقول، عادلانه، اخلاقی و نسبت به آموزه‌های رقیب کارآمدتر باشد. اینکه امروز زندگی کنیم اما درعقلانیت دیروز نفس بکشیم مشکل اصلی اسلام سنتی است، که با موازین حقوق بشر حداقل در شش حوزه ناسازگار است. می‌توان برداشتی از قرآن و سنت و روشی در اجتهاد و فقه داشت که با موازین حقوق بشر سازگار باشد. در مقدمه تحلیلی مبسوط ویرایش دوم، رویکرد نویسنده با آراء پنج متفکر اصلی این حوزه مقایسه و۹۰ صفحه به حجم کتاب افزوده‌شده‌است.
HMouK
۱۴۰۱/۱۰/۰۸
سخنرانی

موانع حقوق بشر در ایران

موانع حقوق بشر در ایران اندکی فرهنگی، غالبا سیاسی و برخی دینی است. تبعیض جنسی و نگاه فرودستانه به زنان به هر سه مانع مبتلاست. بسیاری از حقوق پایه ملت در قوانین اساسی مشروطه و جمهوری اسلامی تصریح شده است اما اکثر آنها هرگز در ایران قبل و بعد از انقلاب رعایت نشده و نمی شود. موانع دینی حقوق بشر با نگرش سنتی یا بنیادگرایانه فقیهان و نظام جمهوری اسلامی حداقل چهار مقوله را دربرمی گیرد: تبعیض‌ جنسی، تبعیض دینی، آزادی عقیده و مذهب و مجازات ارتداد، و مجازاتهای خشن.
HMouK
۱۴۰۰/۱۰/۱۳
یادداشت

انتشار ویرایش دوم کتاب حق الناس به زبان انگلیسی

ترجمه انگلیسی کتاب حق الناس با عنوان «حقوق بشر و اسلام نواندیش» در «مجموعۀ ترجمه متفکران مدرن مسلمان» از انتشارات دانشگاه ادینبورگ منتشر شده است. نویسنده در مقدمه مبسوط انگلیسی آراء کتاب را با مهمترین متفکران معاصر محمود محمد طه، النعیم، آن مایر، مجتهد شبستری، و ساشادینا درباره «اسلام و حقوق بشر» مقایسه کرده است. ویرایش دوم کتاب حق الناس سیزده سال بعد از ویرایش اول، نه به زبان اصلی بلکه به انگلیسی منتشر شده، چرا که نویسنده بر خلاف قانون همچنان از حق نشر در کشور خود محروم است.
HMouK
۱۴۰۰/۰۱/۱۶
یادداشت

صانعی، مرجع اصلاح طلب خط امام

در مجامع آکادمیک بین المللی هرگاه مباحث فقهی ناظر به تبعیض زنان و غیرمسلمانان مطرح می شود فتاوای صانعی آبرویی برای اسلام شیعی است. او فرصت نیافت ضوابط اجتهاد متناسب با فقه مترقی خود را تدوین کند. اگر اشکالی است این فتاوی را «فقه جواهری» یا «فقه مدرسه آقای خمینی» خواندن است. کفه خدمات «صانعی متاخر» به فقه جعفری، ارائه سیمای خردپسند از اسلام و شریعت و حمایت از جنبش سبز در سه دهه اخیر به مراتب سنگین‌تر از کفه مواضع و عملکرد ناصواب «صانعی متقدم» در دهه شصت است.
HMouK
۱۳۹۹/۰۶/۲۳
سخنرانی

مجازات اعدام در اسلام معاصر

در چند سال اخیر در ایران، قصاص (بیش از ۷۵٪)، اجرای حدود و تعزیرات (کمتر از ۱۰٪)، و مواد مخدر (حدود ۱۲٪) اعدامها را در برمی‌گیرد. بهترین راه کاهش و حذف مجازات اعدام گذار دموکراتیک از یک سو و اصلاح دینی از سوی دیگر است. اسلام دین زندگی است، نه اعدام و مرگ. علوم جرم شناسی و حقوق کیفری مراجع تشخیص جرم و تعیین مجازات هستند نه فقه و شریعت. با اجرای هر حکم اعدام بنام اسلام، تشیع و شریعت ضربه جبران ناپذیری بر وجدان اخلاقی جامعه وارد می‌شود.
HMouK
۱۳۹۹/۰۶/۱۶
ترجمه آلمانی

حق خدا و حقوق بشر: نقد اسلام تاریخی

«حق خدا و حقوق بشر: نقد اسلام تاریخی» (فرایبوررگ، ۲۰۱۷) ترجمه آلمانی فصول پنجم و ششم کتاب حق الناس است که در سال ۱۳۹۶ با ترجمه و مقدمه تحلیلی آرمین اشراقی مدرس مطالعات اسلامی دانشگاه گوته فرانکفورت منتشر شده است. این کتاب جلد هفتم از مجموعه کتاب های بنیاد جورج قنواتی: تفکر مدرن در جهان اسلام است. متن کتاب مصاحبه مکتوب بلند آفتاب «حقوق بشر و روشنفکری دینی» است. کتاب سه پیوست دارد: پرسش و پاسخ حقوق بشر و روشنفکری دینی، نقدهای مصاحبه، و دو تکمله درباره همجنس‌گرائی و بهائیت.
HMouK
۱۳۹۸/۰۵/۰۶
سخنرانی

اسلام، قدرت سیاسی و حقوق انسان

درپاسخ به چهار پرسش زیربنایی، دو رویکرد در میان مسلمانان معاصر در ایران قابل مشاهده است: رویکرد محافظه کارانه به اسلام که برای دریافت موازین قدرت سیاسی و حقوق انسان می پندارد باید به متون اسلامی مراجعه کرد. (فقه سنتی، اسلام حکومتی و اسلام سیاسی غیرحوزوی) رویکرد اسلام نواندیش از متون دینی بیش از ارائه برخی رئوس اخلاق سیاسی و عدم ناسازگاری با حقوق بشر انتظاری ندارد. فرزند نسلی هستم که آمده بود با دین و مذهب کاملش دنیا را عوض کند و نظمی نو در اندازد. امروز متواضعانه به…
HMouK
۱۳۹۸/۰۳/۰۴
مقاله

نماد تقوی، فقه سنتی، مخالفت با انقلاب و انکار ولایت فقیه

چکیده: این مقاله که به ادای احترام به شخصیت علمی و تقوایی محقق خوانساری به مناسبت بزرگداشت سی و سومین سالگرد وفاتش نوشته شده، در آستانه سی و نهمین سالگرد انقلاب ۱۳۵۷ منتشر می‌شود. مطالعه آن برای باورمندان اسلام سیاسی، انقلاب و مشی آقای خمینی پرسشهای تامل برانگیزی را مطرح می‌کند. آقا سید احمد خوانساری (۱۲۷۰-۱۳۶۳) یکی از بزرگترین فقیهان معاصر و از جمله سرآمدان علم و تقوا در قرن چهاردهم به حساب می آید. کتاب او «جامع المدارک» یکی از کتب تراز اول فقه امامیه در قرن اخیر است.…
HMouK
۱۳۹۶/۱۱/۰۹
مصاحبه تحلیلیمصاحبه

نسبت حقوق‌ بشر و فقه شیعه

در تحقیقات من، “حقوق بشر” سنجه‌ای برای اصلاح فقه نبوده است. از آنجا که حقوق‌بشر مولود مبانی دیگری است در کار فقهی نمی‌تواند سنجه‌ای باشد. اگر قرار باشد کاری در زمینه سنت فقهی انجام دهیم، باید به سرچشمه آن مبانی برویم. مدرنیته و برخی دستاوردهای ارزنده آن از قبیل حقوق بشر جرقه‌ای است برای توجه به مبنای اصیل عدالت که در صدر تعالیم دینی و مذهبی ما بوده و متاسفانه حق آن درست ادا نشده است. در برنامه پژوهشی من عدالت یکی از سنجه‌های اصلی فقه و فتواست، همچنانکه عقلانیت،…
HMouK
۱۳۹۵/۰۸/۲۱
طهارت

با بهائیان چگونه برخورد کنیم؟

با بهائیان چگونه برخورد کنیم؟ پاسخ کوتاه من این است: با بهائیان به عنوان انسان برخورد کنیم. آئین و باور کسی و اصولا هر مسلمان یا غیرمسلمانی با هر عقیده‌ای باعث سلب حقوق انسانی وی نمی‌شود. این مبنایی متفاوت با تفکر سنتی دینی است. کدام قانونی بهائیان را از حقوق انسانی خود در جمهوری اسلامی ایران محروم می‌کند؟ در حد اطلاع من چنین قانونی وجود ندارد! بهائیان با احکام غیرقانونی از حقوق انسانی یا شهروندی محروم شده و می‌شوند. اگر برخورداری از نعمتهای الهی منوط بر ایمان و عمل صالح…
HMouK
۱۳۹۵/۰۲/۲۶
مقدمه

فهرست و مقدمه

کتاب "سوگنامه فقیه پاکباز استاد منتظری" مجموعه نوشتارها و گفتارهایی در دوران فقدان ایشان است. کتاب از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول نوشتارها ست و از شش مقاله و یادداشت فراهم آمده است. بخش دوم پنج سخنرانی است که در مجالس بزرگداشت استاد ایراد شده است. بخش سوم مصاحبه های شش گانه ای است که در تشریح آراء آن فقید سعید انجام گرفته است. گاهشمار و آلبوم تصاویر رینت‌بخش انتهای کتاب است.
kadivarad33
۱۳۹۴/۰۵/۲۳
بخش اول: مکتوبات

حقوق شهروندی بهائیان از منظر استاد

"فرقه بهاييت چون داراي كتاب آسماني همچون يهود، مسيحيان و زرتشتيان نيستند در قانون اساسي جزو اقليت هاي‏ ‏مذهبي شمرده نشده اند، ولي از آن جهت كه اهل اين كشور هستند حق آب و گل دارند و از حقوق شهروندي برخوردار‏ ‏مي ‎باشند; همچنين بايد از رأفت اسلامي كه مورد تأكيد قرآن و اولياء دين است بهره مند باشند."
kadivarad33
۱۳۹۲/۱۰/۲۸
سخنرانی

بررسی دیدگاههای علمای شیعه قرن اخیر درباره حقوق بشر

جمعی از علمای شیعه معاصر ایرانی بر خلاف دیدگاه رایج رسمی و سنتی حقوق بشر را یکی از دستاوردهای ارزنده انسان معاصر دانسته بر این باورند که می باید متون دینی را از این زاویه بازخوانی کرد: آخوند ملامحمد کاظم خراسانی دفاع از«حقوق طبیعی» ملت ایران، میرزا محمد حسین غروی نائینی: هر کس مالیات می دهد (چه مسلمان چه غیرمسلمان) حق رأی، مشارکت و نظارت دارد، سید ابوالفضل مجتهد زنجانی: دفاع از حقوق بشر به مثابه وظیفه شرعی، علی گلزاده غفوری: مهمترین اشکال قانون اساسی جمهوری اسلامی عدم پیش بینی…
adamin
۱۳۹۱/۰۳/۲۹
مصاحبه تحلیلیمصاحبه

هرگز فکر نمی کردم رژیم جمهوری اسلامی تا به این درجه از سقوط و اضمحلال رسیده باشد

راز اقتدار حوزه های شیعی استقلال مالی آنها از حکومتها بوده است. اینکه مراجع تقلید و فقها پیشاپیش ملت علیه استبداد و استعمار مبارزه کرده اند به این دلیل بوده که وابسته به دولتها نبوده اند و به اتکای وجوهات شرعیه مردم نیازی به بودجه دولتی نداشته اند.
kadivarad33
۱۳۹۰/۰۳/۱۰
بخش دوم. یادداشت‌ها

سومین یورش ارباب تزویر، قصه پرغصه یک چکیده مقاله

سوّمین یورش ارباب تزویر قصّه پرغصه ی یک چکیده مقاله! سه سال از نگارش چکیده مقاله 555 کلمه ای «بازشناسي حق عقل، شرط لازم سازگاري دين و حقوق بشر» به دعوت همايش دوسالانه حقوق بشر دانشگاه مفید قم می گذرد. انتشار محدود این چکیده مقاله در کتابچه داخلی چكيده مقالات اين همايش در اردیبهشت 1386 باعث اعتراض کتبی فوری جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جلوگیری از قرائت متن مقاله در همایش یادشده گردید. نایب رئیس جامعه مدرسین در مهر 1386 در مصاحبه با ایسنا برای دومین بار به نویسنده…
adamin
۱۳۸۹/۰۲/۳۱
مقالهسخنرانی

تلألؤ چراغ دین

در حالی که برگزاری مراسم ترحیم و شب هفت و بزرگداشت آیت الله العظمی منتظری در ایران ممنوع اعلام شده بود ایرانیان مقیم آمریکا در مرکز نور و دانش نیوجرسی در مجلس سوگ این عالم آزاده اجتماع کردند. محسن کدیور از شاگردان این فقیه متأله در رثای استادش سخن گفت. او طی پنج بخش به ابعاد شخصیت و خدمات علمی آیت الله منتظری پرداخت. در بخش اول با استناد به سه ارزش بنیادی علم، تقوا و جهاد در اسلام، منتظری را عالمی متقی و مجاهدی خستگی ناپذیر معرفی و محضر…
adamin
۱۳۸۸/۱۰/۰۵
مصاحبه تحلیلی

از حق الناس تا حقوق بشر

كتاب <حق‌الناس> كتاب مهمي ‌است، آنقدر مهم كه در عرض سه ماه توسط انتشارات كوير به چاپ سوم رسيد. انتخاب عنوان حق‌الناس توسط دكتر محسن كديور، نويسنده اين كتاب به اين دليل است تا واژه‌اي سنتي در معناي مدرن به كار گرفته شده باشد و در ضمن نشان دهد اين سنت قابليت مدرن شدن دارد. به عقيده كديور دفاع ديني و مومنانه و البته نوگرايانه از حقوق بشر نه انتظارات مكلف سنتي و نه شهروند لا‌ئيك را برآورده مي‌كند. انديشه سومي‌هم وجود دارد كه سخن اين كتاب است و مطابق…
kadivarad33
۱۳۸۷/۱۱/۱۹
مصاحبه تحلیلیمصاحبه

نوانديشي ديني طريق است نه موضوع

حق الناس (اسلام و حقوق بشر) اثر جديد محسن کديور توانست در اين وانفساي بازار کتاب مخاطبان خود را بيابد، به طوري که بعد از گذشت مدتي کوتاه چندبار تجديد چاپ شده است. متن کتاب شامل مقالاتي است که مولف در اين چند سال اخير منتشر کرده است. ما نيز پرسش هاي مربوط به اين کتاب را استخراج کرده و براي کديور ارسال کرديم و او نيز با صبر و تامل چنين پاسخ داد. --- -شما هم در بخش نخست کتاب (مقاله از اسلام تاريخي به اسلام معنوي) و هم…
kadivarad33
۱۳۸۷/۱۰/۰۸
مقاله

بازشناسی حق عقل شرط لازم سازگاری دین و حقوق بشر

مدافعان اسلام سنتی از موضعی پیشینی برای برون‌رفت از مخمصه ناسازگاری با حقوق بشر، باب «حقوق واقعی انسان‌ها» را می‌گشایند. حقوق واقعی انسان‌ها بخشی از مصالح نفس‌الامری است كه در وضع احكام شرعی از سوی خدای حكیم به‌طور كامل لحاظ شده ‌است. یگانه ‌راه معتبر شناخت این حقوق، مراجعه به وحی‌الهی است. درك همه‌جانبه مصالح و مفاسد خفیه امور جزئی و ریز از سوی عقل انسانی در حكم محال است. در اسلام سنتی، انسان هرچند بالقوه از گوهری شریف است اما بالفعل به میزانی كه به محور كرامت و شرافت…
adamin
۱۳۸۷/۰۹/۲۰
مقالهبخش دوم: اسلام و حقوق بشر

امام‌ سجاد (ع‌) و حقوق‌ مردم

نوشتار چهارم . امام سجاد(ع) و حقوق مردم منابع و اسناد رساله حقوق تعيين متن اصح و گزارش اجمالي مفاد رساله معاني پنجگانه «حق» مراد از «حق» در رسالة حقوق حقوق سلطان و مردم در رساله حقوق خلاصه بحث امام سجاد(ع) و حقوق مردم از امامان خود چه مي دانيم؟ درباره آن ها چه آموخته ايم و چه آموزش داده ايم؟ در بررسي منصفانه درمي يابيم كه دانسته هاي ما درباره ائمه(ع) اطلاعاتي تاريخي است:  نام، كنيه، لقب، نام پدرومادر، نام فرزندان، تاريخ و محل تولد، تاريخ و محل وفات،…
kadivarad33
۱۳۸۷/۰۷/۰۱
بخش دوم: اسلام و حقوق بشر

حقوق بشر و روشنفكری دينی

نوشتار پنجم حقوق بشر و روشنفكري ديني پيشگفتار محورهاي شش گانه تعارض اسلام تاريخي با حقوق بشر محور اول: عدم تساوي حقوقي غيرمسلمانان با مسلمانان محور دوم: عدم تساوي حقوقي زنان با مردان محور سوم: عدم تساوي حقوقي بردگان با انسان هاي آزاد محور چهارم: عدم تساوي عوام با فقيهان درحوزه امورعمومي محور پنجم: آزادي عقيده و مذهب و مجازات ارتداد محور ششم: مجازات هاي خودسرانه، مجازات هاي خشن و شكنجه ژرفاي تعارض اسلام تاريخي با انديشة حقوق بشر مباني نظري تعارض اسلام تاريخي با حقوق بشر رجحان انديشه حقوق…
kadivarad33
۱۳۸۷/۰۷/۰۱
مصاحبه تحلیلیبخش دوم: اسلام و حقوق بشرمصاحبه

پرسش و پاسخ حقوق بشر و روشنفکری دينی

  نوشتار ششم پرسش و پاسخ حقوق بشر و روشنفکري ديني مقايسه احکام امضايي و سيرة عقلا حقوق بشر دستاورد انسان معاصر وجه عدم تصريح به موقت بودن احکام متغير دو معرفت بشري از دين الهي و حقوق انساني همجنس گرايي و حقوق بشر     پرسش و پاسخ حقوق بشر و روشنفکري ديني     پيش درآمد: آراء محسن کديور در باب «حقوق بشر و روشنفکري ديني» که در شماره هاي ۳ و ۴ آفتاب (واترلو) منتشر شد، سؤالات متعدد خوانندگان و اهل نظر را به دنبال داشت. با…
kadivarad33
۱۳۸۷/۰۷/۰۱